9 Aralık 1959 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 16

İKTİSADİ VE Borçlar İtiraf 4Aralık 1959 Cuma günü saat 8.30 .H. Araştırma Bürosun- da Buro uyelerıyle C. H P. Meclis bu Başkan Vekili Prof. Fethi Çelıkbaş ve Adana Milletvekili Doç. Hamza Eroğlu arasında bir toplantı yapılıyordu Toplantının konusu, o Dışişleri Komısyonun da goruşulecek olan — Konsolidasyon Andlaşması idi. Toplantıda hazır bu- lunanlar, Andlaşmayı incelemişler ve Hükümete sorulması gereken so- ruları tesbit etmişlerdi. Toplantıda bu sorulara son şekilleri verildi. Dışişleri Komisyonu aynı gün sa- Fethi Çelikbaş Sürükledi... at 10 da toplandığı vakit Hükümeti Dışişleri Bakanlığı Ticaret ve Ticari Anlaşmalar Dairesi Başkanı Elçi O- ğuz Gökmenin temsil ettiği görüldü. Oğuz Gökmen, bu andlaşmayı altı ay müddetle Pariste Avrupa İktisadi İşbirliği Teşkilâtının bulunduğu La uette Şatosunda üyesi Dev- letler ve Birleşik Amerikanın tem- silcilerinin katıldıkları bir konferans- ta müzakere etmiş ve onu Türkiye a- dına imzalamıştı. Bu itibarla, Konso- lıdasyon konusunu izah ederken ya- pacagı açıklamalar Verecegı izahlar büyük bir önem taşıyor Oğuz Gökmenin Andlaşmayı iza- hında sonra, Doç. Eroğlu böyle bir Konsolıdasyon Andlaşmasının — ya- pılmasına niçin Jlüzum görüldüğü- 16 MALİ nü sordu. Bu konuda, Gökmen tarafından verilen izahat pek il- gi çekiciydi. Gökmen, ariere borçla- rın tasfiyesine dair ikili anlaşmala- rın devamı takdirinde büyük dış ti- caret zorluklarıyla karşılaşılmış ola- cağını açıkça söyledi. Gökmenin ver- diği rakamlara gore eğer bu Konso- lidasyon Andlaşması yapılmayıp da arierelerin tediyesine ikili tasfiye an- aşmalarına göre evam edilseydi, 1959 da 141 milyon dolar borç öde- memiz gerekecekti. Halbuki, şimdi, ancak 34 milyon dolar ödemekle mü- kellef bulunuyorduk. — Aradaki fark 107 milyon dolardı. Bunun gibi, Konsolidasyon — Andlaşması sayesin- de 1960 da 78,5 milyon dolar ve 1962 de de 32.6 milyon dolar eksik borç tediyesinde bulunmak imkânını elde etmiş oluyordu Yine (Gökmenin verdiği izaha- ta göre, —Konsolidasyon — Andlaş- ması aslında 1.400 milyon dolara va- ran borçlarımızın sadece 448 milyon dolarını kapsamaktadır. Bu rakamın içine, mukavele faizi de dahildir. Konsolidasyon Andlaşması gereğin- ce bu borçların tediyesi 12 yıl içinde kademelendirilmiş olup bu 12 yıl es- nasında vaki tediye gecikmesi dola- yısıyla odeyecegımız ecikme faizi miktarı da 90 milyon dolardır. Gök- men, bu arada, 4 Ağustos 1958 de sağlanan moratoryumun, Konsoli- dasyon Konferansının, uzaması üze- rine kendiliğinden 6 aydan 10.5 aya çıkmış olduğunu da belirtmiştir. "Keşke borçlansak" Başbakan Adnan Menderesin Edir- P. nin borçlanma siyase- tini goklere çıkaran konuşmasından sonra, yetkili bir devlet memurunun ükümeti temsilen B. M. M. nin bir Komisyonu huzurunda verdiği bu iza- P. nin iktisadi politikasının memleketımızı dış ödemelerini ya- pamıyacak hale düşürdüğünü açıkça göstermek bakımından çok yerinde oldu. Komisyon çalışmaları esnasında, Prof. Fethi Çelikbaş da önemli bir noktaya temas etti: Borçlu vaziye- tinde olan Türk tüccarlarının büyük JİNEKOLOG - OPERATÖR Dr. NİHAL SİLİER Kadın Hastalıkları - Doğum mütehassısı Muayenehane : Samanpazarı Billur Han, Kat 2, No. 32 Tel: 19031 SAHADA bir kısmı, aslında borçlarının Türk Lirası karşılığını Merkez Bankasına yatırmışlardı. O zaman kur dolar ba- şına 2.80 lira idi; şimdi ise, transfer 9 lira üzerinden yapılacagına göre aradaki farkı kim karşılıyacaktı ? Çelıkbaş, çok yerinde olarak, bu far- kın Hazine tarafından ödenmesi ge- rektiğini ileri sürüyordu. Komisyon üyelerinden Samet Ağaoğlu ile Fah- reddin Ulaş, Çelikbaşın maksadını tamamen anlayamamışlardı. Fakat, Çelikbaşın teklifi, — Sıtkı Yırcalıdan da destek bulunca, Hükümet temsil- cisi Gökmen, Çelıkbaş ile Yırcalının müşterek görüşüne uygun bir beyan- da bulundu. Dışişleri Komisyonu bu hafta da çalışmalarına devam edecektir. Ge- Oğuz Gökmen Tescil etti... Gökmen iki önemli soruyu cevaplandıramamıştır. Bun- lardan birincisi, Konsalidasyon And- laşmasının şumulu dışında bırakılan görünmeyen kalemler, rehne bağlan- mış borçlar, Devlet borçları ve bey- nelmilel andlaşmalardan doğan borç- arla hususi andlaşmalar gereğince hâlâ ihracat gelirlerimizden kesil- mek suretiyle ödenen borçların ayrı ayrı yekünlarına dairdir. Gökmen, bu soruyu cevaplandırırsa, borçlarımız konusuna hayli ışık tutmuş olacak- tır. Meclis bilmelidir İ kinci soru bundan da önemlidir. Gerçekten Andlaşmada, OECE Kon seyince Türk istikrar programı hak- kında alınan bir kararla Türk Hükü- çen hafta, Oğuz AKİS, 9 ARALIK 1959