13 Kasım 1961 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 26

DÜNYADA Sömürgecilik Birleşmiş- Milletlerde Bitirdiğimiz o hafta içinde Birleşmiş -Milletler Genel Kurul çalışmala- rının başlıca konusu, sömürgeciliğe son vermek, sömürge aleyhtarı kam- panyayı hızlandırmak olmuştur. Ge- nel Kurul umumi heyeti gibi, I Nu- maralı Siyasi Komisyon, Özel Siyasi Komisyon ve nihayet Vesayet Komis- yonu özel şekilleriyle hep bu mesele ile meşgul olmuşlardır daha itibaren bir takım prensip kararlarına yol aç- tığı hatırlardadır. Bunlardan biri, sö- mürgelere bağımsızlık veilmesini is- teyen çağrıdır ve bir Sovyet teşeb- büsü olarak ortaya çıkmıştır. Diğeri "Bağımsızlık; için Birleşmiş-Millet- ler programı"dır ve Amerika tarafın- dan teklif edilmiştir. Aynı programı bu yıl Nijerya benimsemiş bulunmak- tadır. Bunun yanında, buoturum dönemi başladıktan bir müddet sonra Sovyet Rusya yeni bir tasarı sunmuştur. Bun- da 962 yılının sonuna kadar sömür- geciliğin her şeklinin ve her türlü te- zahürünün kesin olarak ve kayıtsız tedbirler sıralandıktan sonra, bunla- rın tatbiki ile vazifeli üçlü bir ko- misyon kurutması ve bunun biri Ba- tlı, diğeri Sovyet blokundan ve niha- yet üçüncüsü de tarafsızlardan bir mümessilin iştiraki ile teşekkül etme- si ileri sürülmektedir. Bu yüklü prog- ram ile geride bıraktığımız hafta sömürgeler hakkındaki o başlayan Genel Kurul umumi heyeti kısa zamanda bir soğuk İri meydanı olmakta gecikmemiş, Sovyet delege- lerinin Batıya yönelttikleri ağır ve acı ittihamlara Batılı delegeler aynı şiddetle cevap vermekten geri kalma- mışlardır. u arada en çok hücuma mâruz kalanlar Angolada iki seneden beri yerli halka karşı bir imha savaşına girişmekle ittiham olunan Portekiz, Cezayırde yedi yıldır kan dökülme- sine sebep olan Fransa ve nihayet bu müstemleke savaşların desteklemek- le ittiham olunan Birleşik Amerika- dır. Sovyet delegesi Lapin'in iddiasın- ca bugün artık Amerikanın desteği temlekecilere müzahir oluyorsa, bu- nun sebebi ittifaklarıdır. Komisyonlarda Genel Kuruldan başka Vesayet Kon- seyinde de aynı konu vardır. Fa- 26 kat buradaki müzakere ve mücadele daha özel bir mahiyettedir. Denizaşırı toprakları hakkında Birleşmiş-Millet- lere rapor vermesi gereken Portekiz, bu vecibeyi yerine getirmediği o için âdeta yargılanmakta ve hakkında ciddi ve sert kararlar alınması tehli- kesine mâruz bulunmaktadır. Ger- çekten Portekiz, Angola, Mozambik ve diğer sömürgelerini idare ediş, da- ha doğrusu edemeyişi yüzünden bu- gün Birleşmiş-Milletlerde Güney Af- rika ile beraber en ağır ittihamlara göğüs germek zorundadır. Güney Afrikanın dâvası ise, Özel Siyasi oOKomisyonda görülmektedir. Birleşmiş milletlerin resmi ihtarına rağmen ırk tefriki politikasına bütün hızı ile devam eden ve son seçimlerin kendisine sağladığı zaferden de ce- saret alan beyaz hükümet, bununla beraber, dünyanın geri kalan kısmı OLUP BİTENLER ile irtibatını kaybetmek tehlikesiyle karşıkarşıya bulunmaktadır. 30 kadar Asya ve Afrikalı delegasyon, verdik- leri karar tasarısında Güney Afrika- ya politik ve ekonomik müeyyide tat- bikini istemektedirler. Bir kısım itidal taraflıları, bu arada İngiliz sert müeyyidelerin tatbikinden daha kötü neticeler doğabileceğini ileri sür- mektedirler. Bir kısım temsilciler de, Güney Afrika Birliğini Birleşmiş- Mil- letler teşkilâtından çıkarmanın, ko- runmak istenen hakların tamamen kaybedilmesine müncer olacağını id- dia etmektedirler. I Numaralı Siyasi Komisyon ise, nükleer 'denemelerin durdurulması müzakereleri münasebetile sömürge meselelerine endirekt olarak temas etmektedir. Komisyona, Afrikanın nükleer silâhlardan tecrit edilmesini, bu kıtada nükleer deneme yapılma- MÜSTAKBEL DOĞU AFRİKA FEDERASYONU e Ta SAEDEŞA EE amkk Foderasy Bugürk ..s ss» Muhtemel (tlhaklar Ayr hudutları hudutlar AKİS, 13 KASIM 1961