11 Ekim 1958 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 33
L. Malle "Darağacı asansörü"nü çevirirken Şöhrete giden yol mi "Le Coup du Berger" nin senar- yosuna katılması ve prodüktörlüğü- nü yapması olmuşt Bu kısacık tecrübesine rağmen, Yak şıklı Ser- gende hem rejisör, hem senaryocu, hem de prodüktör olarak çalıştı. Kendi parasiyle çevirdiği -20 milyon frank- n dolayı hiçbir taviz vermeden istediği gibi meydana ge- tırdıgı bu film, Chabrol'un gençlıgı— ir kısmım geçirdiği koy— de çevrilmiştir. "Yakışıklı — Serge", çocukluk arkadaşını bulmak için n kö- yüne dönen bi delıkanlınin hıkaye— sini anlatıyor. Ama koye en de- likanlı, eskiden — gözüne bır kahra- man olarak görünen Yakışıklı Ser- ge"i şimdi çoluk çocuğa karışmış, ayyaş, kaba ve kavgacı bir insan o- larak buluyor. Filmin bundan sonra- ki kısmı "Yakışıklı Serge" i yola getirmek için delikanlının sarfettiği gayretleri anlatmaktadır. Chabrol, bu yılki Cahnes Festivalinde yarış- biri "iyi" diğeri "kötü" iki yeğenin Paristeki maceralarını anlatan "Les Cousins - Yeğenler"i hazırlamakta- dır. Loula Maile: Yeni Fransız reji- sörlerinin en genci -26 yaşında-, bu- na rağmen ilerisi için en çok ümit vereni Malle'dir. Maile, — Fransanın tanınmış sinema okullarından biri o- lan "Fotoğraf ve Sinema Tekniği Okulu"nda okudu. 1953 te Televiz- yon alanında da çalıştı. Ertesi yıl, Jacgues — Yves Cousteau'nun meşhur deniz araştırmaları gemisi "Calyps" dımcısı olarak yola çıktı. Birlikte çevirdikleri "Le Monde du Silence , Sessiz dünya" (1955) bu seyahatin mahsulüdür. Maile, ertesi AKİS, 11 —EKİM 1958 yıl. Robert Bresson'un "Un Con- damne a Mort s'est echappe - Bir idam mahkümu kaçtı" sında teknik yardımcı olarak çalıştıktan — sonra, geçen yıl ilk filmi "Ascenseur pour 1VEçhafaud - Darağacı asansörü"nü çevirdi. Filmin konusu bir polis ro- manından alınmıştı. "Mükemmel ci- hazırlıyan ve tatbik eden bir katilın asansordekı bir arızadan do- layı kapana 'sıkışması"nı anlatı- yordu ve filmin büyük bir kısmı bu asansörün içi ile katilin durumundan habersiz- olan karısının Paris sokak- larındaki macerası arasında bölünü- yorduk Clouzot ile Hitchcock'un, "ge- rilim" i sonuna kadar kullandıkları filmlerini hatırlatan, fakat bunu da ha tabii, daha ustalıklı, aynı zaman- da çevredeki olaylara daha bağlı o- larak -filmde Cezayir savaşlarına 1s- rarlı imalar yer alıyordu- — anlatan film rejısorunun dedıgı gibi sadece bir "üslüp denemesi" olmakla kal- mıyordu Louis - Delluc armağanım kazanan bu filmden sonra, iki ay önceki nedik Festıvalınde jüri Ö- an, Malle'in ikinci Aşıklar" (1958), bu genç rejisörün başarısının "tesa- düfi" olmadığım ortaya koyuyordu. İki isim daha ılın yeni isimleri arasında biri İtalyan, diğeri Kanadalı iki re- Jısor de yer almaktadır. İtalyan re- jisör, Malle'nin filmi ile — Venedik Festivali jüri özel armağanını pay- laşan Francescö Rosi'dir. Şimdi 36 yaşında olan Rosi, İtalyan yeni - gerçekçiliğinin ilk eserini, daha son- ra da en olgun eserlerini veren Luc- hind Visconti'nin yanında Visconti'nin Terra tre ema Yer sarsılıyor", te çevirdiği "Senso- Günahkar SİNAMA nüller” de yardımcı rejisörlük yap- Bununla beraber. İlk fılmı "La Sfida - Meydan okuma büyü bir ustanın yanında çalışmasına rag— men kişiliğini kaybetmiyen bir sa- natçı olduğunu ortaya koymaktadır. Gerçi, Napolili olan Rosi'nin Napoli halindeki gangster - kabzımalları e- le alan filminde yeni gerçekçilik ile Amerıkan gangster filmlerinin izle- ne rastlamak mümkündür. Ama ne bırıncılerın "müspet" kahraman ya- ratmak çabası; ne de ikincilerin san- süre ve ticariye fazla boyun eğişle- ri "La Sfida"da yor almamaktadır. ıilin en genç rejisörünün -24 ya- sında-' Kanadadan Sıkması oldukça yadırganabılır Zira Kanadada kısa orta uzunlukta fılmler ne kadar gehşmışse hikâyeli uzun filmler o kadar geri kalmıştır. Kanada film sanayiinin kısa dokümanterlere gö- lu sanayii, aynı dili kullanması, nı kültüre mensup olmaları, Kana- dada hikâyeli uzun filmlerin geliş- mesine daima engel olmuştur. Genç Sidney Furie de, bunu göze alarak, filmini kendi hesabına güçlükle sag— ladığı imkânlarla çevir. ıştır "A Dangerous Age - Tehlikeli çag", ta- bir caizse "amatör imkânlarla 'mey- dana getirilmiş profesyonel — film dir. Furie'nin filmi, çocukluktan er- ginliğe geçişteki tehhkeh cağı" ele alıyor. Birbirini seven, fakat yasları küçük olduğu için evlenemiyen bun- dan dolayı siniri aşıp Birleşik Ame- rikaya giderek orada evlenmeği, ai- lelerini bir olup bitti karşısında bı- rakmayi tasarlıyan iki Kanadah li— se Öğrencisinin ma nı anlat film, son. yılların yaşlı 'htıyar bır çok rejisörleri gibi "âsi gençlik" meselesini ele alıyor. Furie' nın yaşı, bu meseleyi hepsinden daha iyi, kah- ramanlarını daha yakın olarak an- lamasına yardım ediyor. Daha Ön* çeki tek tecrübesinin televizyon ya- zarlığı olması, .anlatmak istediğini kısa, kestirme ve en can alacak nok- talarıyla ortaya koymasını sağlıyor. Nitekim 69 dakikalık bu film, deli- kanlının "isyanından", genç zın tereddüdüne; sınırın öte yanına ge- çip zorlukla karşılaştıkları delikanlının evli yahut çiftlerin durumunu aymasına; genç k kanhdan daha çabuk "olgunlaşma- sına", sorumlulukları daha iyi anla- masına... kada ehlikeli — çağın" bütün psikolojisini — anlatabilmekte- dir. Brando, Dean, Prancioso, New- man... gibi "Actors Studio" dan ye- tişen genç oyuncu Ben Piazza'nın perdenin kazandıgı yeni bir — değer oluşu da göze çarpmaktadır. Fakat hepsinden —önemlisi, — Furie'nin fil- miyle, Kanadada ve sinemasının ku- ruluşu- Kanadanınkine benziyen ül- kelerde amatör ımkanlarıyle profes— yonel filmler çevirmek ıçın iyi .bir örnek verilmiş olmasıdır. 33
