1 Mayıs 1932 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 29

Fdçbiyat Maxim Gorki ile mülâkat. Yakup Kadri Büyük rus müellifi, yarımki rus edebiyatının, proletarya sınıfı arasından çıkacağını ve hattâ çıkmakta olduğunu söylüyor. Sovyet diyarında bütün gazete ve mecmualar meslekten yelişme muharrirlerin yazısından ziyade, “muhabir,, denilen muhtelif sovyet âzalarının gönderdikleri mektuplara açıktır. Bu mektuplar ki, ya bir fabrika, ya bir kolhaz amelesinin imzasını taşır, en gündelik ve en mahalli işlerden, en umumi ve en prensipal meselelere kadar çeşit çeşit mevzular üzerine yazılmaktadır. İşte, Gorki, bunları, yarınki edebiyatın ufukta teressüm eden ilk çizgileri gibi seyrediyor. Niçin seyretmesin? Kendi eserleri de bu müstakbel halk edebiyatının ilk tan ağartıları değil midir? Gorki, eski, Çarlık ehramını teşkil eden içtimai katların en altından bir yabani ot gibi fışkırıp yalnız Rusya semasına değil bütün yer yüzüne dal budak salan bir ulu çınardır. Büyük rus müllifinin dünyaya nasıl geldiğini ve ne gibi şartlar içinde yetişip büyüdüğünü bilmiyen var mı? O, bazı yerde hamurkâr yamaklığı, bazı yerde aşçı çıraklığı ve bazaun da limanlarda hamallık etmiş olmasına rağmen, hattâ, prole- tarya sınıfına bile dahil değildi. Bir sımf, nekadar aşağı tabakayı temsil ederse etsin gene muayyen bir kültür sevi- yesine maliktir. Görki, bundan bile mahrumdu. O, kendi kendini yaratanların en yüksek bir örneğidir. Proletarya edebiyatı? Peki, ama, burjuya veya aristokrat edebiyatını yapanlar kimlerdir? Haomiros'tan Shakspaer'e kadar en yüce şiir zirvelerinin üstünde hükümdarlk eden büyük insanların hangisi bir büyük adam çocuğu idi? Eski Yunan ve Latin edebiyatlarının en belli başlı kurucuları “Pleb,, ve “Yesir,tabakaları arasından çıkmıştır. Renesans'ın en şanlı başları esnaf ve amele yığınları içinden yükselmiştir. Engin 29