10 Kasım 1956 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 13

ruz" ve "Eden çekilmelidir" sesleri yükseliyordu. Vaziyet son derece na- zikti. Scotland Yard mensupları yir- mi kişiyi tevkif ettiler. Altı polis, ya- ralanmıştı Buna rağmen Downing Street'in ağzı muhafaza olunabildi. Emniyet kuvvetleri buna mecburdu- lar da.. Zira dışarda halk aleyhte nümayiş yaparken İngiliz Hükümeti Başbakanın evinde toplantı halindey- di. Mısıra bir gün sonra başlayacak olan çıkartmanın son hazırlıkları ve siyasi vaziyet gözden geçiriliyordu. Hadiseden bir saat sonra ise Muhalefet lideri Gaitskell radyodan İngiliz milletine hitap ediyor ve E- denin, yerini başka bir Muhafazakâr hukumete bırakmasını istiyordu. İn- giltere bir tecavüz harbine taraftar değildi. Bu sırada Kıbrıstaki İngiliz ve Fransız kuvvetlerini taşıyan çıkart- ma gemileri Port aidin sadece bir kaç mil açığında bulunuyordu. Nite- kim şafakla beraber ilk batı demok- rasisi askerleri havadan küçük Misi- na topraklarına ayak bastılar. Nil kıyıları, yetmiş beş senenin sonunda İngilizler ve Fransızlar tarafından bir defa daha işgale uğruyordu. Rus notaları akat Trafalgar meydanında söy- lenen nutuklardan bir gün sonra, Bevan'ın kehanetleri bir Rus notası şeklinde İngiltere, Fransa ve İsrail başbakanlarına veriliyordu. Notanın altında bizzat Mareşal Bulganinin im- zası vardı. Tıpkı Bevan gibi Rus hü- kümet başkam da Londra hükümeti- ne soruyordu: Ya, sizden de kuvvetli devletler sizin Mısıra yaptığınız gibi size, meselâ güdümlü mermilerle sal- dırırlarsa" Bunun, üstü pek az kapa- lı bir tahdit oldugunda zerrece şüphe oktu. Buna rağmen İngilterede Bevan, düşmanın ağzına sakız olan bir fırsat yarattı diye, vatana hiyanet suçu ile mahkemeye — verilmedi. İngilterede hükümeti an şiddetli şekilde tenkid dahi caizdi. Zira İngilterede herkes, aksi sabit olmadıkça en az Başbakan kadar vatansever sayılıyordu. Zaten Sovyet notasının da kuru sıkı oldhığu, daha ilk bakışta belli olu- ordu. İsrailin önünde H er şey 26 Temmuz ile 29 Ekim a- rasında Paris, Londra ve Telaviv'- de cereyan etmişti. 26 Temmuz günü Mısırlı diktatör Nasır Beynelmilel Süveyş Kanalı Kumpanyasını devlet- leştirmişti. Buna karşı ingiltere ve bilhassa Fransa birdan ayaklanmıştı. Zor kullanmak suretile Kahireyi yola getirmek istiyorlardı. Doğrusu isteni- lirse hem Londranın, hem Parisin Nasıra karşı hususi duşmanlıgı var- dı. Kahiredeki arap radyosu Kuzey Afrikaya yaptığı yayınlarda — milli- yetçileri Fransaya karşı tahrik edi- yor, Mısır al altından onlara silâh ve cephane yardımında bulunuyordu. Nâ sır başını madem ki bir derde sokmuş AKİS, 10 KABIM İ956 Anthony Nutting 1936 Eden'i tu. fırsattan istifade edilerek yara te- mizlenmeliydi. Amerikanın kuvvet kullanılması taraftarı bulun- maması Londra ve Parisi frenlemişti. Ancak anlaşılıyordu ki İngiltere ve Fransa bu kararlarından tamamile caymış değillerdi. Yalnız, yeni bir fır- satın zuhuru lâzımdı. Bu fırsatı ise, ancak İsrail verebilirdi. İsrail 1948— den beri araplarla harp halindeydi. O tarihten beri iki taraf arasında hadi- seler eksik olmuyor. Bu İsrail, pek Albay Nasır Bir palavracı DÜNYADA OLUP BİTENLER âlâ, Mısıra karşı yeniden taarru geçebıhr ve İngilizlerle Fransızlar "polis vazifesi göreceğiz" diye mü' hale edebilirlerdi. Bunun uzun zama dan bari Londra ve Patisteki hük met adamlarının kafalarında oldu muhakkaktı. Böyle bir vaziyet kar sında ise, Telaviv'e ancak cesaret lebilirdi. İsrail Mısırı Sınai bölgesi den atmak, Kudüsü yahudı idaresi tında bırleştırmek gayesi güdüyor adem ki batılılar da Nasırın mut ka başını yemek 1stiyorlard1, o hal vaziyet müsaitti. 29 Ekim günü İs ilin doğu hududundan Mısıra ka taarruz başladı. İngiltere ve Fransanın. bu ha ketlerini yaparken gözlerin Orta rupaya — çevrilmiş olduğunu hesa katmaları muhakka Polonya bilhassa Macaristan hadıselerı bir ci plândaydı. Londra ve Paris, ka şıklıktan istifadeyle Kahıreyle ol hesaplarını görebilirlerdi. Mısır kuvvetleri, beklenildiği hile. İsrail önünde derhal perişan dular. Çölde tabanlarını kaldırır kaçıyorlardı. Yahudiler derhal esir aldılar ve yer yer şehirlere gırdıl ısa bir müddet zarfında yaklaşmışlardı. Batılıların aradık fırsat karşılarındaydı. — Kahireye Telavive derhal nota verildi. Bu. ültimatomdu.. İki taraftan carpış lara son verilmesi, — kuvvetlerin veyşten 16 mil beriye çekilmesi, naldan geçit serbestisini temin Port Said ve İsmailiyenin Ingılızle Fransızlar tarafından işgaline mü; ade olunması isteniyor. şartların bulu için de 12 saat mühlet veriliy du. Ültimatomu Londrada Eden, wyn Lloyd, Ouy Mollet ve Cihris an Pineau müştereken hazırlamış dt. Bu sırada Kıbrıstaki İngiliz Fransız kuvvetleri hazır tutuluyor Böylece Kıbrısa niçin Fransız kuv ti getirildiği daha iyi anlaşılıyor Hey şey hesaplı kitaplı bir hareketi karşısında — bulunulduğu ortaya koyuyordu. Ültimatomu Ka re reddetti. Nasır, nota eline ge geçmez Kahiredeki İngiltere Bü Elçisini çağırdı ve Mısırın harbede ğini bildirdi. Mısır harbedecekti ama, cephed kuvvetler kaçmaya devam ediyor . Memlekette panik başlamıştı. fedılen bütün lâflar, bir balon hal gelmişti. Nâsırın atıp tutmalarım haber yoktu. Nil kızları ve dans Samiye Gamalın idaresindeki An sonlar taburu meydanda görüru yordu. İsrail ki Mısırın can düş nıydı. işte taarruza geçmişti. Fal karşısında hemen hemen hiç muka met görmüyordu. Mısır birlikler kadar gürültüyle Batıdan ve Doğu aldıkları silâhları bırakıp kaçıyor ya da teslim oluyorlardı. İsrail ka la gittikçe yaklaşıyordu. Ültimatomun reddi üzerine İn liz ve Fransız uçakları Mısırın bal anmasına başladılar. İddia ol duğuna göre askeri tesisler bomba nıyor, uçaklar yerde tahrip olunuy