1 Mayıs 1987 Tarihli Commodore Gazetesi Sayfa 35

BİT Bir bit bilgisayarın içinde rast- layabileceğimiz en küçük bilgi birimi- dir. İki durumu olabilir, bunlar *0' ve 'V durumlarıdır. Elektriksel olarak ise şase seviyesi ve 4 5V seviyesi ola- rak gerçekleşirler. Fakat bu kadarcık bilgi genelde kendi başına pek bir işe yaramaz. O yüzdendir ki çağdaş bil- gisayarlar en az 8 bit üzerinden çalı- şacak biçimde yapılırlar. Bu demek- tir ki aletler artık bitle değil Byte'la çalışırlar (8 bit'lik bir bilgi gurubu bir Byte olarak anılır). Bir Byte'ın içeri- Bi ise 256 değişik durum alabilir. Ha- fıza olarak bir tek byte pek bir şey ifade etmez. Birkaç bin byte bir ara- ya geldiğinde hatırı sayılır bir hafıza bölgesi meydana getirebilirler. Hafı- za ölçüsü olarak kullanılan başka bir birim de KByte'tir (Kilo-Byte). Bir KByte 1024 Byte'tan oluşmuştur. Bu tanımlara göre COMMODORE 6$'ümüzün hafıza kapasitesi 6d KByte, yani 65536 Byte, yani 524288 Bit'tir. CIA (1,2) (— Complex İnterface Adapter — Giriş/Çıkış arâ birimi): Eğer bilgisayarımız dış dünyayla bil- gi alışverişi yapmasaydı, beş para et- mez bir döküntüden başka bir şey ifa- de etmeyecekti. CİA gibi veya ben- zeri ara birimler bu görevi üstlenen elemanlardır. Mesela aletimizin tuş takımı CIA denilen arabirim yardı- mıyla bilgisayarın ana devresine bir- leşmektedir. Bundan başka disk üni- temiz, kaset teybimiz, joystick'imiz ve Üser-Port'umuz hep bu üniteler vasıtasıyla bağlantı kurabilmişlerdir. Bütün bilgiler bilgisayara girip çık- madan önce bu elemanlara uğrayıp değişik şekillere çevrilirler. Bu ele- manlar ana işlem ünitesinin (!) adres bölgesinde belli bir yer kaplarlar ve ana işlem ünitesi bu bölgelere birşey yazdığında bu bilgi elektriksel sinyal- ler olarak bilgisayar devresinin dışı- na çıkarlar; aynı şekilde dışarıdaki elektriksel sinyaller ana işlem ünitesi tarafından bu adreslerin okunması vasıtasıyla algılanır. Başta da söyle- diğimiz gibi bu elemanlar olmasaydı bilgisayarımız kör ve sağır kalacaktı. ÇEVRESEL BİRİMLER: Bkz. pe- ripherie, DATA BUS'u (Bilgi kanalı): Data bus'u, ana işlem ünitesinin adres bus'u yardımıyla seçtiği Byte'ın okunmasını veya yazılmasını müm- 36 kün kılar. Bilginin akış yönünü be- lirleyen sinyal ise R/W hattı tarafın- dan taşınır. Dikkat ettiğiniz gibi da- ta bus'u bir Byte'lik bilgiyi paralel olarak (!) taşımak için 8 kanallı bir hat olmak zorundadır. DATA MEDIUM (Bilgi saklama aracı): Bilindiği gibi bilgisayarı ka- pattığımızda hafızası tümüyle silin- mektedir. Programlarımızın kalıcı ol- masını sağlamak için bu bilgileri ak- taracağımız bir araca ihtiyacımız ola- caktır. En ilkel örneğiyle bu işi delikli kartlar yapmaktadır. Fakat günü- müzde bu çok eski teknoloji terkedil- miştir. Biz genelde bu iş için manye- minin en önemli sinyalleri yer almak- tadır. Böylece aletinizin içini açma- dan, içindeki birçok işlemin akışını değiştirmek mümkün olmaktadır. Bu port'un kullanımına en basit örnek olarak kartuşları verebiliriz. HARDWARE: Bilgisayar sistemi- ni oluşturan tüm parçacıklar. Tüm- leşik devreler, transistörler, rezistans- lar, diyotlar, kapasitörler, switch'ler, teller, plaket v.s. Kısacası aletimizin maddi olarak algılanabilen tüm ele- manları. Bu elemanların hepsi sabit olarak oluşturulmuş durumdadır ve değiştirilemez. ep duyarız: Hardware... eprom... interrupt... data bus... Bunların aslında Commodore 64'ün çalışmasını anlatan önemli kavramlar olduğunu biliyor muyuz acaba? tik kayıt araçlarını kullanıyor ız (dis- ket ve kaset gibi). EPROM: (Erasable Prog Ram- mable Read Only Memory): Eprom'- larda bir tür kalıcı kayıt araçlarıdır. Tümleşik devre olarak imal edilmiş- lerdir. Bu yüzden görev olarak ROM'larla eşdeğerdir. Fakat yapı olarak ROM'lara göre önemli bir üs- tünlükleri vardır; o da silinebilir ol- malarıdır. EPROM'ların silinme iş- lemi kuvvetli ultraviyole ışını altında 10-30 dakika bekletmek suretiyle olur. Böylece normal çalışma ortamı altında hiçbir tehlike arzetmezler. Ep- rom'ların tekrar tekrar silinip prog- ramlanabilme özelliği onları bilhas- sa araştırma geliştirme işlemlerinin vazgeçilmez unsurları haline getiri- yor. Şayet aletinizde işletim sistemi- ni (!) veya karakter setini (!) kalıcı olarak değiştirmek istiyorsanız en ra- hat EPROM'larla bu işin üstesinden gelebilirsiniz. EXPANSION-PORT (13): COM- MODORE 64'ün en önemli özellik- lerinden biri expansion-port'u bulun- masıdır. Bu port'ta bilgisayar siste- Commodore INTERRUPT: Bilgisayarın düzen- li olarak çalışması için gerekli olan bir işlem. COMMODORE 64 saniyede 60 kere bu işlemi yapmak zorunda- dır. Yapılan işlem şudur: O sırada ya- pılan işlem kesilir ve işlemin o anki durumu ile bilgiler bir yere saklanır; ve interrupt altprogramı yürütülür. Bu altprogram aletimizin işletim sis- tem rom'unda (!) bulunmaktadır. İn- terrupt sırasında bazı önemli fonksi- yonlar yerine getirilir. Bunlar klavye ve joystick'lerin sinyallerinin değer- lendirilmesi, sistem saatinin 1/60 sa- niye ilerletilmesi gibi işlemlerdir. Bu işlemler bittikten sonra kesilmiş olan program kaldığı yerden devam etti- rilir. İnterrupt işlemi periyodik ola- rak yürüyen bir işlem olduğu için da- ha değişik amaçlarla da kullanılabi- lir. Mesela, başka programlar çalışır- ken arka planda 3 kanaldan hareketli bir müzik parçasının çalınması gibi. Tabii bu ve bunun gibi işlemleri ger- çekleştirmek sanıldığı kadar kolay bir iş değildir. Böyle programları yaza- bilmek normal programlamadan ay- rılıp apayrı bir programlama tekniği olarak anılmaktadır (intergupt prog- ramlama tekniği). İ