zamanda boş durmak zorundaydılar. Nihayet 1950 yıllarında transistörün keşfedilmesi ile bilgisayar kiralanabi- lir ve satın alınabilir oldu. Türkiye'- ye ilk bilgisayar ise Marshall Yardı- mı ile birlikte Karayolları'na geldi. 1971'de bilgisayar alanında önemli gelişmeler kaydedildi. Bu tarihe ka- dar bir bilgisayar bir buzdolabı bü- yüklüğünde iken, 1971'deki gelişme- ler ile bu boyutlar büyük ölçüde kü- çüldü. Bilgisayar alanındaki gelişme- lere birkaç örnek verecek olursak: 1971'den önce 10.000 dolar ile bir ev bilgisayarının bellek kapasitesine sa- hip bir bilgisayar alınırken, bugün aynı fiyata aynı bellek kapasitesine sahip 3 adet kişisel bilgisayar alına- ilir. Geleceğe baktığımızda ise bilgisa- yarın çok daha gelişeceği ve küçüle- ceği görülüyor. Bu gelişmelerle birlik- ilgisayarların giderek küçülmesi ve yaygınlaşması toplumların gelişiminde bilgisayarların rolünü ön plana çıkardı. te elbette yaygınlığı da artacak. Ça- ğımızda artık bilgisayarın kullanılma- dığı bir toplum düşünmek olanaksız. Her dalda olduğu gibi bilgisayar da, kendi alanında çeşitli uzmanlık dal- larını gerekli kılacak. Elbette herke- sin uzman olması beklenemez. Fakat günümüzde her ferdin en azından bil- gisayar kullanımı hakkında asgari bilgilere sahip olması bir zorunluluk olarak kendini belli ediyor. Bülent Aydemir: Bugün bilgisayar sektöründe belli teknolojileri üreten, ve pazarlayan kuruluşlar var. Bilgi- sayar teknolojisindeki gelişmeler, dünyada A.B.D. ve Japonya'nın ön- derliğinde gerçekleştiriliyor. Dünya piyasasında gelişkin tekno- lojilere sahip ülkeler bu teknolojileri kullanarak bilgisayar üretiyorlar. Bu- gün bilgisayar dünyasında belli tek- nolojileri üreten ve pazarlayan ülke- lerin başında A.B.D. ve Japonya ge- liyor. Türkiye'nin bu ülkelerle bu an- lamda rekabet etmesi sözkonusu ola- Li maz. Bizde üretim montaj aşamasın- da. Teknolojik Devrimi gerçekleştir- miş ülkelerin ürettiği entegre devre- leri ve mikro-işlemcileri alıp, montaj yapma aşamasında bir üretim gerçek- leştiriyoruz. Bununla birlikte montaj sanayisi ve buna bağlı yan sanayi kollarının gelişmesi de Türkiye açısından önemli ve üzerinde durulması gereken bir ko- nu, Gelişmiş bir montaj sanayisinin yaratacağı önemli avantajların başın- da, yan sanayilerle birlikte önemli bir istihdam potansiyeli, Türkiye için ha- yati önem taşımaktadır. Dünyada montajcı ülkeler olarak bilinen Kore ve Taiwan gibi ülkele- rin ürettiği, kalite açısından yetersiz malların iç piyasada yaygınlaşmama- sına dikkat edilmesi gerekiyor. Şu an- da bilgisayar ithali ile ilgili yeni tasa- rılar var. Daha önce Kore ve Tai- RAM Dergisi'nin düzenlediği Bilgisayar ve Toplum panelinde konuşmacılar: (Soldan sağa) wan'dan mal getirip satan ve kısa Va- dede büyük kâr elde edip ortadan yok olan, ne idüğü belirsiz şirketlerin tü- keticiyi riske eden bu tür faaliyetleri de bu yeni tasarı ile önlenebilecek. Bilgisayar teknolojisinin ülkede yaygın olarak kullanılmas: hizmet ve destek veren tek bir kuruluşun ya da birkaç kuruluşun varlığı ile mümkün değil. Bunun için öncelikle tüketici- nin bilinçlendirilmesi ve sağlıklı bir yaygınlığın gerçekleştirilmesi gerek- mektedir. Bu konuda devletin deste- ğine de özellikle ihtiyaç vardır. Dev- let, örneğin ikinci kanal gibi elinde bulunan olanakları bilinçli bir tüke- tici kitlesinin yaratılması için kulla- nabilir. Bilgisayar tüketiminde asıl sorun, bilgisayar aldıktan sonra başlıyor. Bilgisayar, olayın sadece bir kısmı. Yarısı denebilir. Diğer yarısı ise prog- 16 Commodore