SPOR Toto Kestirmeden milyonerlik (Kapaktaki oOOyun) yukarı tamı tamına bir yıl , Türkiyede bir hastalık sü- ratle yaygın hal alıyor. Evvelâ genç- ler arasında bir iptila halinde kendini belli eden bu hastalık daha sonra or- tayaşlılara da bulaşmış ve şimdi a- te bacayı sarmıştır. Bitirdiğimiz hafta memleketin 33 şehrinde hemen her evde en azından bir kişi Spor-To- to oynamaktaydı. Dairelerde ve mü- esseselerde ise gruplar teşekkül et- miştir ve bunlar her hafta, munta- zaman bir kaç kupon doldurmakta- dırlar. Hafta arasında konuşmalar en ziyade maç tahminleri, hafta son- larında ise maç neticeleri etrafında cereyan etmektedir. Salı ve çarş ba günleri gündelik gazeteler, arasının diğer günlerine nazaran bi- raz fazla satış sağlamaktadırlar. Zi- ra o günler Spor-Toto tahminleri ya- yınlanmaktadır. Perşembe günleri, şamlan an parlak ümitlerin belir- diği akşamdır. Zira o akşamlar, | kolondan 5 tanesinin neticeleri belli olmaktadır. Beş kolonda hiç hatası bulunmayan veya tek hatâsı obulu- sabırsızlıkla çekmektedirler. Cumartesi akşam- lan tatlı hayaller kurulmakta, hattâ kazanılacak parayla neler aya dahi hesaplanmaktadır. Ama çok zaman evdeki hesaplar çarşıya uy- mamakta ve pazar akşamlan hayal- ler, yerlerini sukutu hayallere terket- mektedir. Yeni esnaf gpor- Totonun gördüğü bu emsalsiz rağbet bir yığın sivri akıllıya da iş sağlamakta gecikmemiş ve yeni bir dolandırıcı sınıfi yaratmıştır. Ha- kikaten bu dolandırıcılık vak'aların- dan enteresan bir tanesi geçen haf- ta içinde cereyan etti ve savcılık işe derhal el koydu. Hâdisenin mahiyeti şudur: İstanbulda vatandaşın biri, toto oynıyacağını söyliyerek on arkada- şından ikişer lira alıyor. Ancak, or- taklar arasında hır çıkmasın diye de. kendi adına değil, hepsinin tanıdığı muteber bir şahsın adına oynuyor! Netice malüm : 13 tutturuluyor! Or- ganizatör vatandaş bu defa, adına oynadığı şahsı diğer ortaklarıyla bir- likte yemeğe davet ediyor ve ondan parayı alıp kendilerine dalılması 34 için ricada bölünüyor. İkramiyenin miktarı hayli yüksektir. Muteber zat, teklifi kabul ediyor. Yalnız, An- karaya kadar birinin kendisine refa- kat etmesi gerekmektedir. ortaklığı kuran organizatör daş üzerine alıyor. On ortak, çok pa- ra kazanmanın sevinciyle, işi organi- ze eden zata, seyahat, vergi, vesaire masrafı olarak istenen parayı kendi aralarında odenkleştirip , veriyorlar. On bin liraya yakın parayı cebine atan vatandaş da, muteber zatla er- tesi gün buluşmak üzere sırra kadem basıyor. Giderken 13 tutan ve pek tabii maçlardan sonra doldurulan ko- lonu da beraberinde götürüyor. Bu na kapılmakla yetinmeyip bunu ga- ranti altına almak isteyenlerin baş- vurdukları usullerdir. Totonun doğuşu ypvipolda m müşterek bahis, İngilte- re doğdu. Bookmaker denen adamlar, at yarışları üzerindeki pa- ra oyunlarının büyük ilgi görmesin- den sonra, futbol maçları üzerinde de iddialaşmalar tertiplediler. 1870 yılında başlayan futbol bahsi müşte- reki her yıl gelişti ve yeni şekiller aldı. Bookmaker'ler önce bir veya birkaç maçın neticesi ve gol sayısı üzerinde iddia tertiplerlerdi. 1920 den sonra puan usülü kabul edildi ve organizatörler programa on maç bir- den dahil ettiler. İngilterede büyük rağbet gören Spor-Toto, Birinci Dün- ya Savaşını takip eden yıllarda diğer Spor - Totoda değerlendirme faaliyeti Talih kuşu aranıyor defa ortakları bir telâştır alıyor. A- dına toto oynanan zatla birlikte baş- kentin yolunu tutuyorlar. por - Toto Müdürlüğü, geçen hafta içinde, böyle bir isme tek bir kuruşluk bilet oynanmamış olduğu- nu, oynanmışsa bile herhalde 10 dahi tutturulamamış olacak ki değerlen- dirmede rastlanmadığını müracaat sahiplerine bildirdi. Durum aydın- lanmıştı. Demek oluyordu ki, orga- nizatör vatandaş, kendisine seyahat masrafı olarak teslim edilen parayla Dirlikte sırra kadem basmıştı Bu, Spor-Toto başladığından beri rastlanılan yüzlerle hâdisenin sâdece bir tanesidir. Uydurma kolonlar, sah- te kuponlar, tahrif edilmiş rakkam- lar ve boş öğünmeler tam bir yıldır kestirmeden milyoner olma sevdası- memleketlerde de başladı. Ancak totoyu tertip eden özel firmalar oyna- yanlara güven vermediği ve sık sık sahtekârlıklara rastlanıldığı için. bek- lenen ilgi toplanılamadı. İsveç, Nor- veç, Finlandiya, Fransa, İsviçre ve İtalya Spor-Totoya e son- ra başlayan memleketle Bu memleketlerde mii Spor- Totoya güveni, devletin Spor-Totoya el koymasıyla temin edildi. oldu, bu gelirle spor tesisleri inşa edildi, birçok yerlere yardım yapıldı. Spor-Totonun Türkiyede başla- ması için çalışmalar 15 yıl önceye ka- dar uzanır İlk teşebbüsün sahipleri Şükrü Saraçoğlu ile Hasan Ali Yü AKİS, 24 NİSAN 1961