14 Ocak 1956 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 15

Mendes - France Ümit dağın ardında tecilere verdiği bir beyanatta Sosya- list lider Guy Mollet, Faure ile işbir- liği yapmağa asla yanaşmıyacağını ifade etmiştir. Bu ise işleri kolaylaş- tıracak bir beyan olmasa gerektir. Faure koalisyonunun en kuvvetli partisi Cumhuriyetçi Halk Hareketı (M.R.P.) ise bu seçimlerden 72 mil- letvekili kazanarak çıkmış bulunu- . M.R.P., geçen Mecliste 88 san- dalye sahibiydi. Kayıplarına rağmen hala Faure grubunun en kuvvetli partisi olmakta devam etmektedir. Lâiklik ve Kuzey Afrika meselelerin- de Mendes-France'la önemli görüş ayrılığına düşmüş bulunan Cumhuri- yetçı Halk Hareketi milletvekilleri- nin Cumhuriyetçi cephe ile bir işbir- liği yapmaları çok şüphelidir. Netice olarak, işe hangi cephesin- den bakılırsa bakılsın, — Fransa'nın tam bir siyast çıkmaza girdiğini söy- lemek yanlış olmıyacaktı Bu çık- mazdan kurtulmak için tek çare mer- kez partileri arasında varılacak bir anlaşmadır Bütün Fransız basını da başka bir çare olmadığı üzerinde it- tifak etmektedir. Böyle bir anlaşmanın nasıl müm- kün olacağını ancak zaman göstere- cektir. Amerika Başkan'ın mesajı Başkan Eisenhower, Amerika Birle- ik Devletleri tarafından olduğu kadar bütün dünya devletleri tarafın- dan da büyük bir ilgi ile beklenmek- te olan yıllık mesajını, geçen hafta- AKİS, 140CAK 1956 nın sonlarına doğru Kongre'ye tevdi etmiş bulunuyor. Bilindiği gibi, Ame- rikan Cumhurbaşkanları, demokrasi- lerinin geleneğine uygun olarak, her yılın başında Kongreye bir esa_ı yollarlar Bu mesa_ıda geçen yıl için- e cereyan eden iç ve dış olayların başlıcaları gözden geçirildiği gibi ge- lecek yıllar içinde takip edilecek A- ikan iç ve dış siyasetinin ana hatları da belirtilir.. Bu bakımdan, Amerikan Cumhurbaşkanlarının yıl— lık mesajları, çok önemli bir program mahıyetını taşırlar. Bu ogramın dış kısmı, bu sene bilhassa önemliydi Gerçekten, geçen yıl, " ha- vası"” efsanesine kapılarak oldukça başarısız bir devre geçiren Amerikan dış siyasetinin bu sene tutacağı yol bütün dünyanın merakını çekiyordu. Acaba Amerika bu sene de aynı ef- saneye inanarak kendini gevşekliğe kaptıracak, böylece Sovyet oyununa düşecek miydi? Yoksa Ekim ayında toplanan ikinci Cenevre konferansı, Cumhurıyetçı idareyi içinde bulun- du gu gaflet uykusundan uyandırmış, ayağım denk alması için yeter bir ikaz görevini yapmış mıydı? İşte bü- tün bu soruların cevabı, ancak Eisen- hower'in yıllık mesajında bulunabi- lirdi. Bundan başka, Eisenhower'in bu yıl Kongre'ye sunacağı mesajın baş- ka bir hususiyeti daha vardı. Ameri- ka, 1956 yılı sonbaharında, yeni Baş- bakanlık seçımlerıne gidecekti. Bu seçimler için, geçirdiği son kalb kri- zinden sonra Eisenhower'in bir kere daha adaylığını koyup koymıyacağı, koysa bile yeniden seçilip seçilemiye- ceği kesin olarak bilinmiyordu. Bu bakımdan, Eisenhower, 1956 yılı ba- şında Kongreye sunacağı mesajında dört senelik iktidar devresinin bir bilançosunu da yapmak — durumunda bulunuyordu. Bu bilançonun açıkla apanmaması gerekti. Aksi takdirde Cumhurıyetçılerın durumu oldukça güçleşirdi. 1956 seçim kampanyasının yak- laşmakta olduğunu dikkat nazarın- dan uzak tutmayan Eisenhower, me- sajına, 1956 yılma girerken Ameri- ka'daki refah seviyesinin görülmemiş bir seviyeye vardığını — belirtmekle başlamıştır. Birleşik Amerika' nın dış politikası ve bu alandaki bütü hareketleri ise barışı, bütün mıllet- ler için âdilâne bir şekilde sağlamak gayesine matuftur. Bisenhower'e göre, dört hükümet başkanının — geçe Z ayında Cenevre'de yaptıkları ilk toplantıdan çok şeyler umulmuştu. Hükümet baş- kanları, bir harbinin telâfisi imkansız bir felâket olacağı ve önlenmesi gerektiği hususunda itti- fak etmişlerdi. Ancak ekim ayında gene Cenevre'de yapılan ikinci bir toplantıda, — Dışişleri — bakanlarının toplantısında, Sovyet ıdarecılerının emin ve devamlı bir barış için gerek- li şartların tesisini kabule hasır ol- madıkları açıkça anlaşılmıştır. EFi- senhower, mesajında, geçen ekim ayı- na kadar Sovyetlerin bu şartların te- DÜNYADA OLUP BİTENLER sisine yanaşacaklarına dair kuvvetli bir inanç besleyip beslemediğini açık- lamamıştır. Fakat geçen sene için- deki davranışından, gerçekten böyle bir inanç sahibi olduğunu kestırmek güç değildir. Bu yüzdendir ki Ame- rikan dış siyaseti, 1955 yılında, en mütereddit safhasını idrak etmiş bu- lunuyor. Eisenhower'in son mesajın- dan, 1953 yılı içinde, hiç olmazsa ik- tidarda Cumhuriyetçi Parti bulundu- ğu müddetçe, aynı tereddüdün bir ke- re daha geçirilmeyeceği anlamını çı- karmak yanlış olmayacaktır. Artırılması düşünülen yardım Gerçekten, Eisenhower, son mesa- jinda, komünistlere karşı takip e- dilmesi gereken polıtıkada başlıca i- ki noktaya dayanacağını belirtmiş bulunuyor. Bu noktalardan biri ko- münistlerin, askeri kudretleri karşı- sında tesirli bir müşterek güvenlik sistemi bulundurmaya devam etmek- tir. Bunun için de, bir taarruzun vu- kuu halinde, hur milletlerin buna muştereken karşı koyacaklarını be- lirtecek müessir bir ihtar teşkil ede- cek bir sistem kurmak ve gerektiği takdirde bu sistemi harekete geçire- bilmek için gerekli kuvvetler teşkil etmek lâzımdır. Bu nokta üzerinde şimdiye kadar çok konuşulmuştur. Böyle bir zaru- retin varlığı defalarca teyidi edil- mekle beraber NATO hariç tesirli bir müşterek güvenlik sistemi yolun- da büyük başarılar kaydedilmiş de- gildir. SEATO'nu! durumu henüz aydınlanmamış, Amerıka nın çekım- ser kalması ıızerıne METO da güç ür. Üstelik, son Konsey toplantılarından sonra, NA- Eisenhower Bir yarım çark