14 Ocak 1956 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 14

DÜNYADA OLUP BİTENLER Edgar Faure Dimyata giderken... komünistlerin oylarını tesirsiz hale getirmek için ihdas edilen "apparent- ement - birleşik liste" sisteminin, hu sefer de Mendes- France'cılar aleyhı— ne işliyeceği umulur, daha doğrusu hükümet taraftarları, partiler tara- fından öyle işlemesi temenni edilir- en, "apparentement" ların az olma- sı, neticeyi birdenbire aşırı solcu Ve sagcıların lehine çevirmiş ve Faur: cular dimyata pirince gıderken evde— ki bulgurdan da olmuşlar İşin acıklı tarafı, ıktıdar koalis- yonunun, kendi kazdıgı kuyuya dü- şerken peşinden Mendes-France'çıla- rı da sürüklemiş olmasıdır. daha yeni seçimlere gidilmesi bahis konusu olduğu sırada Faure ile Men- des-France arasında patlak veren fi- kir ayrılığının başlangıçta merkez partilerini ikiye ayırması Fransa için yeter bir talihsizlikti. Seçim kampan- yası sırasında merkez partileri ara- sında yapılan kıyasıya mücadele, a- sırı sağ ve sol partilerden başka hiç bir partiye yaramamıştır. Seçimlerin neticeleri Şu — satırların yazıldığı sıralara ka- dar gelen haberler, Fransız seçim- lerinde en bü yuk parsayı aşırı sol komünist partisi ile aşırı sag ouja- diste'lerin topladığını — gösteriyordu. en Mecliste 98 mılletvekılı ile temsil edilmekte olan Fran münist partisi, bu sefer 151 sandal— ye işgal etmektedir. Fransız Komü- nist partisi, geçen seçimlerde, oyla- rın yüzde 20,02 sini almıştı. Bu ke- re yapılan seçimlerde aldığı oy ade- di pek az artmıştır. Anavatanda ve- rilen oyların yüzde 20,20 si komü- nistlere verildiğine göre arada ancak 14 binde 18 kadar bir fark vardır. Buna mukabil Mecliste işgal etmekte ol- dukları sandalye — sayısının birden yüzde 50 ye yakın bir artış kaydet- mesi, mevcut sistemin merkez parti- leri aleyhıne işlemiş olması ile izah edilebilir. eçen Mecliste adı bile anılma- yan Poujade'çıların bu sefer 52 mil- letvekilliği kazanmaları, seçimin en önemli sürprizi olmuştur Belli bir siyasi programı olmayan, yalnız ver- gi sisteminin adeletsızlıgınden dem vurarak Paris ve civarında — müthiş bir kampanyaya girişmiş bulunan es- ki futbolcu Poujade'ın etrafında top- lanan Poujade'çıların ne isteyip, ne yapacakları henüz belli değildir. An- cak, Poujade'ın çok sıkı bir disipline tabi bir parti teşkil etmek istediği söylenmektedir. Seçimlerin hemen er- tesinde bir basın toplantısı yapan Poujade, apartmanında, sırtında bir robdöşambr olduğu halde kabul et- tiği gazetecilere, Fransız parlamen- to sistemine yeni bir canlılık getir- mek istediğini söylemiştir. Poujade'a göre, partisi, Mendes-France'la işbir- liği yapmaktansa Edgar Faure'u des- teklemeyi tercih edecektir. Zira Men- des-France orta tabaka halkı tutma- yan ve sevmeyen bir politikacıdır. Poujade'ın zaferi Fransız seçim sisteminin — değiştirilmesi için müca- dele edenlerı haklı çıkarmış bulunu- yor. "Apparentement" denilen karı- şık ve bozuk bir sistemin mümkün kıldıgı bazı kombinezonlarla, her tür- lü ciddiyetten uzak bir maceraperes- tin bile büyük bir çoğunluk toplama- ya muvaffak olabileceği — anlaşılmış- tır. Seçim kanununun değiştirilmesi zarureti şimdi bütün kuvvetiyle ken- dini hissettirmektedir. Kaybolan De Gualle 'cüler Seçimlerin en önemli neticelerinden bir de De Gaulle'cülerin ortadan si- linmesi olmuştur. Geçen Mecliste 69 milletvekili ile temsil edilen Sosyal Cumhuriyetçiler, bu seferki seçim mü- cadelesine aynı bloklarda katılmamış- lardı. J. Chaban-Delmas'ın başkanlı- ğındaki bir grup * ki çoğunluk bu grubun içindeydi - Mendes-France'ın Cumhuriyetçi bloku içinde seçim mü- cadelesine atılırken, diğer bir grup da hükümet koalısyonunun safında yer almış bulunuyordu. Bu parçalanma Sosyal Cumhuriyetçileri bozguna sü- rüklemiştir. Eskisine yakın oy al- malarına rağmen, parçalanma, onla- rı 22 sandalye ile iktifa etmek zo- runda bırakmıştır. Öyle görülüyor ki, Sosyal Cumhuriyetçiler, bundan oyle Fransız siyasi hayatında önem- li bir söz sahibi olamıyacaklardır. İşin sonu nereye varacak ? Gelen seçım neticelerinden de anla- şılaca, gibi, seçimlerden, ne Cumhurıyetçı grup, yani Mendes— France ve taraftarları, ne de hükü- met koalisyonu yani Edgar Faure ve taraftarları bir hükümet çoğunluğu kazanarak çıkmışlardır. Cumhuri- yetçi cephe dgar Faure'cular ise 205 mılletvekıllıgı almaya muvaf- fak olmuşlardır. Bunların hiçbiri tek başına bir hükümet kurmayı temin edecek çoğunluklar değildir. Cumhuriyetçi blok içinde en kuv- i Sosyalist partisi teşkil Sosyalist partisi geçen Mecliste elde etmiş olduğu 104 millet- vekilliğine karşılık, bu Mecliste 94 mılletvekıllıgı elde edebılmıştır Kay- ettiği on sandalyeye rağmen I. O. gene de Cumhuriyetçi 'blokun en kuvvetli partisi olmak vasfını mu- hafaza etmektedir. Eğer bu parti Fa- ure ile 1şbırlıgı yapmayı kabul eder- se Faur hükümet kurabilmesi mümkün olur. Ancak Mendes-France ile yaptığı bir görüşme sonunda gaze- Fransız seçmeni reyini kullanıyor Netice Muvazenesizlik AKİS, 14 OCAK 1959