4 Nisan 1959 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 8

YURTTA OLUP BİTENLER Başbakan Menderes Mithatpaşa Stadında Herkes topa bakıyor, Menderes hariç... arka kapısından hava — almak için dışarı çıktıysa da, saat 19.30 da ge- ri geldi. Fransaya mı benzedik? İstanbulda — alışılmamış bir siyasi hava hüküm sürerken Ankara 1s- sızdı. Son aylar hükümetsiz hük- metmenin mümkün olduğunu ortaya koymuştu. Hakikaten — Cumhuriyet devrinin hiç bir senesinde, hattâ hattâ Floryadaki yaz tatıllerınde bi- le, başkentin bu kadar Iıssız kaldığı görülmemişti. Rehinede, bu haftanın başında vekâleten idare edilen sekiz koltuk varda. Koltuklardan üçü. res- mi seyahatler dolayısile boştu. Geri kalan beş boş koltuk, Anayasanın sarih hükümlerine rağmen açık tu- tuluyordu. Sandalyelerinin yarısı boş tutulan kabine; toplanmaz olmuştu. Sık sık hükümetsiz kalan Fransada bile, yeni hükümet kurulana kadar müstafi hükümet üyeleri, — bakanlık masalarından ayrılmıyorlardı. Onlar dahi hükümetsiz hükümet etmenin sırrını bulamamışlardı İşler güllük güneşlik olsa, bu "gizli hükümet buhram"na belki pek fazla aldırış edilmiyecekti. Halbuki hayati istikrar politikası topallıyor- du. Artması gereken ihracatın azal- ması herşeyi altüst edecek kadar va- himdi. Kademeli prim — sisteminden vazgeçip tam -bir devalüasyona gidil- mesi bahis mevzuu idi. İrtica sesini duyurmağa başlamıştı. Dışarıda da işler huzur verici değildi. Orta Do- ğuda durum karmakarışıktı. Rusya, Bağdat Paktı üyelerine — karşı her zamankinden fazla tehditkârdı. Kıb— rısta güç bir devre başlıyordu. Zirve toplantısının arifesinde Doğu - Batı 8 ' tuklarının 15 - münasebetleri kritik bir safhaya girmişti. İşte böyle bir durumda ka- hine toplanmıyor ve boş koltuklar doldurulmuyordu! Durum, D. P. nin uslu ve sessiz Grupunun bile gözünden kaçmaya- cak kadar göze batıcıydı. Kendi gün- demini bizzat kendisi tanzim etmek imkânından fiilen mahrum bulunan Grup başkansızdı. Başkan Atıf Benderlioğlu günlerinin çoğunu İs- tanbulda Beyfendinin yanında geçi- riyordu. Grup İdare Heyetinin Salı ve Perşembe. Grup Umumi Heyeti- nin de Perşembe günlerindeki mu- tad toplantıları usulen yapılan bi- rer içtima olmaktan ileriye gitmi- yordu. Bu mecburi istirahata-ihtimal Meclis de' yakında tatile girecektir- şimdilik ses çıkaran — yoktu Ama bayramdan sonra sessiz Grupun ba- sı çok sessiz üyelerinin seslerini yük- seltecekleri şüphesizdi. Bilhassa beş boş koltuğun hâlâ boş durması ve -kendi kendilerini lanse edenler sa- yılmazsa- muhtemel bakan adayları- nı sabık bakanların teşkil — etmesi Grupu için için kızdırıyordu. Sanki D. P. Grupu içinde bakanlık yapa- cak liyakata sahip üç beş adamdan başka kimse mevcut değildi... Niçin yıpranmamiş yeni isimler üstünde durulmuyordu. — Fransada, sırayla herkesin bakan olduğu Dördüncü Cumhuriyetin usullerini benimseme- e lüzum yoktu, ama bakanlık kol- 20 kişinin inhisarın- da bir 1mtiyaz haline getirilmesinde de hiç bir mâna yoktu. Eğer D. P. Grupu içinde bakan olacak çapta 20 den fazla adam yoksa. D. P. den u— midi kesmek lâzımı ar ki şimdilik sessiz D. P. mılletvekıl— lerinin -susmak düşünmeye mâni de- ğildir- bu düşünceleri yukarı kade- melerde akis bulmuyordu. "Minis- trable" adam dedi mi akla hakkında Meclis tahkikatı talep edilen bir Sa- met Ağaoğlu, bir Dr. Mükerrem Sa- rol, bir Zeyyat Mandalinci, bir Sıtkı Yırcalı geliyordu. Grupun sessizliği- nin mükâfatı olarak ancak p Başkanı Atıf Benderlioğlunu taltif etmek hatırlanıyordu! Müessif bir uçak kazası ve C. H. P. nin muvak- kat hareketsizliği D. P. yüksek ka- demelerine gecen yaz aylarının kor- kulu günlerini unutturmuş olabilir- i. Ama parti yüksek kademelerinin bu çok korkulu kıssadan hisse çı- karmadıkları aşikârdı. Seçimler Barometre dönüyor Bu haftanın başında Adalet Baka- nı Esat Budakoğlunun — seçmen kütüklerine ait tasarının hazır ol- duğunu teyid etmesi üzerine, Hazi- randa ara secimi bekliyenler iyice ümitlendiler. Aslında Adalet Bakan- lığının çalışmaları, B. M. M. de mü- teaddit defa tekrarlanan bir vaadin yerine getirilmesinden ibaretti. İk- tidar da B M. de seçmen kütük- lerinden şikâyet etmiş, — kütüklerin adalet cihazı tarafından — kontrolü muhalefetin de tasvibiyle kararlaş- tırılmıştı. İşte bunun Üzerine Seçim anununun seçmen kütüklerine mü- teallik hükümlerini tâdil eden tasarı hazırlanmıştı. Tabii ki bir tasarının hazırlanması başka şey, kanunlaş- ması başka şeydi. Adalet Bakanlığı- nın ve diğer bakanlıkların dosyala- rında uyuyan daha düzünelerle dört başı mamur tasarılar vardı. Bunun içindir. ki Ankaranın tecrübeli siya- si çevreleri, kütüklere ait tasarıyı, erken ara seçimlerinin işareti olarak saymadılar. Ama siyasi çevreleri seçimler mevzuunda septisizme şev- ketten asıl sebep, son haftalarda D. P. meddinin son bulup, cezrin baş- lamasıydı. Müessif uçak kazasından sonra . lehine suni şekilde yük- selen siyasi barometre. Ramazan başında hattı azamiye ulaşmış, son- ra düşmeye koyulmuştu. Hele bay- ramdan sonra suni sis perdeleri kal- kacak değişmiyen iktisadi realiteler bütün acılığıyla tekrar gözler önüne serilecekti. Kendilerini en kuvvetli zannettikleri günlerde bile, — basının ve gençliğin gösterdiği kuvvetli re- aksiyon D. P. idarecilerini şaşırtmış- tı, ileriki günler, gecekondu tapuları tevziinin veya buğd fiyatlarına zammın -ki ekmek fiyatlarının art- ması demekti- gizliyemiyeceği kadar çetin olacaktı. . nin çekirdekten yetişme siyasi mutehassısları bunun çabuk farkına vardılar. C. P. Ge- nel Sekreteri Kasım Gulekten mül- hem denenmiş bir usule başvurarak, bazı gazetecilere adaylık vaadetmek- le beraber erken ara seçimlerinden geçen haftaki gibi 1srarla bahset- mekten vazgeçtiler.