1 Mayıs 1932 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 11

hareketleri nin öobjektif mahiyot ve inkişaf istikametlerine iki sebeple tevafuk eder. 1 — Milletler arasındaki iktisadi tabiiyet ve metbuiyet teza- dının tasfiyesi, 2 — Millet içinde tezatların ve iktisadi menfaat mücadeleleri- nin doğamaması. Milletler arasında mevcul olan ve bizi tarihimizin son asır- larında o kadar bedbaht kılan iktisadi tabiiyet ve metbuiyet tezadımın müstemlekecilik antayonizminin tasfiyesi ve bu gu- retle, tekniğin irrasiyonel inkişafından doğan pazar ve müs- temleke cereyanlarının kalkabilmesi için her tarafta tekniğin planlı bir mürakabe altına alınması, milli kurtuluş hareketlerinin inkişaf ve selameti için şarttır. Millet içinde bir takım iktisat tezatlarının ve iktisadi menfa- at mücadelelerinin doğmasına meydan vermemek noktasına gelince milletin ahenk ve insicamı üstünde menfi rol oynayan ve binnetice millet bünyesini - bugünkü büyük sanayi memle- ketlerinde görüldüğü gibi - keskin sınıf mücadelelerine, buh- ranlara, katastroflara ve nihayet milli bünyesinin inbilâline mahküm kılan tezatlar vo iktisat mücadeleleri, oralarda bü- yük tekniğin ve büyük iktisat faaliyetlerinin başı boş inkişa- fının birer zarur! neticesidirler. Halbuki şimdi milli kurtuluş hareketlerinin cereyan ettiği bütün memleketlerde ve bilhassa bu “hareketlerin en ileri mümessili olan Türklyede ne büyük istihsal tekmizi, ne bu tekniğe müstenit büyük para ve mülkiyet faaliyetleri esasen inkişaf etmiş değildir ve bunların on dokuzuncu asır Âyvru- pasında olduğu gibi, fertlerin serbest mücadelesi, ve liberal bir milli sermaye terakümü ile inkişafı için zarari olan şart- ların, iptidai terakümlerin, müstemlekelerin, serbest pazarların hiçbiri yoktur. Binaenaleyh, bizde yüksek teknik ancak mil- letin, yani milletin ileri menfaatlerı Damına cemiyeti tanzim ve sevku idare eden milli, müstakil ve planlı bir iktisat devletçilizinin müdahle ve mürakabesi altında doğar ve in- kişaf edebilir. — Türkiyede devlet; —o»-dokmacu——asn—â.y meçhul olan ve o asrın şartlarile hakikaten | ka!M_olm___n- yan “ Tesahup ve İdııe edici bir İktısat faktörü . halinde yeni Türk cemiyetinin seyrini istikametlendirecektir. Büyük teknik, buyük mülkiyet, büyük iktisat aırkı.lasıyonlnn n