19 Mart 1962 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 24

KİTAPLAR Sosyalistlik yolları ve Türkiye Gerçekleri (Cemil Sait Barlasın incelemesi, 1962 İstanbul, İstanbul Matbaası, 131 sayfa, 300 kuruş) Cemil Sait Barlas, memleketimiz Ak- tif politikasında faal rol oynayan, C. H. P. iktidarı devrinde İktisat ve Ticaret Bakanlığı, Devlet Bakanlığı yapmış, daha sonraki yıllarda, C. H. P. muhalefeti sırasında bu partinin Parti Meclisinde devrin iktidarına karşı kafa tutmuş ve bütün bu süre içinde de sosyalist eğilimli olduğunu rahatça açıklamış nâdir, hatta eşsiz devlet adamlarımızdan biridir. Bar- las, nasıl nâdir insanlardan bin oldu- gunu, son günlerde yayınlamış oldu- gu "Sosyalistlik Yolları ve Türkiye Gerçekleri" adli kitapla da ortaya koymuştur. Memleketimizin alışılmış Ölçüleri içinde, devlet mekanizmasın- da rol alan, politikaya giren insan- ların, politika ile uğraşmaya başla- dıktan sonra fikir plânı ile ilgileri bir- denbire kesilmektedir. Bu politikacı- lerle eser vermiş olsalar dahi, bizim politikacılarımız derhal birer kitap- sız kesilmektedirler. Fikir hayatıyla bütün ilgileri de hiç bir zaman Mec- lis Koridorlarının veya Anadolu Klü- bünün kahve dedikodusundan öteye gitmeyen lâflara inhisar etmektedir. Ciddi araştırma, ilmi tetkik, kendini vererek okuma, bütün bu hasletler bizim politikacılarımızın aşina olma- dıkları şeylerdir. Cemil Sait Barlas memleketimizde bu kaideyi bozan in- san olmuştur. Daha önceleri de, sa- hibi olduğu Son Havadis gazetesinde Cami Demli imzası ile ciddi bazı ter- cümeler yapmış olan Barlas, son günlerde, memleketimizde artık Ol- dukça rahat bir şekilde sözü edilebi- len, münakaşası yapılabilen sosyalizm konusu üzerine eğilmiş, daha çok Al- man kaynaklarından da istifade ede- rek üç bölümden ibaret bir ciltle seç- menlerinin ve okuyucularının karşı- sına çıkmıştır. Barlas, kitabının ilk bölümünde, sosyalistliğin oOterim olarak tarifini vermekte, hedef ve gayesini o belirt- mekte, devletçilik veya devlet sosya- listliğini, sosyalistliği doğuran sebep- ler ve fikirleri ve bellibaşlı sosyalizm çeşitlerini, bu arada kısaca da Marksı anlatmaktadır. Kitabın ikinci bölümünde Barlas, Fransa, İngiltere, Almanya, Avustur- ya, İsveç ve İsrail sosyalizmleriyle sosyalist enternasyonalini anlatmak- ta, demokratik sosyalizmin hedef ve ödevlerini ortaya koymaktadır. Daha ziyade, özet halinde bilgiler mahiyetindeki bu iki bölümü takip e- den son bölümde ise Cemil Sait Bar- las, kendi deyimiyle "Türkiye gerçe- gi" üzerine eğilmekte, kendi açısın- dan Türkiye için çıkar yolun ne oldu- Cemil Sait Barlas Aydın politikacı gunu göstermeye çalışmaktadır. Bar- lasın, kitabına yazdığı önsözden alı- nan şu bölümler bu kitabı ve yazarın tezini mükemmel şekilde tanıtacak satırlar olabilir: "Bir memleketteki sosyalistlik ötekine benzememektedir. Ancak bütün memleketlerde sosya- listler gaye bakımından birleşmekte- dirler. O gaye de, hürriyet, adalet ve sosyal güvenliktir. Türkiye bu gayeye erişmek için ayrıca çağdaş uygarlık düzenine u- laşmak zorundadır. Bu bakımdan ge- rek sosyalistlik ve gerekse demokra- si anlamı ve tatbikatı, çağdaş uygar- lık düzenine ulaşmak bu devletler- den farklı olacaktır.. Türkiyede işçinin durumu ve der- di diğer vatandaş dertlerinden fark- sızdır. Bu bakımdan hakiki sosyalist görüşlü parti, bütün milletin ekono- mik ve sosyal dertlerine çare arayan parti olacaktır. Bir kelime ile sosyalist o partiler en az sağcı partiler kadar Milli'dir, fakat kör mutaassıp o degildir." İlmi bir eser yazmak iddiasında olmadığını belirten, ama memleketi- bu kitabını okumalarını tavsiye etmemek mümkün Politikacılara tavsiye etmeğe değmez. Zira, nasıl olsa okumaya- , ama okumuş o geçinecekler- AKİS. 19 MART 1962