19 Temmuz 1958 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 13

Yeni merhaleyi bekliyoruz Aşağıdaki yazı Server Somuncuoğlu tarafından bundan sadece dört sene evvel, kendisi C.H.P. nin Meclis Grubu Başkan Vekili ve Sinop A. P) 1954 tarihini faşıyan 8. sayırında neşredilmiştir. Dört atmakla AKİS hem büyük bir 954 seçımlerıyle, seçmen çogunlugu D. P. nin ikti- 1 a kalmasına karar 2 Mayıs seçimlerinden daha başka mânalar çıka- rabilmek için, partilerin aldıkları oy miktarlarının ke- sin rakkamlar halinde amme —efkârına arzedilmesini bekliyeceğiz. Fikrimizce; bir takım siyasi neticeler çıkarmak halkın meyli hakkında fikir edinmek için oy yekün- larına ihtiyaç olmakla beraber, politik hayatin bugünü ve yarını bakımından daha ehemmiyetli noktalar üze- rinde durmak o rakkamlar olmasa da kabildir. İçinde yaşadığımız günler, sadece D. P. nin yeni bir dört yıllık ıktıdarının başladıgı ve C. H. P. nin ikinci bir muhalefet devresine girişinin mebdei değil, siyasi hayatımızın yakın veya uzak geleceğinde bek- lenen gelişmelere istikamet verecek günlerdir.. Çok partili hayatın, demokrasi re_ıımının özlenen, fakat henüz elde edilemeyen gelenekleri ıçın yeni bir olgunlaşma ve tecrübe devli başlıyor demek:i Okumuş, yazmışı çok olan memleketlerın rejimi diyı demokrasi, Türkiyede halk kütlesi ıçınde şimdilik selim aklı mesnet olarak bulmuştur. ecek nesillerin çoğaltacağı aydın seçmenlerm Sİ- sı kaderi tayin edecekleri güne kai bundan başka dayanılacak müspet bir esas bulmaga 'da imkan yoktur. - Bu hakikati ortaya koyduktan — sonra, muhalif, muvafık günün politikasına girişmiş olanların hal ve ikbal bakımından bir takım mükellefiyetler altında ol- duğunu söylemek yerinde olur. Bunların başında politika anlayışı gelir. Filhaki- ka, siyaseti şahsi veya zümre menfaatleri için bir va- sıta ve o vasıtaya sahip olmak için de her türlü pren- sipten külliyen ve kısmen fedakârlık Petme telakki eden şark zihniyetini bir tarafa atmak lâzımdır. itikayı, müspet ilme dayanan ve ahlâk kanun- ları ıçınde icra edilen bir idare sanatı olarak kabul etmeliyi Z , demokratik hayatımızın beklediği güzel an- aneler ancak bu zihniyetle tesis olunabilir G eride bıraktığımız tecrübeler aksine misallerle dolu- ur. Şahıs veya ekıp menfaatleri uğruna fikir ve kanaatlerını, ondan a da saflarını gömlekten daha kolay değıştıren polıtıkacıların revaçta olduğu zaman- ları yaşad Şahı slar arasındaki itimatsızlıktan ve karşılıklı beslenen kinlerden dolayı siyasi partilerin mütemadi- yen çatıştıklarına şahit olduk. a imizce, mücadeleyi fikir ve kanaatlere ve onların ışığı alt ında meselelere hasredip, şahsi hisleri politika sahnesinin dışına atmak zamanı gelmiştir. Ancak, bu yoldur ki, yoksul bır memleketın bın- bir derdıne süratle —çareler bulm Aksi h de karşılıklı çekışmelerle kit kay kılar. beyhude yere va- çogunlugunun günlük hayat mücadelesi içinde, meselelerden dahi habersiz yaşadığını ve siyasi kanaatlerini izhar e e davet edildiği zaman çapra şık Ur takım hi slerın baskısı altında olduğunu kabul etmelidir Bu dunım karşısında, politikacı, onu aldatarak oy alacağı yerde, ahlâka sımsıkı bağlı kalarak haki- katleri soylıyerek yazarak selim aklın tam faaliyet göstermesini temin et gerekir. irçok yazarlarımızın ortaya koydukları bir ha- kikati tekrar etmek yerinde olur; Türkiyede fazilete bağlı kalan, inancını ve prens ıplerını müdafaa ederek şahsi menfaatlerini feda edenler, daha çok tahsil gör- AKİS, 19 TEMMUZ 1958 milletvekiliyken AKİS - için li senenin - sonun. kazanan bu yazıyı hafiza-i beşerin pek de nisyan ile malul olmadığını göstermek maksadıyla yeniden zevk, hem de büyük bir şeref duyar. hususi surette yazılmıştır. Yazı, mecmuanın 22 Mayıs da bir defa daha ehemmiyet -ve ibret hüviyeti- sütunlarına memiş vatandaşlardır Dıplomalı aydınlardan ön plana gelmek şansını bulmuşların çoğu menfaatleri uğruna fikir, kanaat ve taraf degıştırıyorlar Bu vaziyette kime, kimin ve nasıl rehberlik edeceği de bir mesele olarak karşımız- da durmaktadır İşte bu kadar mufassal bir manzara arzeden si- yasi zihniyet ve hayatımıza iyi bir istikamet vermek başlıca gayemiz olmalıdır. K anaatımızee, yeni ça lışma devresı bu bakımdan da bir merhale olarak önümüzde durmaktadır. Tazelenmış bir iktidar ve tekrar murakebe vazi- fesinde kalmış bir muhalefet yeniden faaliyete geçmeli üzere bulunuyorlar. Karşılıklı muameleleri, kullanacakları dil, yazıla- rındaki üslüp önümüzdeki dört yı lı n kaderine tesir edecek bir önemi taşımaktadır Memleketin menfaati, Meclis çalışmalarını, deje- nere olmuş seçim mücadelesi havasından uzak tut- maktadır. Hakikatleri iktidar ve muhalefet objektif ölçüler- le ele almağa ve ifade etmeğe çalışmalıdır. İktidarın başarısıdır, diye muhalefetin İnkârı, muhalefet tarafından ileri sürülmüştür, diye iktidarın reddi, çalışmaları felce uğratan ve memlekete hayrı dokunmayan iptidat bir metottur. Siyasi zihniyeti bu yanlış anlayıştan da kurtarmak lâzımdır. D iğer bir nokta da, iktidarı ve muhalefeti anlayışta- ki farklardır. İktidar bütün nimetlerin kaynağı ve vasıtası, muhalefet de bütün mihnetlerin toplandığı hak ve hurrıyetlerın tehlikeye girdiği bir yol olarak gösteriliyor. Seçim — mücadelesinde adaylar, valıler, partiler bu yanlış kanaati telkin etmek için âzami gayret sarfettiler Muhalefete oy vermeği günah, muhalif mebus çı- karmayı bir il için talihsizlik gibi gösterdiler. Böy- lece siyasi Kanaatler bilvasıtta mahküm edilmek is- tendi. İktidara veya muhalefete oy vermek sevap veya günah şeklinde gösterilir ve icraat buna göre ayarla- nırsa, kapalı hücre, gizli oy ve aleni tasnif gibi şartla- rın dahi seçim serbestliğini tesis ettiğine inanmak güçtür. Siyasi hurrıyetı iİktisad? hürriyet ve teminatlar- la nasıl takviye bir zaruret ise, İktidar ve muhalefe- tin de demokrası için lüzumlu olduğu kanaatini mem- lekete yaymak icap eder. Anc. u manevi iklimdir ki bir memlekette seç- menlerin tamamen serbest olarak oy vermesini sağla- yabilir. B öyle bir iklimin yaratılması imkânları ise, şimdi ik- tidarın İcraatına bağlıdı iktidar, tekrar iş başında kalmış olmasına rağmen yer yer aleyhme oy verilmiş bulunmasını tabıı karşılar- sa, ali i mehsuplariyle, muhale vatandaşları dıgerlerınden ayırma mezse ve böylece serbest oyun mahküm edilmediğini fil- len ispat ederse Türkiyede demokratik ananelerin en güzelini kurmak bahtiyarlığına erişir. Bunun karşısında muhalefet iyi niyet ve müsbet tenkidlerle bu faaliyeti tamamlarsa, dört başı mamur bir başarı elde edilm b kratık re_ıımın istikbali, ÜrTi. n korunması ancak bu altına alınabılecekt r İşte onun içindir ki, yeni devrenin başlangıcı son derece ehemmiyet taşımakta ve bütün — dikkatimizi üzerinde toplamaktadır. . Server SOMUNCUOĞLU vatandaş hak v suretle temınat 13