1 Mayıs 1932 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 32

ci —— rirr ŞAĞ Ea ae a: saRaa: Te Bf kerı ea ( l | k &K cemiyet münasebetlerini, nüfusun korunması ve çogallılması bakımından tanzim ettikçe nüfus artar. Aksi takdirde eksilir. Adetçe artan ve keyfiyetçe ilerleyen muasır milletler karşı- sına Türk milleti, hem adetçe artan, hem keyfiyetçe ilerle- yen bir millet olarak çıkabilmek için, Türkiyede çocuk ve nüfus meselesinin bu şekilde konulması ve telâkki edilmesi bir zarurettir.,, “Davamız,, n tezi böyle hulâsa edilebilir. Kitaba, bu tez etrafında toplanılmış vesikalar, mukayeseler ve anket netice- leri ilâve edilmiştir. Kitap bir nüfus plânı şemasile biter. Bu broşürün intişarı, milli sıhhat işlerile alâkadar kimselerin ve müesseselerin üzerinde muhtelif tesirler uyandırmış ve bir aralık Büyük Millet Meclisi içtimalarına kadar intikal eden bu tesirler, broşürün yalnız bir cephesi, yani verilen bazı rakamların isabet veya isabetsizliği üzerinde düğümlenmiş kalmıştır. Halbuki bize kalırsa bu eserin iki cephesi vardır, Birinci cephesi, Türkiye nüfus meselesinin vaz'ı ve telâkki tarzıdır. Ve bizce kitabın bu cephesi diğer kısmından çok mühimdir. Bu meselenin etrafında verilen rakamlar onun ikinci ve üzerinde tevakkuf edilmesi en az kabil olan tarafını teşkil eder. Evvelâ şunu kaydetmek icap eder ki, rakam, haddi zatinde mücerret bir kategoridir. Ona mana izafe eden ve kendi görüş tarzımızın, kendi tahlil metodumuzun ve nihayet kendi gaye ve hedeflerimizin mahiyetine göre onu hükümlere isal eden, insanın içinde yaşadığı devrin, kendi dimağına akseden haletidir. Binaenaleyh rakam doğru veya yanlış olur. İş o rakamın, devrin haletini en yakın ifadeden, yani devrin o ra- kama mevzu olan keyfiyetindeki ferayeii en yakım gösteren bir şekilde hükümlere raptedilebilmesidir. Binaenaleyh, raka- mın hükümlere raptedilişinde aslolan, ancak, tahsis olun- duğu mevzuun #mumi femayülünü, şeeniyete aykırı olmıyarak yani nisbi bir isabetle verebilmesidir. Yoksa bir #emmi münasebetin — muflak — surette ifadesi olan — rakam, ya bir kasa mevcudunu, ya bir bakkal faturasımı, ya bir mü- hendisin, içtimai hayatın dinamizminden mücerret teknik he- saplarmı veren rakamdır. İçtimai münasebetlerin ifadesi olan rakam ancak misöf olabilir. Bu nisbi rakam, o içtimai müna- 32