14 Şubat 1959 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 25

AKİS'in Yazı Müsabakası "Milletlerin İktisadi Kalkınması Niçin Hürriyet içinde Olmalıdır" ir milletin iktisadi kalkınması- Bbo ğa ve refaha — kavuşma- sıdır. Bu kalkınmada, bilim, ih- tisas ve yatırım en büyük tesir- lerdir. Bir çok milletler, tarihte ve zamanımızda, iktisadi kalkınmalar şarmışlardır. Her hangi bir ıktısadı kalkınma üç saf- hada tetkik edilebilir. 1 — İktisadi kalkınmaya ha- zırlık safhası: safha, hibi kişilerin, bilim, ihtisas sa- bir araya gelerek, öncelikler, imkânlar, neticeler dü- şıınulerek çalışmaları münakaşa meleri, bunlara — göre bir plan hazırlamalarıdır. Kalkınmanın te- meli, yatırımların sağlanması İşi de, şartlar ve ödemeler düşünüle- rek, bu safhada tebellür eder. Ha- zırlık safhasına bir plân safhası da denilebilir. Plânların hazırlanması , hürri- yet içindeki milletlerde, az hatalı, daha çok hakikate yakın tecellı eder. Yatırımlara, milletçe, iştirak için çabalar görülür. Diktatorya rejiminde, sözün bi- te, diktatörden başka, herkesin ağ- zından, miskalle çıktığı düşünülür- se, hazırlık safhasında, eksiklikler, hıssı yanılmalar olacagı şuphesız- dir. Milletin, kendi çıkar ve emni- yetini duşunerek yatırımlara işti- rak etmek istememesi, zor karsı- sında ette bile, bunun kifayetsiz ve gönülsüz olacağı tabiidir. halinde İstisnai olarak, cezbe olmayan, bazı dıktatorlerın, bi- lim ve ihtisasa , değer verip, on- ları korkusuzca konuşturarak, bu safhayı- hatasız olarak plânladıkla- rı, tarihte müşahede edilmiştir. 2 — İktisadi kalkınmanın icra safhası: İcrayı, hürriyet içindeki millet- bilim ve ıhtısasın yanında, hukuka ve millete de Aayni de- ğeri verdıklerınden ve plân safha- sından inhiraf etmek istemedikle- rinden, ağır bir tempo ile ve zor- lukla başarırlar. Sıkıntılar hiç. bir ayrılık yapılmadan, toptan çekilir. Neticede bütün mıllete, pay düşer. Diktatoryada icra. daha kolay İve sııratlı olabilir. Planlar dikta- törün isteği ile değişikliğe ugratıla- rak, kalkınmanın gecikmesi, müş- kulleşmesı ve daha cok sıkıntılar çekilmesi, neticenin hayali ile pek ehemmiyetli görülmez. Hukuk v millet zedelenir. Zafer nimetleri ve AKİS , 14 ŞUBAT 1959 -XI - şanı ile diktatöre mal edilir iktatorya rejimleri, Iktısadı kalkınmayı nadiren icra etmek is- terler ve isteseler'de nadiren başa- rabilirler. 3 — Iktısadı kalkınmanın neti- ce safhas Iktısadı kalkınmanın İcrası bir tip,' nimet ve meyvaları toplanır- ken, bundan bütün milletin fayda- lanması tabiidir. Uzun — zamanlar ve yıllar, sıkıntı çeken, gücünden fazla çalışan, yorulan ve yıpranan milletin müreffeh olması 'hakkıdı Hürriyet re_ıımlerınde, mıllet iktisadi kalkınmanın — nimetlerin- den, nasibini alır, ferahlar. Dikta- torya rejimlerinde, her şey gıbı, iktisadi kalkınmanın -meyva ve ni- metleri, diktatörün gözlerinde, du- daklarında, parmak uçlarında te- raküm eder. Bunların millete düsen payı, adaletle değil, diktatörün ar- zusu ile olacağı katidir. Büt bunlardan, her iki r Jımdekı, ıktısadı kalkınmanın saf— halarında belirtilmeğe çalışılan fak- törlerden başka, iktisadi kalkın- mayı başaran diktatör, başarın verdiği serbesti ve etrafının dal- kavukluğu ile artık kendisini dev aynasında görmeğe başlayacaktır. Evvelce, mantık, ve bilimle — bağ- daştırdıgı lîkır ve — düşünceleri birden değişecektir. Bir şeyler, da- ha mühim şeyler İ olan diktatörün boş durd rülmemiştir. Diktatör ne mi yapa- caktır? Hitler ne yaptıysa, Bona- parte ne yaptıysa, Mussolini ne yaptıysa, onların yaptıklarını va- oKU ro B E Necdet ERDEMİR pacaktır. Artık ona Hitler, Bona- parte, Mussolini, küçük çocuklar gibi ve cahiller gibi gözükecektir. 1918 - 1939 Almanyası, dikta- torya re]ımınde iktisadi bir — kal- kınma örneğidir. Hatıralarımızı yoklar, gozlerımızı kap ak ge- niş yolların, fabri bacalarının, keli adımlarının, ızcılerın bayrak- ların, marş soyleyen, gozlerı pırıl pırd mesut ve mağrur letinin resmi geçidini canlandırabı- liriz. Al a dünyanın en büyük İktisadi kalkınmasını başarmış ve bunu bir diktatör yapmıştı. Ne ol- du sonra? Ayni dıktator buyudu, biiyüd büyüdü.. Bu mamur ülke, yine dıktatorunun yuzunden yerle bir edildi. Alman milleti ana vatan topraklarını bile kaybetti. Parça- landı. En koyu falet ve perişan- lık içinde neler neler çekmedi.. Cok hızlı bir iktisadi kalkınma - yi, hürriyetsizlik içinde tahakkuk ettiren Rusya, bu gün belki bütün dünya milletlerinden ileri. Bütün samimiyette ınanılmalıdır ki Rus- manyası Akıbetine kurtulamayacaktır. Ve hurrıyetsızlık içinde — kıvranan Rus milleti, mbilir, ne sefalet, meşakkat ve sıkıntılar çekecektir? Hürriyet içinde iktisadi kalkın- mayı başaran Amerika hürriyetin- den vazgeçmediği cihetle, milyon- ların teinden, kend ni sevk ve' ida- edecek, meclisini ve başkanını seçtıgı müddetçe zengin, mesut ve büyük olacaktır. Bu milleti hüsran beklemeyecektir. Zira bir diktatör, bir kişidir. O hiç bir zaman mil- yonlarca insanın düşündüğü kadar iyi, adaleti kadar âdil, ilmi kadar ilim sahibi, sevk ve idaresinden da- ha mahir sevk ve idareci olamaz. Iktısadı kalkınmanın, hazırlık, icra' ve netice safhalarında belir- tilen faktörler, mantığı n çerçe iclne alındığında, milletlerin ıktısa- di kalkınmalarını hürriyet — içinde yapmaları gerektiği anlaşılır. Bel- ütün bd faktörlerde göz dol- durmayabllir. O halde, kendini dev aynasında g_bren mutla ir şey- calayacak, milletini inletecek, cez- be halinde bir diktatör yaratılma- ması gerçeği de, milletlerin iktisa- di kalkınmalarının hürriyet İçinde yapılması gerektıgının en büyük faktörü değil midir