1 Ocak 1934 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 13

hlilles Iİklizadıyalı : Kömürde Devletçilik. Dr. Vedat Nedim. Bir kaç yıl ünceye kadar moda olan zlraat mi, sanayi mi milnakasşası, artık bu müngokaşaya bizzat istirak edenlerin bile terkettikleri bir bavyat mevxu oldu. Buğün, türk iktısat davasşının bir xül halinde, ahenkli ve plânlı bir tarzda mütalta edilmesi zaüruretine hemen herkes inanıyor Türkiyenin baslt bir hammadde ve ziraat memleketi kalamıyacağı yibi, mu mulâtı için yabancı diyarlarda sürüm payarları « yan bir aşırı xanayi memleketi da olamıyacarı anlaşıldı. Memleketimizin ihtiyaçlarına hâs bir iklısat telükkisinin sür'atle beessüs etmeğe basladığını, hüâdiselerle tekzip olunan nazariye ithalâtçılarının da birer birer taxfive edikliklerini müsşahodoe ediyorur. Ortaya bir kül olarak könan millet iktızadiyatı davasında ne Luşlıibaşın; ve yatloerret bir halde ziraatin, ne de başlıbaşına ve mutlük bir tarzda tant- yiln tetkiki bize sağlam ve realist bir siyaset takibine imkân vorir. Bütün iktısat kubeleri birhirlerile olan münasebetleri ve kurşıiliklı alâkala- rile mütalea edilmerzse, muvazeneli ve ahenkli bir iklisalt bünyesi kurula- maz, İşte bunun içindir ki, bütün unsurlurı birbirile muvazeneli ve nhenkli bir iktısnt yapısının kurulabilmesi için iyi hesaplanmış ve samil hir iktısat plânının zaruretine İnanıyoruz Sanayileşme plânımızın mesealâ mensucat sunayii Kuslı ne derece pamtük ve kendir ziraati ile, koyunculuk ile ve hattlâ maaril! ve münakalât siyasetle- rile aAlâkadar ixe, bülün xanayileşme davası da ucnz enerji mes'elesi ile daba sıkı bir surette münasebettardır. Sanayilesen bir memlekette ucuz enerji, yaşıyan bir insan İçin hava kadar hayati bir unsurdur. Bunun için- dir ki, kömüre «sanaylin ekmeği>» diyarlar. Halbuki Türkiye, bu ekmeği, en pahalı yiyen memlekettir. Buzgün enerji kaynuklurumaıcazn başında kömür geliyor. Yine bugün kömür diyince, Karadeniz hayzasını düşünmek mecburiyetindeyiz. Yarınlıi enerji plânı içinde linyit, petrol, su kaynaklarımızdan da istilade edileceği şüphesizdir. Karadeniz kömür havrcaxı, Llabialan yurdumuza bahşettiği binhir nimetten biridir. Hayzanın etraflı ve tam bir jeolojik etüdü yapılınadığı için kumur ihtiyatı hakkında kut'i malümalta malik olmamakla heraber, beş millyar tonluk bir kömür servetinin toprak altında yattığını, mültehaxsıslar tahımin ediyorlar Bu servetin büyüklüğü hakkında hir fikir edinehilmek için, bugünkü istih sul seviyemisle onu ancak 3300 senede lLükelebileceğinizi sövleyelim.