22 Eylül 1956 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 6

YURTTA OLUP BİTENLER Kapaktaki Bakan ETHEM MENDERES undan senelerce evvel Aydın- genç bir C.H.P. başkanı vardı Adı Ethem —Menderes idi. 1899 yılında İzmirde doğmuş, Ay- dının Çakırbeyli çiftliğinde kendi yaşında bir çocukla beraber bü- yümüştü. O çocuğun adı da nan Menderesti. Sonra ikisi bırlık- te C.H.P.'ye intisap etmişler, ora- da yükselmek istemişlerdi. Adnan Menderes Milletvekilliğine, Ethem Menderes ise il başkanlığına ka- dar da yükselmişlerdi. Fakat ha yükselmek istediklerinde şuphe yoktu. İkisi de hukuk tahsil et- mişlerdi. O kadar dosttular ki soy adı kanunu çıktığında aynı soy adını aldılar. Ethem Menderesin içinde, iyi manasıyla bir ihtirasın şiddetli ol- duğunu yakınlarından bilmeyen kimse yoktu. Genç avukat -Aydın- da Avukatlık yapıyordu- — taşra- dan çıkıp başkente gelmek, orada muvaffak olmak buyuk mevkile- re geçmek ıyla — yanıyordu. Bunun yolu mılletvekıllığınden ge- çiyordu. İşte, Adnan Menderes .H.P. saflarında milletvekiliydi. Fakat Ethem Menderes bütün ar- zusuna ve türlü gayretlerine rağ- men ne Atatürk, ne de İnönü ta- rafından aday gosterılmedı Me- ğer onu dalıa parlak bir istikbal bekliyo D.P. kurulduguııda, Ethem Men- deresin yeri oradan başka bir yer olamazdı. n Menderes kuru- culardan degıl mıydı" Genç C.H. P. başkanı D.P. başkanı mevkiini aldı. 1950'de uzun senelerden be- rt kurduğu rüya tahakkuk ediyor ve Aydın milletvekili olarak An- karaya geliyordu Ethem Menderesin milletvekil- liği hizmeti, son derece temizdir. İsmi, şu altı sene içinde, bırakınız kırlıyı, şüpheli bir tek işe uzak- an yakından karışmamıştır. Pek çok kimse hakkında pek çok şeyin söylendiği, dillerin ağıza yapışık olmadığı böyle bir devirde dahi iftiracıların. en cüretkarı onun akkında en ufak imada bulun- mamıştır. Bunun sebebi Ethem Menderesm, gene iyi manasıyla ir ihtirasın sahibi olması- dır Politikada ıhtırassız muvaf- fak olunabilir u ihti- ras küçük hesaplar, servet avcılı- yüksek mevkilere li- yakat ispatı ihtirasıdır ki makbul olduğunda zerrece şüphe yoktur. Ethem Menderesi Ankaraya ge- lişinden kısa bir zaman sonra Ka- binede buluyoruz. Eski arkadaşı Adnan Menderes, onu hükümetine İç İşleri Bakanı olarak almıştır. Sonra eski Aydın İl Başkanını çe- şitli bakanlıklarda görüyoruz. Ay- zamanda bir çok hakanlık ve- kıllıgı de onun için stajların en i- yisi yerine geçmiştir. Buna Baş- bakanlık vekilliğinin de dahil ol- ması alâka uyandırıcıdır. Zira bu kadar bakanlık ve bakan vekilli- ğinde bulunulmak suretile yapılan staj elbette ki Başbakanlık sta- ]İından başka bir şey değildir. İç şleri Bakanlığı, avunm Bakanlığı. Devlet Bakanlığı, Baş- bakan illiği, Dış İşleri Bakan Vekilliği -ki Ethem — Menderesin bir eksiği yabancı lisan bilmeme- sidir- bu 57 yaşındaki adamın si- yasi kariyerinin — merhaleleridir. Demokrat Parti içinde bazı şart- ların tahakkuku' halinde hükümet başkam olarak Ethem Menderesi düşünmek hiç de acaip kaçmaya- caktır. Eski il başkanının bunu hararetle arzulamasından daha tabii ne olabilir? Kaldı ki şahsı üzerinde en küçük bir şey söylen- memesi için gösterdiği dikkat, a- ğiır başlılığı ve nezaketi bu arzu- sunun en güzel delilleridir. Sıyası hayatında Ethem Menderesin ağ- zından siyasi nezakete aykırı bir tek lâfın çıktığını duyan olmamış- tır. Bugünkü Dış İşleri Bakan Ve- kili muhaliflerine dahi hürmet tel- in etmeye muvaffak olmuş en- der politikacılardan biridir. Mec- lis kürsüsünde Bakanlığıyla alâ- kalı olarak yapılan ikazları her zaman iyi niyetle karşılar hal ta- iç bir zaman küçük po- lemiğe girişmemiş, bir yolun bo- zuk olduğunu hatırlatanlara “a- izin devri saltanatınızda, mil- letın başında tam 27 sene boza pi- irirken.." - diye başlayan muka- belelerde bulunmamıştır. İhtimal ki sevilmesinin sırrı da buradadır ve kendisine bir huzursuzluk dev- resi sonu başbakanı olarak bakıl- masının sebebi budur. Başbakanlık Almanyada stajyeri şu anda mleketimiz — için mühim bir sipariş almak üzere çalışmaktadır. Bu, kurulmakta o0- Al un bir kısım mühimmatı siparişidir ve tahmi- nen 700 milyon mark tutacaktır. Dış İşleri Bakan Vekili bunu sağ- layarak dönerse siyasi bayatının bir merhalesini daha katedmiş 0- lacaktır, zira bu onun bir şahsi başarısı olacaktır. Ethem Menderes bir Adnan Menderesin arkadaşıysa, bir baş- ka ve sevimli Adnan Menderesin de babasıdır. Zira tek oğlunun adı dnandır. kapılmış olmalarındaydı. Ama bir M halefet Koalısyonunun gerçekleşme- si halinde, Hür. n eşit haklarla temsili milletin o koalısyona emni- yetini arttırabilirdi. Nitekim bu haftanın başında C.H. P.'den o akisler yükseltildiği zaman bir çok C.H.P.'li -hem de sözü geçen- lerinden- işbirliğinin sadece Hür. P. ile yapılmasının maksadı temin ede- cegını belırtıyorlardı Hakikaten C. H.P. - Hür. kibi Muhalefeti se- lahıyetle temsıl edebılecek kuvvet- teydi ve her iki partinin başında me- suliyetlerini müdrik, — devlet mefhu- muna kıymet veren şahsiyetlerin yer alması oturup konuşma imkânım ko- laylaştırıyordu. Zaten dogrusu iste- nilirse önümüzdeki Kongre- sinde C.M.P.nin iş başına böyle va- sıfları haiz şahsiyetleri getirmesi ve kendisine ciddi şekilde çeki düzen İbrahim Öktem Adalar sahilinde... vermesi lâzımdı. Bir siyasi parti, ne kadar kuvvetli olurlarsa — olsunlar halk hatiplerine istinad etmekle ye - tinemezdi. Seçmen gelip o hatıplerı dinlerdi; eglenırdı de.. Ama reyini vermek için daha başka şeyler iste- yeceği şüphesizdi. İktidardan İlhamlar I şbirliği hareketının kızışması, ik- tidarı da elbette yakından alaka- dar edıyordu Nitekim bu haftanın başında cereyan eden bir takım ha- diseler D.P. liderlerinin durumlarını belli etti. Ciddi bir Muhalefet Cephe- si demokratların kabusuydu Bunun gerçekleşmemesi için ne yapılmak mümkünse yapılmalıydı. Nitekim, hıç bir şey esirgenmiyordu ve talih- n C.M.P. istemeyerek D.P.'nin baş- lıca kozu halinde kullanılıyordu. Zafer'in neşriyatı mühim değildi. AKİS, 22 EYLÜL 1956