1 Ocak 1934 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 31

vki. x kö- denl fazla raldız geniş linin içüle- d aN- m kün ıadan hay İktarı lhsşal tonn ayese rü vo de az kilb adaki satvı AÇ emle- lunur niryol arulır, m s0- n kok Halk- ve antrasite dayanmaktadır. Bu fasılların heyeti umumiyesinin yekünu da nüfus başına acak 60 kiloya çıkabilmektedir. Buradan vazıhun görülüyor ki, kömür xarfiyatımız refah seviyesi itibarile bizden çok ileride bulunan memlekellere nazaran değil fakat Lizzat komşularımıza nazaran du tusav vüurdan çok azdır. Buna çare bulmak, bir taraftan memlekaeti temiz, iyi ve ucuz bir mahruka nail ederken diğer tarafları du bir. mahsulümüzü kıy- metlendirmek ve memlekel İktısadiyatmdaki yerini vermek milli bir borç hallni almıştır. Rokfeller Çine petrolu solmuk için evveli bedava petrol Lambhası dağılmış- tır. Lâmbaya sahip olun her Çinli hunuu bir ihliyaca tekabül ettiğini dü- şünmüş ve bu vihazın İş görmesi için noksan kalan petrolu tedarike yelten- miştir. Fikrimce kömürü yuy a laklp edeceğimiz en keslirme yol budur Ucuz, çok ucuz kümür sohasını memleketin her taralına yaymak, (1), Bk- seri yerleri ağaçsız olduğu için zaten mahruk sıkıntısı çeken, bir cok yer- lerinde odunlar buğday fivalına satılan memleketlmizde bundan sonra kü- mür istihlâkinin nrtması kendiliğinden devam edip gider İki üç lira gibi az bir para ile tedarik edilebilen, koku vermeyen elverixli bir sobayi bulduktan sonra bizzat Ankarada halkın yüzde sekseni ucuz liy- nit kömürünü yukmuklu tereddüt etmez. Çünkü ayni Ânkarada 5000 kalori li Diynt kömürünün kilosu 1,5 kuruşa subılırken 1800 kalorilik yaş udunun kilosu 2 kurusa satılmaktadır. Halkı bugün dahi liynit yakmaktan meneden sebep her şeyden evvel çok pahalı ve başka maksatlarla yapıldığı içşin fennen elverişli olmryan, kömür sohalarıdır. Halbuki bir defua liynit kullanmak ta- amldm etti mi, şimdiki ax islilsal yüzünden nitbeten pahalı olan fiyat daha düşecek ve istihlâk sahası daha genişleyecektir. Anudolunun hemen her tarafında, şimal, şark, garp, orlu, tenup kısımlarında mevcut olan kömür va Hiynit mdenleri işletilecek, metelâ Ankara ve Konya arasındaki Baezkırda oturan köylü nz verimli tarlasına atacağı gübreyi ocukta yakmaktansa ve yahut günlerce avara oluruk kırlarda diken toplamaktansa, 20-30 kilamet- re ölesindeki Kochisarda bulunan liynitten istifade edecek, ununu üğüt- mek için sonbaharım yağmaurlarını bekleyen değirmenci buhar makinesile çahışacak ve o suhuda Lablatile bir işletme, nishi hir refah husul bulmuş olacuktlar, Kömürün yayılması için koştuğumuz bu ilk şart kabul ölünürken güç ve gavri kahili tahakkuk bir şey değildir. Fazla bir kâr gözetmeden seri ha- linde imalât yapacak hir müeesesenin 4-3 liraya kadar kömür sobası mal edebilecefi gayet tahildir. İşin az yapılması ve gok kâr düştünülmesidir ki, bu sabaları bugün 12-20 lira glbi fahiş fiyatlara çıkarmıştır Bunların meselâ linyit yakmaya elverişli olmuadıkları yalnız kok 'kullanmak iİçin yapıldıkla- rından kömürü büyük kütle içerisine yaymaya plverişli olmadıkları da ay- rı bir meseledir. Köümürün yayılınası İçin ikinci tedbir fiyatı düşüirmektir. Çünkü bizileki kö mür ve linvit fiyatları butluri fazla istihlâk eden memleketledekilerle kı- yasz kabul etmiyceek kadar yüksektir. (1) Enerii işinde kömürün yayılması hakkında 21 numaralı mecmunadaki kömür yazımıza müracsat