9 Aralık 1959 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 26

KİTAPLAR AĞABEYİM MUSTAFA KEMAL (Makbule Atadan anlatıyor. Ya- zan Şemsı Belli, Ayyıldız Matbaası 9, Ankara, 102 sa ıyfa 250 kuruş). D çok adı şair olarak bilinen Şem i Belli, bu yılın 10 Kasımın- da Atatürkle ılgılı bir kitap yayın- ladı. Kitabın tam adı, "Makbule Ata- dan anlatıyor : — Ağabeyim Mustafa Kemal" dir. Yazarın, daha doğrusu nakilin iddiasına göre bu kitap Tür- kiyede ilk defa ses kayıt cihazları ile hazırlanmıştır Şemsi Belli bunu şöyle anlatıyor "Sayın Makbule Atadanı ziya- rete giderken, yalnız bir gazeteci, bir röportaj muharriri olarak hareket edilemezdi. Anlatacağı her şey yarı- na intikal edecekti. Her hatıra Ata- türkün tarihini yazacak olan yarının müellifıne belki de malzeme olacak- Bu itibarla çok dikkatli olmak lâ- zımdı . Geçmiş günlerin tarihi vakı- alarını tesbit ederken gelecek günle- rin endışesını gözden uzak tutmamak gerekiyo Makbule Atadanın anlattıklarını yalnız kalemimle tesbit etmeği kâfi bulmadım.. Herhangi bir yeri yanlış not edebilirdim... Yahut yazılarımı hazırlarken not ettiğim bir hatırayı sehven ihmal edebilirdim. Hattâ Ata- türkle sathi derecede yakınlık pey- dah ettiği halde onun en yakını gibi görünen bazı kimseler tarafından mülakatın sıhhatine sadık kalmadı- ğım iddia edilebilirdi, Bütün bu ih- timalleri dikkate aldığım içindir ki Türkiyede belki ilk defa, — kalemsiz kağıtsız bir röportaj yaptım. Sayın Makbule Atadanın ilk ke- limesinden son kelimesine kadar bü- tün mülakatımızı sesli olarak maki- nenin şeritlerine tesbit ettim... Sizin bu satırlardan sonra okuyacağınız notlar, evimde ses makinesini çalış- tırarak kâğıda geçirdiğim hatırala- rın aynıdır. Aslına sadık kalmak için anlatılanlara kendimden hiç bir şey ilâve etmediğim gibi, ifade ve üslubu da aynen, muhafaza ettim...” Evet, Şemsi — Belli Atatür- kün hayatta kalan son akraba- sından — -röportaj banda alındığı zaman hayatta olan son akrabasın- dan- naklettiği hatıralara "kendimden hiç bir şey ilave etmedim" diyor. Doğrusu tevazu göstermiş.. Zira baş- kaca hiç birşey olmasa bile o kadar okta" ilâve etmiş ki yetiyor da artıyor bile. Hemen her cümlenin sonu en azından iki üç nokta ile bi- tiyor. İşte önsözün de önsözü olan yazıdan iki üç cümlecik ve noktala- rı: "Bu kitap, bir roman değil... Bir tarih değil... Belki muazzam Atatürk tarihinden bir tek sayfası... Ağa m Mustafa Kemal kita- bı noktalarının, Vırgullerının bollu- 26 Şemsi Belli Telli nâkil... ğuna rağmen ilgi çekici bir kitap Zira anlatılanlar kardeşinin ağzın- alınmış. Gerçi tılanların ıçınde pek bılınmeyenı yok. tâ bunların büyük bir ha evvelden kaleme bile alınmış Ama gene de bütün bu hikâyeleri Makbu- le Atadandan dinlemek daha yerin- de oluyor. Şemsi Bellinin tek mari- feti de burada. Banda anlatılanları, bir ilkokul talebesının bile anlayabı— leceği bir edâ ile ve tam bir magazin üslubu ile kaleme almış Kitap, Önsözün önsözü, önsöz, Atatürkün çocukluk yılları, Anado- luya geçtiği günler, — Muhtelif Cep- heleri, Siyasi hatıralar, Çeşitli Not- lar ve Son Günleri bölümlerine ayrıl- mıştır. Ayrıca kitapla, tatürk ve Makbule Atadanla ilgili bazı resim- ler de yer almıştır. Ancak bu resim- ler de daha önce neşredilmiş ve bili- nen resimlerdir. Ağabeyim Mustafa Kemal adlı kıtapta Makbule Atadanın ağzından Atatürkün annesi ile babasının na- sıl evlendikleri, küçük — Mustafanın yaramazlıkları, Samsuna çıktığı za- man İstanbula annesine çektiği tel- graf niçin evlenmediği, kaç defa ağladığı, en sevinçli günü, hiç âşık olupolmadıgı sevdiği şeyler, kindar lara benzer bir hayli magazin röpor- tajı sualinin cevabı. yer al- maktadır. Evlerinde Atatürk kütüp- hanesi yapanlar mutlaka bu kitap- tan da bir tane edinmelidirler. BÜYÜK RESSAMLAR, (Yazan Sadun Altuna, Hayat ki- tapları, 215 sayfa 600 kuru. 5). zamanlarda iyiden iyiye gelişen baskı ve ciltt tekniğinin bir ör- neği olan Büyük Ressamlar adlı ki- ü mızda gerçekten Hayat kağıt üzerine tifdruk sılan kitap dünyanın belli başlı res- samlarının kısa biyografileri ile meş- hur olmuş eserlerinin röprodüksiyon- larını ihtiva etmektedir. Biyografi- ler, iyi bir magazin bıyograf'ıcısı olan Sadun ltuna tarafınd alınmıştır. Muhtelif ansiklopedilerin ve biyografik eserlerin karıştırılma- sı sonunda ortaya çıkan notlardan meydana gelen ressamların biyogra- fileri gerçekten akıcı bir dille kale- me alınmıştır. Ressam tarafı da kuv- vetli olan Sadun Altuna, hazırladıgı kitaba koyduğu büyük — tabloların kopyalarının seçiminde de son dere- ce dikkatli davranmıştır. Bu yüzden- dir ki, dikkat, itina, zevk, bilgi ve an- mukemmelıyetın bir meydana çıkan Büyük Ressamlar adlı kitap son yıl- larda Türkiyede basılan ve yayınla- nan kitapların en nefislerinden biri olarak kaydedilebilir. üyük Ressamlar adlı kitapta Leonardo Da Vinci, Raphael, Miche- langolo, Titian, Pieter Brueghel, Ru- bens, Rembrandt, El, Greco, Vales- guezin biyografileri ve bazı belli baş- l1 tabloların röprodüksiyonları yer almaktadır. Kitabı süsleyen tablo adedi 64 dür. Kapağını Leonardo da Vinci'nin Mona Lisa adlı meşhur tablosunun süslediği kitaptaki resimler maalesef bütün baskı mükemmeliyeti ve Za- rafetine rağmen — orijinal renklerle basılamadıgı için bu, Büyük Ressam- ların tek noksanını teşkıl etmektedir. Mamafih, "bu kadarcık kusur kadı kızında da bulunur" diyerek bu ki- tabı beğenmemek için hiç bir sebep yoktur AKİS, 9 ARALIK 1959