CP/M Seyfettin ÇANKAYA istemi İşletim S Mikrobilgisayarların ve CP/M'nin Doğuşu Bilgisoycır tarihinin dönük noktaların- dan biri olan mikro-işlemcilerin üretil- meye başlanması ile birlikte amatör- ler, bu yeni ve büyük potansiyele sa- hip parçayı çeşitli işlerde kullanmaya başladılar. Bu aşamada pek çok pro- fesyonel, mikro-işlemcilerin alışılagel- miş bilgisayar işlemleri için yetersiz ka- lacağını düşünerek, bu konuda ol- dukça karamsar davrandı. Fakat ma- kineler oldukça yüksek fiyatlarına rağ- men amatörler tarafından alındı ve denendi. Bir fikir vermek için 8080 mikro-işlemcisinin 1975'teki fiyatının 360 ABD doları, 256 Byte'lık bir belle- gin 1280 ABD doları olduğunu hatır- latalım (Bkz. Byte, Sayı 9, 1985). Fakat bilgili mühendisler ve hevesli amatörler, çok sevdikleri bu yeni oyuncaklarına kontrol dışında yeni kullanım alanları bulmakta gecikme- diler. 1975'te Popular Electronics dergisi Altair 8800 ismini verdikleri ve mini- computer olarak tanımladıkları 8080 kullanan basit bir mikro-bilgisayarın yapılışını tefrika halinde yayınlamaya başladı. Kit halinde 395 dolara satı- lan bu bilgisayar, anahtarlar ve ışık- larla programlanıyordu ve 256 byte hafızası vardı. 8080'nin o zamanki fi- yatı düşünülürse bu bilgisayarın ne ka- dar ucuz olduğu anlaşılabiliyor. MITS tarafından tasarlanan ve satı- lan bu kit, şirketin kurucusu Ed Roberfts tarafından kendi elektronik deneyle- rini gerçekleştirmek üzere düşnülmüş- tü. Bu basit makine bir çığır açtı. Ar- tık. programcılar bir mikro-işlemci için program yazmaya hazırdılar. Altair'- in başarısı onun için yapılmış pek çok program ve çevre birimlerinin ortaya çıkmasını sağladı. Bu çevre birimlerin- den biri de 2500 dolarlık bir disket sü- rücüsüydü. Disket sürücüsünün varlığı bu bilgi- sayara yeni bir gözle bakılmasını sağ- ladı Ariık oldukça ciddi programlar da yazılabiliyordu. Bu programlardan biri de Deniz Kuv- vetleri'nin lisans-üstü okulunda hoca olan Gary Kitdall tarafından yazılan ve 70 dolara satılan CP/M işletim sis- temiydi. O zamana kadar bu denli kı- sıtlı bir makine için, işletim sistemi ya- zılmasının zor ve saçma olacağı dü- şünülüyordu. Ancak Gary, bu işi ken- di garajında gerçekleştirerek hem bu tabuyu yıktı hem de oldukça iyi para kazandı. Şimdi ise Gary, Digital Rese- arch İnc. sahiplerinden biridir. Asıl önemli olan nokta, amatör ruhla ça- İlşanların, mikro-bilgisayar çağına ne kadar büyük bir katkıda bulunduğu olmuştur. CP/M (Control Program for Micro- comp), 8080 mikro-işlemcisi için pek DODODDOD, çok program yazılmasını teşvik etti. Bu- nun bir sonucu olarak İntel (8080'nin yapımcısı), imdiki mikro- işlemcilerinde bile 8080'nin kütük se- tini muhafaza etmektedir. Z-80'nin Doğuşu Bugün C-128'in içinde de CP/M sis- teminin mikro-işlemcisi olarak kullanı- lan ve 8080'nin daha gelişmiş özellik- lerine sahip Z-80, 1976 yılının başında Intel'den ayrılan tümdevre tasarımcı- sı" Federico Faggin ve Masutoshi Shi- ma tarafından kurulan Zilog Inc. tara- fından tasarlandı. Süper bir Z-80 ya- ratmak amacıyla hareket eden tasa- rımcılar 4976'da Z-80'i tanıttılar. Tek besleme kaynağı olan Z-80, 8080'nin bütün komutlarını kullandığı gibi, çok hızlı çalışan kendi komutlarını da içer- mekteydi. Toplam 176 komutu olan Z- 80, pek çok yeniliği de beraberinde getirdi. Daha büyük bellek yaygınlığı sağlayan dinamik RAM'ları, problem- siz bir şekilde kullanılabiliyordu. 8080'nin dışarıdan bağlantısı gereken pekçok yan birimi, tek tümdevre üs- tünde birleştirilmişti. Bütün bu özellik- lerine hızı da eklenince, uzun yıllar pek çok tasarımcının tercih ettiği bir mikro-işlemci olarak kaldı.O Tüm bayilerde BAS İLE PROGRAMILAMA , r—" - Pr.Y.Müh, Midial UYSAL I Y.Doç.Dr. M Murat TÜXÇ ü a 110 Öğeelim Görevlisi ğ_—/ Tektekiik Yayınları İTÜ, Öğecllmi Üyeni 2A