rie sayıldığı olur (Mesela AMIGA'- da tuş takımı kendi başına bir bilgi- sayardır ve kendi ana işlem ünitesi vardır). PLA (10) (Program Logic Array — Hafıza işlemleri koordinatö- rü; COMMODORE 64'teki görevi): COMMODORE 64'ümüzün ana iş- lem ünitesi yalnızca 64 KByte adres- leyebiliyordu. Fakat C-64'ümüzde daha 20 KByte hafıza elemanı bulun- maktadır. Bu 20 KByte, 8 KByte'lık IİNTERPRETER (!), 8 Kbyte'lık KERNAL (!) ve 4 KByte'lik KA- RAKTER SETİ'nden oluşmuştur. Bu toplam 84 KByte'ın ana işlem üni- tesi tarafından kullanılabilmesini sağ- lamak için tasarımcılar bir hile bul- muşlar; aletin tüm hafıza alanını kap- layan RAM'in bir kısmını ROM'la kaplamışlar. Böylece ana işlem üni- tesi o sırada seçilmiş konfigürasyona bağlı olarak RAM'e veya ROM'a ulaşmakta. Bank Switching diye de adlandırılan bu işlem PLA'nın asıl görevi. POİNTER (Göstergeç): Yazdığınız program yürürken, bazı değişkenle- ri veya text'leri bir yerlerde saklamak zorundadır. Bunlar, çalışma alanının belirlenmiş bazı yerlerine yazılarak saklanır. Göstergeç bu bilgileri sak- lamak için ayrılmış bölgenin başı ve sonu ile ilgili bilgileri içerir. Böylece saklanmış olan bilgileri tekrar bul- mak mümkün olur. PROCESSOR (CPU - Central Processing Unit — Ana İşlem Birimi) (8): Bilgisayarımızın beyni olan üni- te, Her türlü mantıksal ve matema- tiksel işlem bu ünitede yapılır. Hafı- za ile ilgili birçok işlem de (bir böl- geyi kaydırma veya kopya etme) ana işlem ünitesinin bazı özel register'le- ri (!) yardımıvla yapılır. Bütün siste- mi kontrol eden bir orkestra şefine benzetebiliriz o'nu. Bilgisayarın han- gi elemanının hangi işlemi yapacağı- na karar verip onlara emirler gönde- ren de ana işlem ünitesidir. OUARIZ (18): Bütün bir bilgisa- yar sisteminin işini kusursuz olarak yapabilmesi için tüm elemanların iş- lerini belli bir senkronizasyon mode- line göre yapmaları gerekmektedir. “Bildiğiniz gibi aletimizin bir adres bus'u ve bir data bus'u vardır; bu yüzden bu bus'ların kullanımı sırasın- ŞŞ 38 da zamanlamadan doğacak bir çakış- ma (hiç kuşkunuz olmasın) zincirle- me bir yanlışlıklar reaksiyonunu baş- latacak ve aletimiz elden gidecektir. Tüm elemanların belli bir ritm için- de çalışmasını sağlayan şey sistem darbeleridir. Tüm elemanlar hangi darbe sırasında bus'ları kullanacak- larını bildiklerinden hiçbir çakışma olmayacaktır. COMMODORE 64'ün PAL tipi (Türkiye'de de kullanılan sistem) 0.98 MHZz'de çalışmaktadır. Bu demektir ki sistem saniyede 980000 darbe üretmekte. Aslında bu hız günümüz teknolojisiyle kıyaslan- dığında oldukça düşük kalıyor. Me- sela Personal Computer'ler 4.7 MHZz'de çalışır. AMIGA ise 8 MHz geler elemanın yapacağı işle ilgili bil- gileri içerir. İkinci tip register'ler ise ana işlem ünitesinin kendi içinde bulunur. Bun- lar da RAM özelliği taşıyan birkaç Byte'lık bellek bölgeleridir. Bu regis- ter'lerin çok çok özelleşmiş ve çok çok önemli görevleri vardır, çünkü ana işlem ünitesinin işlem yapabilme- sini sağlayan bu register'lerdir. Bu re- gister'lere örnek olarak Akkü regis- ter'ini ve program sayacını göstere- biliriz. RESET: Bu işlem de bilgisayar için önemli bir yer işgal ediyor. Yapılan işlem bilgisayarı meydana getiren ele- manları daha evvel belirlenmiş bazı AM. Hani bilgisayar alınmaya gidildiğinde “Kaç K acaba?” diye sorarlar ya... İşte bu, RAM'ın büyüklüğüne ilişkin bir sorudur. Peki RAM ne iş yapar ve neden bu kadar önemlidir? gibi bir çalışma hızına sahip. RAM (24) (Random Acces Me- mory — Rastgele ulaşımlı bellek - okunabilir/yazılabilir bellek): COM- MÜODORE 64'ün 64 KByte RAM bel- leği vardır. Tam olarak 65536 Byte'e karşılık gelen bu değer aynı zaman- da 65536 karakterlik bir text'i hatı- rında tutabilecek bir kapasite. RAM'ler ana işlem ünitesine adres bus ve data bus'u yardımıyla bağlı- dır. Bilginin akış yönünü ise R/W sinyali belirler. Bilgisayarın çalışma alanı böyle bir bellekle oluşturuldu- Bu için bir bilgisayarın RAM hafıza- sını artırırsanız, aynı zamanda işlem yapma gücünü de artırırsınız. Kısa- cası RAM bilgisayarın içindeki en önemli birimlerden biridir. REGİSTER: Bilgisayarın içindeki birçok eleman kendilerine ne iş yap- tırılmak istendiğini bilmek gereksini- mindedirler. Bu da ana işlem ünitesi ile söz konusu elemanın ortak olarak kullanılabileceği RAM tipinde belli bir bellek alanı gerektirir. Bu böl- Commodore değerlere getirmekten ibarettir. Bu işi yapan ise işletim sistem rom'unda (!) bulunan reset altprogramıdır. Reset işlemi genelde alet açıldığında otoma- tik olarak yapılır. Tabii bundan baş- ka kullanıcının isteği üzerine de ger- çekleştirilebilir. Diyelim ki reset- switch'iniz var ve aletiniz “crash” et- ti; aleti kapayıp açacak yerde reset tu- şuna bir kere dokunursunuz. ROM (Read OÖnly Memory — yal- nızca okunabilir bellek) (4,5,6): Bil- gisayar aslında o kadar da akıllı bir alet değildir. O'na ne yapacağının da- ha evvel söylenmiş olması gereklidir ki bir şeyler yapabilsin. Bu yüzden bilgisayarın içinde her zaman bulu- nan ve silinip, değiştirilmesi imkan- sız, sabit programlar bulunur. Bu programlar ROM denilen tümleşik devrelerde bulunur. Bu elemanların başlıca özelliği sabit içerikli bellek üniteleri olmalarıdır. COMMODO- RE 64'ün içinde üç tane ROM bulun- maktadır. Bunlar İNTERPRETER ROM'u (!), KERNAL ROM'u (!) ve KARAKTER SETİ ROM'udur (!).