31 Ağustos 1957 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 19

d ee 4 İ bir acı hakikatti. İki milyar liraya yaklaşan Zıral krediler 1se haddıza- tında Demokrat İktidarın — iktısadi politikasının pek de kuvvetli olmıyan bir yönünü teşkil ediyordu. Ziraat Bankası kendi kaynaklarıyla kendisi- ne vaki kredi taleplerini karşılayama- dığından zirat senetlerini — Merkez YFankasına reeskont ettiriyor. banka- bu suretle memleketimizde enflasya- nu meydana getiren kaynaklardan biri ortaya cıkıyordu. Bakan bundan sonra sözti memleketimizde inşa edil- miş olan sılo ve limanlara getirivor ve böylece demokrat iktidarın âdeta faaliyetlerini övüyordu. O silo ve li- manlar kı pek coğu Diinya Bankası- nın kredileriyle meydana getirilmiş ve hattâ istikraz mukavelelerinin ha- zırlıkları eski iktidar zamanında ya- pılmıştı. Tıcaret Bakanı bundan sonra fecinde zekâ ovyunlarını ıihtiva eden bir. cıkış yapıyordu. 1949 yılında 986 milyon 218000 liralık mevduat mevcut- tu. Bunun 463 676 542 lirası tasarruf mevduatı idi. 1956 yılında memleketi- mizde mevduat harmi 4 915 302 670 Jira idi. Bu paraları halk tasarruf et- tiğine göre memleket sıkıntı icinde- dir diyenler vanılmakta değil mivdi- ler? Zaten Raşbakan sıkıntı felsefe- sine karşı Büvyük Millıt Meclisinde muhalefete gereken abı. verme- miş miydi, mımlekette pahalılık var- dır. diyent aklına şaşmıyor muydu yle ise Ticaret Bakanı bu şekilde konuşabilirdi. Haddizatında Ticaret Bakammn tren yan yana dursunlar, içinde bu- lunduğumuz tren hareket etmemişse ve karşımızdaki tren hareket edivorsa onların hareketi bize sanki biz hare- faletini haiz bonolar ne miktara ba- HŞ oluyordu. şimdi ne miktara ba- liğ olmaktadır? 1949 senesinde hazine avansları ne miktarda idi.,şimdi ne miktara ulaşmıştır? Verilen bu rak- kam icinde Hmekli Sandığı ve İşci Sigortaları gibi sosyal fonlara sahip Bauahçelievler DÖRT MEVSİM ANA OKULU İYİ BAKIM - MODERN TESİSAT . THMİZ VE BOL GIDA Ba.hce!ievlm' 19 cu Sokak, No ANKARA — 'I'F'L 32425 AKRİS, 31 AĞUSTOS 1957 ' ş Bankasından bir heyetin iki avy kadar Moskova'da — ikamet ederek memleketimizde cam ve sudkostik sanayii kurmak lizere Ruslarla bir. anlaşmaya vardığı malümdur Bir vandan hu ziyaretin netice- lerini daha da geliştirmek diğer şandan iş adamlarımız ve iktisadi devlet teşekküllerimizle — tnitnase- Dairesi Başkanı, Texnit Export Şirketi Müdürü ve Ruaya Ticaret Odaları Başkanından — müteşekkil bir heyet Türkiyveye gelmiş aynı zamanda İzmir Fuarının açılışın- da hazır bulunmuştur. Rusya bilin- diği gibi bu seneki 96 ıncı lımır Fuarına da iştirak etmekte nsva ile ticaret nıuna—otwtlc- rimizin arttırılmasının bahisz mev- bulunduğu şır günlerde ister iste- z hatıra bu teşebbitslerin. muh- temel neticelerinin ne olacağı suall takılmaktadır. Türk-Rus münase- betlerinin hui bakımdan kısara göz önünden geçirilmesinde fayda var- dır. Türk-Ruxa münuzebetleri — Ata- türk ve Lenin gibi iki bliyük devlet adanmıımnın tarihin akışını değiştir- mek istiyen hüytik ileri — göriüştü- lüklerinin ışığı altında 1920 lerde gelişme istidadı göstermiş. Birinci Cihan Harhinin tasfiye ettiği iki imparatorluğun kalıntıları üzerinde yeniden teşekkül eden iki inkılApçı devlet biraz da Batı ÂAteminin ken- dilerini kendi camlalarından afa- roz etmeleri Üüzerine hirbirlerine yaklaşma Zzarumu — duymuüuşlardır. Türkiye Batı kapitalizminin Tür- kiyede mevecut sermayesini Cum- huriyeti mtiteakip millileşfirdiğin- den. kapitülâayonları Lozanda ilga ettiğinden yahancı sermaye Tiürki - yeyve gelmemiş. Batıyla politik ve iktisadi mlünasehetlerimiz de geliş- memiş olduğuutndan 1934 senesindea Türkivye Sövyet Rusya'dan 8 mil- L.von dolar tutarında İstikraz'da bu- Fus Ticaret Heyeli Hakkında Dr. İszmail TÜRK lunmuş ve birinci beş yıllık plânı- nın tatbiki esnasında Rutya'ya karşı giriştiği b borçla Kayaeri Pamuklu Bez, Nazilli Basma Fabh- rikasını kurmuştur. Rusva Batıyla miünasehetlerini yeniden tesis edip, İkinci Dünya Harbinden rmmnazzam bir küvvet a- larak ortaya çıkınca Türkiye Üüze- rindeki Cari k Rüusyası zamanından kalma taleplerini u-nılsmlg bt su- retle hâadiseler tarihin sevrine uy- gun olarak cereyan etmiştir. Rusva bilinen sebeplerden öÖtü- rü Batıyla münasebetlerini bozar. hür Aâlemi hezemonvası altına al- mak isterken Türkiye haklı olarak yerini demokrasiler safında — al- mış, iktisndi kalkınmasının arzetti- $i göürtükler. dış vardım ve yahan- c. sermaveden kafi derecede fayda- lanamayınca bu sefer Rusya suüreti halde kara gün dostu imiş gih; or- tava cıkmış, Türkiveye kredi va yardım teklifinde bulunmuştur. Su kısa iİzahatın i9ıği bizi bir hususta tenvir. etmektedir. Rus- yavİa İktisadi. Hdeari. mali müna- sebetlerimizi — geliştirirken — fazla dikkatlı aolunmalıdır. Rusyayla u- zan vadeli kalkınma — hamlelerine girişlemez. kısı vadedde hazı mev- zi güclük ve tıkanıkların harta- raf edilmesi Mmümkündür; fakat hunu tanzim ederken dahi dMkrkatli olmalı. nztn veıllardır Amerika ü- zerinde tesis etmeğe — calıştiığimiz emnivet ve itiharı — tasfiye etma- meliviz. BKuslar Assuvan Bara- jt yaptıracağ:z dive Mosiri ki$- kırtırlar. kendi saflarına veniden alacağız dive Yupraslavvava muaz- Zat vardımlarda bulinturlar. fakat bir kere çayvelerinda muvaffak 0- Tunca Wisir; barajaız. Suriveyi ik- tisadi yardımsız ve Yırzaslavyayı da Amerikan yardımından mah- yetsizlife mahktım demek değildir miüleaseselerin mecburi — tasarrufları yok mudur, var ise bu mecburi tasar- rufları ferdlerin iradi — tasarrufları icine ithal etmek mantıken doğru o- Bununla demek istemiyoruz — xi Türkiye'de tasarruf hacminde artış yoktur. Tasarruf hacminde artış var- dır. fakat bu artışın bilyük kısını za- hiridir. reel artış azdır ve asıl tasar- ruf bir yandan hankaların ikrvamiye- Jeri, diğer yandan paranın satınalma gücündeki dUŞmeler. öte yandan ferd- lerin speklilasyon yapmak ve enflâs- yonun kötü tesirlerine karşı kendileri- ni emniyete alma gavretleri Holayısiy- le vadeli tasarruftan vadesiz tasarru- fa doğru kaymaktadır. Halbırki kat- kınmanın mesnedi. vadeli mevduata davanır. Cünktlı sermave terakümü- nü vadeli mevduat besaler. enflâsyon zamanlarında isge mevduat aahipleri Adeta menfi faiz aldıklarından vadeli mevduata tamah etinezler. HilAsa edecek olursak — Tiraret Bakanının nutku Menderes modeli i- rad edilmiş nutuklardan biridir ve D.P. nin bu memlekete hizmeti bir ibadet telâkki ettiği faraziyesine da- yanmaktadır,. ü Ş* . |