18 Ekim 1958 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 17

İKTİSADİ VE MALİ SAHADA. ettıgı bır sırada, geçen haftanın so- Koordinasyon — Heyeti gelışıguzel yolunda ilk a: rımlarla ilgili bagl muamele m velelerini prensip itibariyle ipka et- mekle beraber, "mukavelenin tatbi- kine hiç başlanmamış olmak ve mu- kavele hükümleri imkân — vermek şartıyla tatbikine lüzum görülmi- yen" yatırım — projelerini iptal ede- bilecektir. Aynı revizyon ameliyesi, ecnebi firmalarla girişilen anlaşma- lar için de yapılmaktadır. Koordinasyon Heyeti, bu suretle gelişigüzel yatırımlara hir son ver- meye ve toprağı rasyonel bir şekilde yeni bir ekime hazırlamaya çalış- maktadır. Tabii ki kara tahtadakı yazılar gibi, Başlanmış projeler, lüzumsuz bile görülse tamamlanacaktır. Bu durum, rasyonel bir yatırım programının derhal sahneye konulmasını güçleş- tırmektedır Esasen istikrarın henüz olmadı gı bır devrede ile olsa- bir rım programının tatbıkı tehlıkelıdır Bu tehlikeyi gören — Koordinasyon Heyeti Başkam Sebati Atamanın ya- tımmlarm bir müddet için kısılm. sına taraftar olduğu bılınmektedır Bundan başka rasyonel bir yatırım programının sahneye konması -yani dört başı mamur olmasa da bir plâ- nın hazırlanması- zaman isteyen bir İsmi ne olursa olsun -iktidar plan lâfını sevmemektedir- ancak, bu plân sahneye konulduktan sonra yen ikti- sadi siyaset, daha doğrusu iyi niyet- ler hakkında sarih bır kanaat edin- mek mümkün olacaktı Bankacmk Bankalar Birliği Görülmemiş kalkınmanın gibi yerden bitirdiği mantar bankalara bir çekidüzen vermek ve bir disiplin tesis etmek yolunda geçen haftanın sonuna doğru ikinci bir adım atıldı, İlk adım Bankalar Kanununun çıka- rılması oldu. İkinci adım, Bankalar Kanunu çerçevesinde Bankalar Bir- liğinin faaliyete geçmesiyle gerçek- leştirildi. Bankalar Birliği, baro ve tabip- ler odası gibi mesleki bir teşekkül- dür. Bu teşekküle, kanunla büyük selahıyetler tanınmıştır: Türk kanun- arına gö urulmuş ve kurulacak olan bankalarla Türkiyede faaliyet- te bulunan yabancı bankalar birliğe katılmaya ve onun vereceği kararla- rı tatbike mecburdurlar. Bankalar Birliği, bankacılık mes- leğini gehştırmek maksadiyle tedbir- le ak, üyeler arasındaki mesleki tesanüdü geliştirmek, haksız rekabe- ti önlemek, ihtilâflarda hakemlik et- mek ve bankacılıgı ilgilendiren me- selelerde resmi makamlarla istişare- erde bulunmak gayesiyle kurulmak- Birliğin mevcudiyeti -tabii iş- ler kâğıt üzerinde olduğu gibi cere- yan ederse- bankaların kontrol al- tında — bulundurulmasına, her köşe başında bir sürü banka açılmasının önlenmesine ve Trasyonel' bir kredi siyasetinin tatbikinin — kolaylaştırıl- masına imkân, verecektir. * * Fiyatlar Çimento yukarı, kahve aşağı Geçen haftanın sonuna doğru, çi- mento satışlarının serbest bıra- kılmasiyle birlikte, çimento fiyatla- rına dört ay içinde ikinci zam yapıl- dı. Zam, çimento talebinin ilk zam- ma rağmen hâlâ kuvvetli olması do- layısiyle, serbest bırakılan çimento- nun ortalıktan kaybolmasından kor- kulmasının neticesidir. akikaten çimento ıstıhsalının 1950 den beri büyük ölçüde artmasına rağmen, çi- mento talebini karşılamak mümkün olmamıştır. Bu sebeple, faydası ka- dar mahzurları olan tevzi usulüne, yani "yokların tanzimi" ne başvurul- muştur. Şimdi, yem 1ktısad1 siyaset çerçevesinde, çimento istihsalinin hâ- len 1ht1yacı karşılıyacağı hususunda çimentodan briket imali kontrol al- tına alınmıştır. Bir iki yıla kadar ışletmeye ye- ni tesisler açılac e çimento, sıkın- tısı azalacaktır, Hatta bırçok kimse, istihsal kapasitesi büyük ölçüde ge- nişletilen çimento sanayiin: 1n yakin bir istikbalde bir kriz geçirmesinden korkmaktadır. O zaman çimentocu- lar her halde zam yerine, — gönüllü tenzilât yaparak yığılan stokları el- den çıkarmaya çalışacaklardır. Tenzilât yolunda ilk âdımı, zam- lar diyarı Türkiye de, son zamanlar— da ticârete başlıyan Kızılay attı. Ki- gördü. Herhalde 38 lik müşterilerin büyük bir kısmı, aldıkları kahveyi 50-60 liradan karaborsaya — intik: ettirmek fırsatını -Kızılayın otomobil piyangosu biletleri gibi- kaçırmıya- caklardır. Bu arada Kızılayda, alışık olma- dığı ticari hayatı emekleye emekleye öğrenmeye çalışmaktadır. Bu emek- lemeler, ticaretin hayır işine, hayır Bir banka reklamı "Hasan almıyor,basan alıyor!... " AKİS,18 EKİM 1958