23 Nisan 1962 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 22

DÜNYADA OLUP BİTENLER Bu noktada milletlerarası kontrol ol- ması belirmektedir Büyük fırsat İngiliz ve Amerikan delegeleri (o bu tasarıyı memnunlukla kabul ettik- lerini ilk ağızda beyan etmek suretile ortaya çıkan fırsatın önemini anla- mış olduklarını göstermişlerdir. Zira bu aynı zamanda Krutçefin kendile- rinden çok şey umduğu tarafsızları Sovyet Rusya ile yüzyüze bırakabile- cek bir fırsattı. İngiliz ve Amerikan delegeleri plâ- nı bir çalışma esası olarak kabul e- debileceklerini söyledikten sonra bir seri sual sormuşlardır. Bunların ço- gu tamamen teknik mahiyettedir ve Habeşistan delegesinin tatlı bir sami- miyetle itiraf ettiği gibi plânın sahip- leri bu kadar kılı kırk yaran teknik sorulara cevap verecek durumda de- gillerdir. Fakat, tarafsızların cevaplayabi- lecekleri sualler de vardır ki, asıl bun- lar plânım âkibetini tâyin edecektir. Batılılar milletlerarası komisyo- nun her istediğinde topraklarına pos- ta göndermesini peşinen katoul etmek" tedirler. Sovyet delegesi ise buna ka- ti bir cevap vermekten çekinmiş, ka- Ijul edebileceğini de, etmeyebileceğin! de, herhalde her ayrı olay için ayrı karar alınması lâzrmgeldiğini söyle- miştir. Doğrudan doğruya nükleer dene- meleri durdurmak dâvası değilse bi- le, Batılıların tezi bu tarafsızlar plânı ile kuvvetlenmiş ve Batılıların kon- feranstaki durumları takviye edilmiş olmaktadır Cezayir Bağımısızlık yolunda Evian anlaşmaları gereğince kuru- lan Geçici İcra Organı Cezayirde faaliyete başlamıştır. Bir müslüma- nın başkanlığı altında ve Fransıa Ge- risi Komiseri Fouchet ile irtibat halin- ds çalışacak olan bu Geçici İcra Or- ganına bağlı 50 bin kişilik asayiş kuv- veti de kuruluş halindedir. Bu kuvvet tam kadrosu ile meydana çıktığı va- kit, müfrit Gizli Ordu teşkilâtı ile, o samana kadar bu çete dağılmazsa, son ve amansız bir mücadeleye giri- şecektir. Bugün için Geçici İcra Organının başkamı Abdurrahman Parisin Fran- sız Genel Komiseriyle iyi geçindiği anlaşılmaktadır. Hatta bizzat Fouc- öct, geride bıraktığımız hafta içinde bunu açıklamış ve “çoki iyi bir işbirliği ye vazgeçmesi bunu göster- dir mekte 22 Öte yandan Gizli Ordunun veriş faaliyeti hızda devam etmektedir. Fa- kat bu dal budak salmış çete son gün- lerde bir hayli budanmıştır. Gizli Or- dunun başında bulunan eski General Salan'ın sağ kolu mesabesinde olan eski hava Generali Jouhaud yakalana- Şimdi avukatları son çarelere başvur- maktadırlar. Yüksek hakimler heyetinin kara- rına intizaren şimdi "Pariste tartışı- lan konu şudur: Jouhaud giyotinle mi idam edilecek, yoksa kurşuna mı dizi. rum Evian anlaşmalarının tasvibini ve Cezayiri bağımsızlığa götürecek o- lan yolda bundan sonra yapılacak iş- toplaması üzerine oODevlet Başkanı hem parlâmento muvacehesinde hem de Cezayir olayları karşısında kendisi- ni çok daha kuvvetli hissetmeye baş- lamıştır. Referandumdan hemen son- ra seçime gidileceği ve Michel Debrö hükümetinin normal parlamenter u- sül ile değiştirileceği hakkındaki ha- berlerin aslı çıkmamış, General De Gaulle Başbakanını değiştiri vermiş- tir. Gerçi bu, kabinenin istifası yolu ile yapılmış ise de, hakikatta değişen sadece Debrg'dir denilebilir. Zira ka- binedeki kilit mevkileri tutan bütün Bakanlar yeni hükümet kombinezo- nunda da yerlerinde bırakılmışlardır. General De Gaulle Bazı teknik Bakanlıklarda değişiklik olmuş ve kadro biraz daha genişlemiş» tir. Lâkin şunu da hemen kaydetmek gerekir ki, OEvlan anlaşmalarından sonra Michel Debre'nin çekilmesi ev- velden kararlaştırılmıştı. İcraat prog- ramının özel merhaleleri için özel e- kipler tasarlanmaktadır Debre'nin yerine Başbakan olan Pompidou, General De Gaulle'ün çok yakın mesai arkadaşlarındandır. Hat- ta bir aralık Generalin özel kalem mü- dürlüğünü de yapmıştır. Yeni seçimlere kadar işleri yürü- tecek olan bu kabinenin birçok özel- liklerinden biri de Pflimlin'e yer ver- miş olmasıdır. Bu zat IV. Cumhuriye- tin son Başbakanı olup 958 de Ge- neral De Gaulle'ü iktidara getiren Ce- zayir ayaklanması sonunda idareyi Generale devretmişti. Tunus ta neler oluyor? Cezayir bağımsızlık oyolunda eriş- tiği merhale yalnız Fransız hükü- met kadrosunda değil, Muvakkat Ce- zayir Hükümetinde de bazı değişik- liklere yol açacak gibi görünmüştür. Bu daha ziyade. Fransızların elin- de senelerce hapis hayatı yaşayan ve Evian anlaşmalarından sonra tahli- ye edilen Cezayir Muvakkat Hüküme- ti Başbakan yardımcılarından Bin Balla ile diğer Bakan arkadaşlarının tutumlarından ileri gelmiştir. Bin Bella ve arkadaşları, tahliye edildikten sonra çeşitli Arap memle- ketlerini ziyaret etmişler ve her git- tikleri yerde haklı bir sevinçle karşı- lanmışlardır Bu hassasiyetin verdiği o heyecan neticesinde olacak, bilhassa Bin Bella, muvakkat hükümet üyelerinin bugü- ne kadar temas etmekten kaçındıkla- rı bahisleve girmiş. Arap tesanüdü ve gayretile, meselâ Filistin meselesinde aşırı ifadeler kullanmıştır. Bundan Bin Bellanın Burgibamn mütedil tu- tumundan ziyade Nasırın müfrit tav- rına taraftar, dolayısiyle hükümit ar- kadaşlarının noktai nazarından uzak olduğu neticesi çıkarılmıştır. Bu söylentiler ve yorumlar öylesi- ne zemin kazanmıştır ki, bitirdiğimiz hafta perşembe günü Muvakkat Ceza- yir Hükümeti İstihbarat Bakanı Mo- hammed bin Yezid, kabine içinde tam bir birlik ve beraberlik bulunduğum. beyan etmek lüzumunu hissetmiştir. Ufak tefek o tutukluklara e Cezayirin (o bağımsızlık (o yolun ağır, fakat emin adımlarla ilerlediğini söy- lemek mümkündür. Bu satırların Oo yazıldığı sıralarda Gizli Ordunun başı eski General Sala- n'ın yakalandı haberi gelmiştir. Sa- lan, ayaklanışının tam yıl dönümüne yakalanmıştır AKİS, 23 NİSAN 1962