7 Temmuz 1959 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 30

KİTAPLAR RESİMLİ TÜRK KADIN ŞAİRLERİ ANTOLOJİSİ (Hazırlayan: — Şahinkaya Dil. An- kara, Nur Yayınları, 1959. 225 say- Jfa. Fiyatı 7,50 lira) on yıllarda bir antoloji salgını- Sdır başladı. Gerek kendi edebi- yatımıza gerek yabancı — edebiyatla- ra ait çeşit çeşit antolojiler çıkıyor. Yalnız bu kadar da değil. Eskiden belli devirleri içine alan belli edebi- at nevileri için umumi mahiyette antolojilerden başkasına rastlanmaz- ken, şımdı daha değişik, daha "ihti- saslaşmış antolojiler çıkıyor mese- lâ "Garip şiirler antolo_ıısı "Bahar şiirleri antolojis ç "Memleket şiirle- ri antolojisi", "İstanbul şiirleri an- tolojisi" gibi. var ki, bu antolo- ji bolluğu yanında, ant010Jılerın ha- zırlanması, düzeni,'bu iş için gerek- li çahşmanın da aynı derecede ge- lişme gösterdiği söylenemez. Halbu- ki antlojiler bir bakıma elkitabı, mü racaat kitabıdırlar, bu bakımdan bü- yük bir titizlik, tarafsızlık ve doğ- rulukla hazırlanmaları gerekir. Şüp- hesiz, sadece antolojiyi hazırlıyanın zevkıne göre yapılan seçimler için bir şey denemez. Ama belli bir saha- daki edebiyat çalışmasını bir araya toplamak iddiasıyla ortaya - konan Antolojilerin, okuyucuyu yanıltmıya- cak şekilde hazırlanması, — eksiksiz olması beklenir Genç şairlerden Şahinkaya Dilin hazırladığı "Resimli Türk kadın şa- irleri antolojisi", bu sahada rastla- n bazı aksaklıkları ortaya koyan örneklerden biridir. Şahinkaya Dil kendine belirli bir mevzu — seçmiş: Türk kadın —şairlerinin — çalışması, Demek ki bu kitabın okuyucusunun beklediği, bu sahadaki çalışmaların herbirinden en azından birkaç örnek bulabilmek, başlangıçtan bugüne ka- dar kadın şairlerimizin — çalışmasını eksiksiz olarak takip etmek. Halbu- ki antolojide "Divan kadın şairleri- miz" başlıklı bölümde altı şairden birer örnek verildikten sonra "Cum- huriyet kuşağı Türk kadın şairleri- ne geçiliyor. Bir kere, ilk bölüm tam değildir. Sıdki Ümmetullah, Ani Fat- ma, Savfet Nesibe, Nesibe Tevfika, — MİNEKOLOĞ - OPERATÖR | J İi | T Dr. NİHÂL SİLİER | |i - Hdi Huastalıkları - Doğun CA Mütelhmasımı O Münayenekane : Samanpazarı ı_ Billür Han Kat * No:; 8? Adile Sultan... gibi şairlerin antoloji dışında bırakılması sebebi — anlaşıl- mıyor. Hele, şiirlerinde Batı edebi- yatı tesırlerını ilk defa buyuk ölçü- de gösteren ilk kadın ganimiz Nigâr bint-i Osmanın ve onu takibeden Fatma Makbule Leman, — Abdülhak Hâmidin kız kardeşi Mihrunnisa ya- hut kadın halk şairlerinden sonra ilk defa hece veznini kullanan — İhsan Raif gibi şairlerin antolojiye neden alınmadığı da bılınmıyor Buna kar- şılık bu bölümde, "ne 1dugu belir- siz" bir "Râbia Hatun var Bin antoloji, içine aldığı yasarla- rı edebiyatın umumi akışından ayır- dığı gibi, yazarlardan seçtiği parça- ları da o parçaların ait oldukları e- serin bütününden ayırır. Bu bakım- dan bir antoloji okuyucusunun ilk elde aradığı, yazarı da, seçilen par- çayı da, ait olduğu bütün içine yer- leştırecek bu bütün içindeki yerini tayin edecek bir açıklamadır. Şahin- kaya Dilin antolojisinde bu da yok. umumi olarak kadın şairlerimizin . edebiyatımizdaki yeri, ne antolojiye alman kadın şairlerin edebiyatımız- daki yeri ne de parçaların bütün i- çinde yeri belirtilmiş. İlk bölümün başında kısa bir açıklama görüp, di- van edebıyatmda kadın şairlerin du- rumunu öğreneceğinizi sanıyorsunuz, karşınım divan edebiyatında “"ga- zel'in ehemmiyetini belirten beş al- tı satır çıkıyor. "Cumhuriyet kuşağı Türk kadın şairleri" bölümünde," bi- yografyalara eklenen — hükümlerden çoğu da "yuvarlak" bırtakım lâflar olmaktan ileriye geçmiyor. "Gelece- ğinden umutlu olduğumuz geni: nç. O- zanlarımızdan biri de x'tir”, "y'nin şiirlerinde başarılmış bir gerçekçilik göze çarpmaktadır"; "müzikle bırlık— şıırını de ileri goturecek kabili tedir", "yürüdüğü yoldan ayrılmazsa daha başarılı şiirler yazacaktır ka- raşındayız", “"şiiri bırakmadığı Za- man kuvveth şiirler yazacak nitelik- tedir", "seçtiği deyimlerde ve keli- me lerde bir ayıklama — yaptığı gün daha guzel şiirlerini okuyacağımıza umutluyuz"... çeşidinden her vakit herkes için ileri sürülebilecek — hü- kümlerle okuyucuya ..hiç bir şey an- latılmadığı muhakkak. . Bu güzel baskılı, sevimli görünüşü olan kita- bın hazırlanışında aynı tıtızlıgın gös- terilmemiş olması doğr yazı Bununla birlikte, butun bu aksaklık- lara, eksiklikler» rağmen, Şahinka- a Dilin antolojisi yine de acı bir hakikatin bir kere daha ortaya kon- masına, hatırlanmasına — yarıyor: Kadın şairden yana çok, nem pek çok fakir olduğumuz hakikatim. HA BU DİYAR (Yazan: Fıkre Otyam. Dost Ya- yınevı 1959. 69 sayfa. Fiyatı 2 Lira. "Dost Yayınları 15") S eyahat yazıları eskiden beri ede- biyatımızın en kısır kalmış kolu Fikret Otyam Bir. elinde makina sayılırdı. Son yıllarda bu sahada gö- ze çarpan bir canlılık var. Meselâ bu yılın daha ilk yarısında birbiri ardın- dan dört "gezi notu çıktı Burhan Arpadın Adilin "Beyaz yollar,' mavi i. Son günlerde de Fik- ret Otyam bunlara "Ha bu diyar"ı kattı. "Ha bu diyar"daki yazılar daha önce gazetelerde neşredilmişti. İlk bakışta öbür gezi notlarından ayrılı- ğı göze çarpıyor. Zaten Otyamın, kitabına "gezi notları" demesi de bir bakıma pek yerinde sayılmaz. "Ha bu diyar"da ağırlık gezide değil; ki- tap daha çok bir "sosyal röportaj" hususiyeti gösteriyor. Galatadaki bir sabahta kahvesinde 25 kuruşa kira- lanan bir gecelik uykuyu, -dört kişi- lik bir lostra salonunun hikâyesini, Sirkeci bekleme salonunun müşteri- lerini, İstanbulda bir trafik kazasını, Ankaranın ünlü Hergele meydanını, İstanbul limanında bir kayıkçıyı, İs- tanbulun imarzede bir mahallesini anlatan yazılara bundan başka bir ad verilemez. Otyam, okuyucularını arada bir İstanbulun dışına da çıka- rıyor. Urfanın bir köyünde — veya Ceylânpınara uzanan yollarda, nüfus- a T. C. vatandaşı diye gösterilen fakat Türkçe tek kelime — bilmiyen insanları da anlatıyor. Fikret Otya- mın rahat canlı bir anlatışı var. Yu- muşak ifadelerle en sert gerçeklere dokunuyor. Yazısını, desenler ve fo- tograflarla da desteklemış İster ge- zi notları, ister röportaj niyatine Oo- kuyun, "Ha bu diyar?' benzerlerinin çoğalması temenni edilecek çalışma- lardan biridir. AKİS,T TEMMUZ 1959