17 Ağustos 1960 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 21

A N Komisyon Saatin sesi (Kapaktaki o heyet) B' haftanın başında, günlerden pa- zartesi olduğu halde, İstanbulda Üniversitenin hemen girişindeki Rek- törlük binasının büyük toplantı salo- nu boş kaldı. Halbuki ikibuçuk aya yakın bir zamandan beri salon pazar- tesi, çarşamba ve cuma günleri sa- bahleyin il 9.30 ile 12.30, akşam Üzeri 1 .30 arası cıvıl cıvıl olu- günleri üyeler u salar oturum evvel in Prof. İl ile Prof. Bahri Savcı ve Prof. Hüs yin Nail Kübalı bu nlar arasındaydı. Salonda bir soğuk hava tertibatı bu- lunduğu hâlde sıcak daima daha bas- kın çikiyor ve ilim adamların her n çok a du. Su açılma saatinden çok > han Tl ler çıkarılıyor, u. Yemekler ekseriya Rektörlük binasının hemen yanındaki Profesör- ler evinin altındaki lokantada yeni- yordu. Öğle yemeğine o fazla iltifat etmeyen, Rektör Sıddık Sami Onar oluyordu. Kubalı ise, yemekten son- ra bir köşede on dakika kestirip ça- lışmaya devamı tercih ediyordu. O- nar fasıla esnasında Rektörlük oda- sında Üniversiteye ait işlerle meşgul oluyor, öğleden sonraki oturum baş- ladığında ona katılıyordu. Bu haftanın başındaki gün top- lantı salonu 1ssız kaldı, Zi onu işlerin ağır ksimat yapm komisyon çalışması" devresine gir- mişti. İlmin ışığı 27 Mayıs 1960 günü güneş henüz doğarken, Mili Birlik Komitesi üyelerinden Kur. Yzb. Şefik Soyuyü- ce, altında bir jip, İstanbul Üniversi- tesi Hukuk Fakültesinin bazı tanın- du. Prof. Sıddık Sami Onarı ziyaret etti. Ondan sonra da Prof. Ragıp Sarıca Doç. Dr. İsmet Giritli, Ord. Prof. Dr. Hıfzı Veldet Velidedeoğlu ve Prof. Dr. Tarık Zafer Tunaya ile Erenköy- deki evinde Prof. Dr. Hüseyin Nail Kubalıyı buldu. oSoyuyüce hocalara, artık hürriyet güneşinin doğduğunu ve milletin kendilerini vatan vazife- AKİS, 17 AĞUSTOS 1960 A Y A Şefik Soyuyüce, 'Mesaj taşıyan adam sine davet ettiğini bildirdi. Türk Si- lâhlı Kuvvetleri memleket idaresini geçici olarak ele almış ve Anayasa dışına çıkmış olan DP. iktidarım a- laşağı etmişti. Şimdi, Millet ve Si- lâhlı Kuvvetler, demokrasi yolundaki mücadeleye sözle, yazıyla ve hattâ kanla iştirak etmiş olan hocalardan yeni Anayasanın ve yeni Seçim Ka- nununun tasarılarını hazırlamalarını istiyordu. Uçak bekliyordu.. Derhal Ankaraya gidecekler ve Milli Birlik Komitesi Başkam Başkomutan Or- general Cemal Gürsel ile görüşecek- lerdi. Hocalar işte böyle asil bir heye- can, böyle ulvi bir vazife duygusu içinde bir askeri nakliye uçağına bin- diler ve Ankarada Genelkurmay Başkanlığı binasında Orgeneral Gür- sele mülâki oldular. Gürsel, hocaları büyük hürmetle kabul etti. Devletin müesseselerini yeniden kurmak ge- rekiyordu. Atatürk. "Tek hakiki mürşit ilimdir" dememiş miydi? İş- te, Türk Milleti adına hareket etmek zorunluğunda kalan Türk Silâhlı Kuvvetleri de Büyük Atanın sözüne uyuyor ve ilmi yardımına çağırıyor- du. İstanbul Üniversitesi Rektörü ve İstanbul Hukuk. Fakültesi İdare Hu- kuku Kürsüsü Ordinaryüs Profesörü Dr. Sıddık Sami Onarın başkanlığın- da derhal bir Anayasa Komisyonu kurulacak ve seçilen diğer hocalarla birlikte çalışmağa başlayacaktı, Ko- misyonun, diğ üyelerini seçmeğe de .yetkisi olacaktı,' S A Meşru bir İnkılâp Komisyon üyele riyle Milli. Birlik Komitesi üyeleri ilk olarak, İnkı- lap idaresinin ana esasları, Geçici Hükümetin kuruluş şekli, milletlera- rası tanıma vetiresinin işleyebilmesi için Devlet Başkanlığı vazifesinin nasıl oderuhte edilmesi gerektiği konularında kısa bir istişarede bu- lundular. Sonra, Anayasa Komisyo- nu işe koyuldu. İlk eser olarak Komisyon, 29 Ma- yıs tarihli raporunu Milli Birlik Ko- mitesine sundu. Sâdece Türk hukuki tarihinin değil, dünya “hukuk tarihi- nin müstesna bir vesikası olarak İler- ki nesillere kalacak olan bu vesika aynı zamanda bir üslup numunesi ha- linde radyolarda bütün millet tara- fından hüşü ve heyecan içinde din- lendi. Devlet tam mânasiyle çökün- tüye uğramıştı. Bütün müesseler şa- hıs ve zümre iktidarına ulaşmanın vasıtası hâline getirilmişlerdi. Bu hâl artık bir bedahet arz ediyordu. Ra- porda, Hükümetten Meclise kadar bütün Devlet müesseselerinin o nasıl dejenere edildiği, Muhalefetin çalış- malarının nasıl kösteklendiği, leri, can ve re bütün haklarının, hâkim teminatı- nın, mahkeme istiklâlinin nasıl yok e- dildiği, Radyo ve Üniversite gibi muh- ta olması gereken milli müesseselere nasıl tecavüz edildiği anlatılıyor, ni- hayet meşhur Tahkik Komisyonu va- sıtasiyle tam diktatörlük emellerinin nasıl gerçekleştirilmek istendiği hi- kâye in Fakat raporun en önemli kısmı muhakak ki gençliğiy- le, mm. a bütün bir milletin istibdada karşı belirten kısımdı. Rapor mi yet esasının ihlâl e meşru ihti leri ime narak milli h kimiyeti tekrar iade çiriğ ini bildiri. rdu. Şimdi yapılması gereken i evlet ip yürütebilmek için bir geçici idare kurmak ve kısa zaman zarında da milli hâkimi. yet prensibini tam teminat altına a- lâcak müesseselerini as rak seçimle gelecek yeni meşru ikti- dara idareyi devretmekti. Geçici İdarenin Kurulması A ayasa Komisyonu, yeni Anayasa- nm niçin yapıldığını bu suretle i- zah etmiş oluyordu. undan sonra derhal yeni imi hazırlanması işine geçildi. Fakat, Mili Birlik Ko 21