14 Aralık 1957 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 22

DÜNYADA OLUP BİTENLER Nato İmtihan saati haillot sarayının bahçesinde, is- kambil kâğıdından yapılmış his- sini veren açık gri renkli eğreti bi- nanın. Eyfel Kulesine bakan — bir odasında toplanan gazetecilerden bi- ri "Nato hiç bu kadar zayıf görün- memişti" diyordu. Sputnik — herşeyi değiştirmişti. Batı Avrupa — memle- ketlerinin Amerikaya olan — itimadı birdenbire sarsılmıştı. Batı Avrupa- dan homurtular geliyordu. Eskiden sadece Fransadan gelen kızgın ses- ler, diğer Avrupa memleketlerini de sarmıştı. NATOnun en sadık dostla- rından olan Almanya, toprakları üze- rinde füze üsleri tesisine hiç de is- tekli davranmıyordu. Rus füzelerine hedef olmak korkusu Almanyayı bile sarmıştı. Hidrojen bombaları taşıyan bombardıman uçaklarının, 24 saatte 24 saat İngiltere semalarında dolaş- maları, Majestelerinin tabaasının hiç de hoşuna gitmiyordu Eisenhowerin hastalığı da tam zamanında meydana çıkmıştı. Ameri- kanın liderliğine en çok ihtiyaç du- yulduğu bir anda, liderlik hasta bir adamın omuzlarına düşüyordu. Sput- nikin yanında hür dünyayı boş bir hasta koltuğuyla temsil eden zalim bir karıkatur bu ruh haletini göste- riyordu. Düne kadar dünyanın en kudretlı devletı olarak düşünülen A- merika, birdenbire boş bir hasta kol- tugu haline gelmişti. nötralist Asya ve Afrika devletlerinde, Sput- nık pek parlak olmıyan Amerikan prestıjını iyice gölgeliyordu. İşte a- ğır siyasi neticeler doğurabilecek 0- lan bu yıkıntıyı önlemek ve Sputni- kin gerektirdiği askeri tedbirleri al- mak üzere evlet Başkanları gelecek haftanın ilk günü Pariste toplanıyorla rdı. Ortaya çıkan meseleler . A. T. O. devletlerinin, Hükümet Başkanları ile ilgili Bakanlarım bir araya getiren askeri sebep, bilin- diği gibi, Sovyet Rusyanın son gün- lerde Batılıları savaş gücü bakımın- dan oldukça geride bırakmasıydı. Yapılacak ilmi çalışmaların, arada- ki mesafeyi daha uzun müddet kapa- tamıyacağı söyleniyordu. Nitekim, Amerika da Rus kıtalararası güdüm- lü mermisinin (I.C.B.M.) tehditleri- ni karşılamak için şimdilik Batı Av- rupa devletleri ile Türkiyeye orta menzilli güdümlü mermilerini (I. göndermekten başka görmemekteydi. Bundan başka, gene aynı toplan- tıda, Rusya ile Batılılar arasında açı. lan mesafenin en kısa zamanda ka- patılması için, Batılıların birbirleriy- le ilmi işbirliği yapmaları konusu da goruşulecektı O. devletlerinin en yük- sek kademelı idarecilerini bir araya getiren siyasi — sebeplere — gelince, 22 çare bunlar da en az kadar mühimdi. de, yalnız askeri üstünlüğü değil, ay- nı zamanda siyasi üstünlüğü de Rus- lara kaptırmış nun birinci sebebi, yamız etrafında sputnikleri.. lar arasında mevcut anlaşmazlıklar. Gerçekten, Kuzey Atlantik andlaş- masını imzaladıkları günlerde Batı- lı devletler, Rus birşey düşünmedikleri için, kendi a- ralarında patlak ve lıkların halli kar yol hazırlamamışlardı. askeri Batılılar, sebepler şu günler- görünüyorlardı. Bu- hiç şüphesiz, dun— s Ikıncı sebep ise Batılı tehlikesinden başka recek anlaşmaz- mevzuunda hiçbir çı- Oysa, Ba- tılıların Avrupa İçinde ve Rusya kar- şısında birleşen menfaatleri, Avrupa dışında ve birbirleri karsısında çok parçalanıyordu ve bunlar elbette ki günün birinde çatışacaklardı. Şimdi öyle anlaşılıyor ki, bu ça- tışmanın vuku bulması için sekiz ase- ne kafi gelmiştir de artmıştır bile. Şu sırada Batılı dostlar, Kuzey AF rika, Orta Doğu ve Kıbrıs ese- lelerı üzerinde ihtilâf halındedırler. İktisadi endişeler Avrupada Alman- ya ile İngiltereyi bir kere daha kar- şı karşıya getirmiştir. Fransa, Ame- rıka ile İngiltereyi N.A.T.O. içinde ikili bir hegemonya kurmak istemek- le itham etmektedir. Buna mukabil, komünist bloku- nun durumu bugün her zamankin- den daha kuvvetlı görünüyor. Sput- SPUTNİK'İN Paris - (Aralık) S ovyet fuzelerının Amerikan ef- karında yarattığı heyecan he- geçmemiştir. İlk haftalardaki panik oldukça yatışmışsa da, Ame- rikan genel oyu gerek politikacıla- rın, gerek ilim adamlarının demeç- leriyle hiç te tatmin olmuşa benze- memektedir. ele Amerikan füze- sinin atılamamış olması heyecanı arttırmıştır. Rusların fezanın fethine çıkma- ları, ondan bir ay kadar evvel kıtalararası roketi imâle muvaffak olduklarını bildirmeleri, — "Mutlak silâh" tabiriyle şöhret bulan füze- lerin yarışmasında — Amerikalıları şimdilik hayli geçtıklerını mektedir. "Pentagone" hâlâ mağlubiyetin tesiri altındadır. Sov- yetlerin başarısı bütün — Amerikan savunma tertiplerini ve NATO stra- tejik prensiplerini değiştirecek vü- sattadır. Bir buçuk aydan beri "St- rategic Air Command" uçakları mevcudunun üçte ikisi mütemadi- yen havada dolaşmaktadır. Bir Sov- yet baskınında ellerindeki en kıy- metli silâhiı kurban etmek istemi- yen Amerikalılar, bu muazzam u- çakları artık meydanlarda tutma- maktadırlar a o ir — erikadıa günün adamı şimdi Foster Dullesin kardeşi Ailen Dul- les olmuştur. İstihbarat servisleri başkanı Ailen Dullesin bundan iki yıl evvelki acıklı raporunu hatırla- yanlar, bu füze yarışmasında Ame- rikalıların niçin mağlüp olduklarını anlamaktadırlar. Bu meşhur ra- por Sovyet Yüksek Okullarının A- merikalılara nazaran iki misli tek- nisyen yetiştirdiğini. Sovyet araş- tırma tesislerindeki âlim — ordusu- nun Amerikaya nazaran yılda bir buçuk misil hızla çoğalmakta ol- duğunu bildirmek'te, gerek nükleer ve gerek halistlik alanda Ameri- kanın geri kalmak üzere bulundu- ğunu kesin bir şekilde bildirmek- teydi. Bu ilk tehlike Ççanını Ste- ward Alsop'un makaleleri takip et- Fakat Amerikan efkârı kendi ustunlugune ve yenilmezliğine öy- lesine inanm a inandırılmıştı kı bu ıkazların tesiri olmadı. Onun Sputniklerinin yarattığı dar Amerık lılarla kendi idarecilerine duydukl: infial da büyük oldu. Şimdi Aılen Dulles A- merikan Senatosuna füzelerle mü- cehhez yeni So vyet denızaltılarının tehlikesine ve büt TO üsle- rinin Sovyet roketlerı tehdidi al- tında olduklarına dair başka bir rapor sunmuş bulunmaktadır. Geçen ay, halk efkârını yatıştır- mak veya teselli etmek için şımdıye kadar sır perdesi arkasında kal roket imal tesisleri halka gosterıldı, hatta aleni tecrübeler yapıldıi İ- rili ufaklı roketler teşhir edildi. Snark gibi, tecrubelerı 1951 de bıtmış olan ümlü pılotsuz u- çak “güneşe gitmesi muh- emel" çelık bılyalar yenı keşıf- lermiş gibi umumi efkâra sunulmak istendi. Ancak Herald Tribune'un yazdığı gibi bunlar "teselli kırın- tıları" idi ve anlaşılıyordu ki A- merikalılar "Mutlak silah"ı yani kıtalararası roketi imal etmek ıçın haylice beklemek zorunda idi- S on olaylar NATO kuvvetler mu- vazenesinde önemli değişmeler meydana getirmiştir. — Artık her- kes bilmektedir ki bugün uçakla- rın devri geçmiştir. Güdümlü mer— miler ve radar şebekesi çok m dut bir süratte ve mahdut ırtıfada seyreden uçaklara aman vermiye- cektir. Bunun için de Boeiog'le- de, "Tu" ların da devri ka- panmıştır. Sputnik yarım ton ağır- lığıyla arzdan 1700 . yükseğe fırlatılmıştır. Hızı 20 bin km. sa- ati bulmuştur. 13 km. den fasla — aĞ AKİS, 14 ARALIK 1957