24 Mayıs 1958 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 17
ğini yaptığı bu yaygaranın maksa- dı, Cezayirli müslümanlara bir par- ça hürriyet vermeyi tasarlıyan hükü- metlere gözdağı vermekten ibaretti. Ondan sonra "baştan çıkarma" dev— resi başlıyordu. Bu siyaset şimdiye kadar muvaffak olmuştur- Müslü- manlara karşı sevgi, ültralara karşı nefretle, Cezayire ayak basan Fran- sız Hükümetinin Soustelle ve Lacos- te gibi liberal fikirli iki temsilcisi gözdağını takip eden teşhir faaliye- tine dayanamamışlar ve 1liberal fi- kirlerini ve Paristeki hükümeti çabu- cak unutarak, üÜültraların temsilcisi gelmişlerdir- Cesur kararlar sevmiyen Paris hükümetleri de- bu duruma rıza göstermişlerdir. Hükümetten habersiz Sakieti bomba- lıyanlara, Cezayirli liderlerin uçakla- rını yakalayanlara Paris ses çı- kartmamıştır Ültralar zaten Fran- Mauriac'ın "kör " ismini müstakiller Milli arttırmak istiyen Mollet- zayire hafiften muhtariyet vermeye çalışan Bourges - Maunoury, Tunus- la ipleri koparmamak için çırpınan Gaillard, kulakları Cezayirden gelen seslere çok hassas olan müstakiller tarafından devrilmişlerdir. Ama bu se— fer işler kötüye gitmeye başlamış- tır. Bidault Gaillard'dan boşalan ye- ri dolduramamıştır. Lacoste, Ceza- yirden ayrılmaktadır. Radikallerin i- tirazı üzerine Andre Maurice'in Milli Savunma Bakam olması, Plevenle birliktte suya düşmüş Soustelle daha ilk dakikada saf dışı edilmiştir. Bu suretle ültraların güvendiği dağ- lara kar yağmaya başlamıştır. Bu da yetmiyormuş gibi Mendes'siz. Men- des siyaseti yapacak bir adam hü- kümetin başına gelmek üzeredir. Sa- ki muvaffakıyetlerının şımarıklığı, . Ültralar her türlü ıçın zaten hazırlıklıydılar. Cezayirde- anları da tezlerine kazan- curetlerını arttırmıştır. İste Cezayirin Parise karşı ayaklanmacı bu hava içinde başladı. Cezayir kimindir? eçen Salı, sayısı 30'u aşan "Ce- zayir Fransızdır temli cemiyet, Cezayirlileri. Pflimlin'in hükümeti kurmaya davet edilmesini protesto için nümayiş yapmaya çağırmıştı. Bu davet üzerine James Dean kılıklı gençler Gli&res platosunda toplandı- lar. Eski paraşütçü subaylardan si- yah sakallı Lagaıllarde Hükümet bi- nasındaki " uş herifleri denize atmalı" narasıyla James Dean ben- zerlerine- parolayı verdi. Bu gençler, biraz evvel Amerikan Haberler Büro- sunu talan etmişlerdi. Şimidi sıra hü- kümet binasına geliyordu. — Sayıları gittikçe kabaran nümayişçiler hükü- met binasının — etrafını — çevirdiler, "Pflimlin sehpaya Soustelle iktida- ra" naraları ortalığı kapladı; Ceza- yirdeki Fransız Kuvvetleri Kuman- AKİS, 24 MAYIS 1958 dam Salan, balkona çıkarak nüma- yişçileri yatıştırmaya çalıştıysa — da ıslıklarla karşılandı. Güneş batarken, paraşüt birliklerinin kumandanı po- püler General Massu- — balkonday- dı. "Ordu iktidara, ordu iktidara" naraları sesinin duyulmasına ma- ni oldu. General Massu tekrar balkona çıktı. Nümayişçilere — "Or- du bütün kalbiyle sizinle beraber- dir" dedi. Massu'nün başkanlıgında ir "Umumi Selamet — Komites kuruldu. < Cezayirdeki Fransızlar ve rdu, Paris Hükümetine karşı baş- kaldırıyordu İsyan bayrağını, Cum- huriyetçi olduğu —sanılan — General Massu, taşımaktaydı. Paris hüküme- tinin derhal fevkalâde selâhiyetler verdiği General Salan da tereddüt- lerden sonra âsilere yaklaştı Umumi Selâmet Komitesi başkanı, Cumhurbaşkanına derhal bir ültima- DÜNYADA OLUP BİTENLER Cezayirde ayaklananların bütün me- rakı- Paristeki taraftarlarının ne ya- pacagıdır— Paristeki taraftarlarının, hükümeti dize getireceğini ümit et- mektedirler. Hakikaten aynı gün Pa- riste de binlerce nümayişçi "milletve- killerini Sen nehrine atacağız" nara- larını savurarak Champs Elysees'den Palais Bourbon'a doğru ilerlemeye başlamıştır. Fakat polis bunları Con- corde koprusunde dur . Nüma- yişçiler "bulundukları kıyıdaki Ame- rikan sefaretıne bile sokulamadılar. Ça şamba günü, Cumhuriyet Bulva— rında başlayan ayaklanmalar da layca bastırıldı Ancak bu arada Pa— riste de gizli bir Umümi Selâmet Ko- mitesi kuruldu. Bir harp havası yaşıyan Paris- te. Hükümet şimdilik duruma hâkim- dir. Elebaşıların ve emin bulunmı- yan subayların tevkifine başlanmış- Fransanın ve Cezayirin durumunu gösteren harita Bir elmanın iki tom gönderdi. Pariste de bir Umumi Selâmet Komitesi kurulmasını istedi. Generallerin önünde tir tir titrediği Robespierre'in meşhur komitelerinin ismi, dogru âsi generallerin ağzın- da garip kaçıyordu. Massu'nün Ülti- matomu çok küstah bir tonla yazıl- mıştı. Asi general tebaasına hitap e- den bir sultan gibi "ben, General Massu" ifadesini kullanmaktan çe- kinmiyordu. Nümayişçiler artık — istediklerini elde etmişlerdi. Cezayir ordusu on- larla beraberdi- Bu ara. asıl lider So- ustelle'in Paristen geleceği. şayiaları ortaya çıktı. Kalabalık sabaha kadar Soustelle'i bekledi. Ama Paris Hü- ümeti daha evvel davranarak, So— ustelle'i evinde "polis himayesi" al- tına almıştı- Maamafih Soustelle, ge- çen haftanın sonunda, herhalde po- lisin göz yummasından da faydalana- rak Paristen kaçtı ve Cezayire geldi. yansı tır. İstifa eden Genel Kurmay Baş- kanının yerini daha emin bir gene- ral almıştır. Toulon'daki Akdeniz Fi- losu Kumandanı Amiral Pierre Bar- Jot da, hükümetin emirlerim bekledi- bildirmiştir. Cezayırdekılerın Parisi fethi zor olacaktır. Zaten âsi— ler Pariste işlerin Cezayirdeki gıbı kolay gitmiyeceğini bilmektedirler. Bu sebeple, ilk sarhoşluk geçer geç- mez milli kahr mim ortaya attılar. ba sabahı; saat 5'te neşrettiği bir tebliğde de Gaulle'den sükütu kır- masını ve bir "Umumi Selâmet Hü- kümeti" kurmasını rica ediyordu. Bir gün evvel "ben general Massu" diye krallar gibi konuşan paraşütçülerin kumandam muşamıştır. Hüküme- te başkaldırmadığını, kan dökülmesi- ni önlemek için bu işe karıştığım söy- lemektedir. Yeni Cezayir Başkanı ge- lince vazifesine dönecektir. İhtilâl ko- 17
