27 Kasım 1961 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 8

YURTTA OLUP BİTENLER nek bir teşkilât halindedir. Teşkilât belini doğrultup kıymetini belli edin- ce, Milli Birlik Hükümeti bir Ba- kanlar Kurulu kararıyla Türkiyede yapılacak 15 milyon liradan yuka- rı devlet yatırımlarının önce bu mer- ci tarafından tasdiki (omecburiyetini koydu Hedefler ve fikirler Teşkilât işe, kendi o çalışmalarım ç lacaktı. 1962 yılı için bir Plânlı Eko- nomiye Geçiş Plânı hazırlanacaktı. 1963 yılından itibaren de beş sene- lik bir plân tatbik için sunulacaktı. Hedef mütevazi ve mantıki olduğun- dan, Teşkilât ilk iki konuda dediğini yapabildi. Hedeflerin tesbitinde, o meselenin ciddiyeti en önemli rolü oynadı. U- zun vâdeli plân hazırlamak için ge- rekli istatistik bilgileri toplamak, incelemek, değerlendirmek lâzımdır. alacaktır. Diğer taraftan, plânsız bir ekonomi- den plânlı bir ekonomiye, intikal dev resi tanımaksızın geçmek kabil de- ğildir. Önce toprağın o temizlenmesi, zeminin müsait hale getirilmesi lâ- zımdır. Gerçi Türkiye, plânlamayı ilk tatbik eden memleketlerden biridir 1933'de ilk beş yıllık (o sanayi plânı yapılmış, bunu 1958'de ikinci beş yılık sanayi plânı tâkip etmiştir Harp yıllarına rastladığı için bu plân tatbik edilememiştir. e Harpten son- ra, 1957 yılında beş yıllık bir Türki- ye İktisadi Kalkınma Plânı hazırlan- mış, fakat o da tatbik sahasına ko- namamıştır. (Halbuki ilk beş yıllık 8 plânın sanayileşmemiz üzerinde kök- lü tesirleri olmuştur. Buna mukabil son on yılın plânsız ve programsız gidişinin, bütün maddi imkânlara rağmen memleketi nereye getirip bı- raktığı hiç kimsenin meçhulü değil- dir. Teşkilât önce milli gelir hesapla- rını gözden geçirdi, milli gelirin har- cama, yâni istihlak ve yatırım ola- rak bölünüşü yapıldı, yatırımlar ile milli gelir artışı arasındaki münase- betin tesbitine çalışıldı. Bu arada yatırınım dahili (o tasarrufla finanse edilen kısmı ile dış yardım ve kredi Nejat Erder Dogmalara paydos ile karşılanan kısmı tahlil edildi. İkinci olarak temel iktisat siya seti kararları (oOkonusunda bir Plân Hedefleri ve (o Stratejisi (o hazırlandı Bu, iktisatçılardan müteşekkil bil Danışma Kurulunda tartışıldı, sonra da Yüksek Plânlama Kurulunda son şeklini alarak Bakanlar Kurulunun tasdikinden geçti. Yüksek Plânlama Kurulu Başbakan veya Yardımcısı" nın başkanlığında kabinenin seçtiği üç Bakanla Plânlama Teşkilâtı Müs- teşarı ve üç Daire Başkanından mü- teşekkildir ve böylece teknik Teşki- lât ile siyasi Hükümet arasındaki bağı meydana getirmektedir. Bu çalışmalara paralel oolarak sektörler arasındaki strüktürel mü- nasebetleri, mal ve hizmet akımları- nı gösteren 20 sektörlük bir tablo derlenmesine girişildi. İşte, esası bu olan çalışmalardan sonradır ki Devlet Plânlama Teşki- lâtı bitirdiğimiz o haftanın koltuğunun mavi karton kaplı kitabı olduğu halde İ- nönününve o kabinesinin (karşısına çıktı. tavsiyelerin esası İnönü, o 1933'ün İsmet Paşası gibi plân fikrini iyi karşılamakla kal- madı, bu konudaki görüşünü de ek- ledi: "— Geri kalmış cemiyetlerin bir hususiyeti vardır. Mütehassıstan ra- por isterler. Mütehassıs rapor verir. Söyledikleri basit (o şeylerdir. Ama, bunların yapılması lâzımdır. O ba- sit şeyler mütehassıs raporunda gö- rülünce omuz silkilir, bunu herkesin bildiği bildirilir ve tabii rapor rafa kaldırılır AKİS, 27 KASIM 1961