16 Ağustos 1958 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 16

IKTISADI VE MALI SAHADA İstimi bü yuk ölçüde azalacaktır. Halbuki yeni kredilerle büsbütün artan dış borçların mutlaka ödenmesi lâzımdır. Aksi halde eskisinden kötü bir duru- ma düşmek mukadderdir. O halde iç fiyatların istihsalin teşvıkı için biraz artmasına göz yummakl raber, büyük ölçüde yukselmesıne mâni ol- mak lâzımdır. Hükümetin bu mese- lede de ne yapacağı henuz meçhul- Memurlar Vur abalıya,! Geçen haftanın başında İktidar saflarından yeni dış krediler do- layısıyla zafer sesleri yükselirken, sayısı milyonlara varan dar gelirliler ve bilhassa memurlar bu bayrama katılamadılar. Dış kredilerin onlar için mânası, yeni zamlardan ibaret- tir İktisadt Devlet Teşekküllerinin zam bombardımanı — bitmeden, fiili devalüasyon, yâni bir zam kafılesının kapıya dayanmasına sebep olacaktı. Zafer başmuharririnin tabiriyle "dü- nekadar daima daha yüksek çengel- lere asılan mallar", çok daha yüksek- lere çıkmaya namzet görünüyordu. O halde işçi ücretlerinin arttırılması ve şu meşhur Personel Kanununun bir an evvel çıkması lâzımdı. Gelge- lelim — kredilerin - dondurulmasından sonra iştira gücünü azaltıcı diğer tedbirlerin alınması beklenirken, ge- lirlerin arttırılması, yeni ıktısad’“ Sİ- yasetin muvaffakıyetını pek ko lay- laştırmıyacaktır. Fakat, bir mucize neticesi hâlâ hayatta kalabılen dar gelirliler için mutlaka şeyler yapmak lâzımdır; Bu sebeple memur maaşlarına yüzde 100 zam -aslında yüzde 58- ve personel kanunu hikâye- 16 İmara uğrayan İstanbuldan bir köşe İ arkadan - gelecek leri yeniden sahneye çıkmıştır. Ne var i bu hikâyelerin doğruluğuna ina- nanların sayısı hâlen pek azalmıştır. Zaten Havadis gazetesi Maliye Ba- kanlıgında yaptığı soruşturmalardan nra bu haberin asılsız oldugunu bildirmekte bir mahzur görmemiş- tir. Personel Kanununun adı P. İktidarının ilk yıllarından beri işitilmektedir. Bu kanunun, ead- dit defalar hemen çıkmak uzere ol- duğu bıldırılmıştır Buna rağmen her seferinde kanunu geciktirmek için bir bahane bulunmuştur Hikâye- den şimdiye kadar yegâne faydala- nan, kanunun çıkacağım ileri süre- rek, haklı zam taleplerini uyutmağa muvaffak olan Maliye Bakanlığıdır. Sütten ağzı yananlar bu sebeple yeni şayialara inanmamaktadırlar. Ma- amafih, dar gelirlileri savunmayı Şi- ar eden ana muhalefet partisi, me- murların durumuyla yakından ilgilen- mektedir. Yeni bir iktisadi zaferin türküsünü çalan İktidara. B. M. M kürsüsünden dar gelirlilerin hâli an- latılacak ve Personel Kanununun bir an evvel çıkarılması ısrarla istene- cektir. Vergiler Kambiyo karşılık fonu G eçen hafta birçok iktisatçı, fiili devalüasyondan Devlet Babanın elde edeceği kârları hesaplamakla meşguldü. Görünüşe göre, yeni kuru- lan Kambiyo Karşılık Fonunda, mu- azzam miktarda paralar birikecektir. Maliye Bakanının bahsettiği 630 mil- yon dolarlık ithalât gerçekleşirse, dolar başına alınacak 620 kuruş prim dolayısıyla bu fona tam 3 milyar 906 milyon lira girecektir. Bu muazzam miktar, hemen hemen bütçe tutarına yaklaşmaktadır! Fonun bu paralar- dan, döviz satanlara ödiyeceği prim iki mılyar kadardır. Bu büyük fark, ihracata ithalâttan az prim ödenil- mesi ve ithalâtın ihracattan fazla olması yüzünden doğmaktadır. Aşa- ğıdaki tablo, önümüzdeki, ihracat yı- lında ödenmesi gereken prim mikta- rını göstermektedir. Muhtemel ıhra- cat kıymetleri Ticaret Odaları Tiğinin tahminlerine dayanmaktadır Bu hes , 1.312 milyon liralık ıhracat yapılacagı -hâlen yıllık ihra- 00 milyonu aşmamaktadır.- fa- razıyesıne dayanıla rak yapılmakta- dır ki bu çok iyimser bir rakkamdır. Fiilen ödenecek primlerin daha az olması kuvvetle muhtemeldir. Ma- amafih, ne, olursa olsun, hükümetin elinde çok büyük paralar birikecek- tir. Acaba bu paralar nasıl kullanıla- caktır? Hâlen birçok iktisatçı hükü- metten bu sualin cevabını vermesini istemektedir. Doğrusu, odenemıyen ıstımlak bedelleri ve meşhur imar için, Kambiyo Karşılık Fonu fazlala- rı cazibesine dayanılmaz bir hazine teşkil edecektir. Yalnız ne var ki bu paralar, iştira gucunu azaltmak ye- rine, eski minval e harcanırsa, bugunku sıkıntıların musebbıbı olan enflâsyonun daha büyük bir şiddetle yeniden karşımıza çıkacağı şüphe- sizdir. Bu sebeple hükümetin, fazla- ların nasıl kullanılacağını bir an ev- vel açıklaması merakla beklenmekte- dir. İhracat Değeri (1000 T. L.) Afyon 6.0 Tütün 320.000 Bakır 90.000 Krom 87.500 Üzüm 72.000 İncir 24.000 Fındık 110.000 Diğer maddeler 743.375 BİR YILLIK İHRACAT PRİMLERİ TUTARI Dolar Başn Ödenen Prim tutarı Prim »10 4.50 2.10 240.000 2.10 52.500 2.10 65.625 Yekün — 362.625 2.80 72.000 2.80 24.000 2.80 — 110.000 — | Yekün — 568.625 1.646.000 — | Umumi Yekun — 2.214.625 AKİS, 16 AĞUSTOS 1958