18 Eylül 1961 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 32
SİNEMA Filmler Birinci liste Her yılın Eylül ayı başlarında artık bir gelenek haline gelmiş olan ge- tirtici şirketlerin yeni mevsimde viz- yona çıkaracakları (yabancı filmle- rin listeleri, geride bıraktığımız haf- ta boyunca birbiri arkasına gazeteler vasıtasıyla ilan edildi. o Getirticiliği elinde tutan iki büyük şirket -Fitaş mek- dışında küçük perakende- cilerin de ellerindeki çeşitli yabancı filmler hesaba katılacak olursa bu rülmemiş bir hamaratlıkla seri film imalâtına girişmiş ve piyasaya çık- mak için sıraya giren 135 Türk filmi hazırlamıştır. Türkiyedeki sinema salonu ise ancak 600 olduğuna göre, 1961 sinema mevsimi "yerli film - yabancı film" çekişmesine sah- ne olacak ve büyük bir ihtimalle yer- li filmcilik, getirtici (şirketlerden a- gır ve ezici bir darbe yiyecektir. Bu- nun böyle bir kötü sonuca varması is son derece tabiidir ve yerli film- ere tanınan ve Ke gi filmcilerce bir sö e konusu ol- maktan kurtulma dık ikça | vlan i film ler -dolayısıyla da getirtici şirketler. yerli EREN durmadan balta- lamakta devam edecektir. Ayrıca bir başka tehlike ls ML on Şu kadar yıldır Türk filmler kalkın- ması yolunda tanınan vers i indirimi. nin kaldırılması için oyaptıkları ve gerçekleştirilmesine çalıştıkları yeni şekildir ki bu, sinemasına, ge- tirtici şirketlerden ve yabancı film- lerden çok daha ağır bir darbe indi- recektir. Altmış film arasında Birinci liste, M.G.M. in, Paramo- unt'un, 20th Century Fox ve par- çalı olarak da Columbia'nın Türkiye temsilcisi olan Fitaşçılara aittir ve listenin birinci bölümü altmış film- den meydana gelmiştir. Tabii bun- ların arasında 1960, 1961 yılı filmle- ri olduğu gibi, 1957 yılından kalma- lar da yok değildir. Dünya piyasası- na ilk sürülme yıllarında ateş pahası olan bir çok filmler, çıkma tarihi za- man aşımına uğradıkça ucuzlamakta ve aklıevvel getirticilerimiz de, bir filmi osıcağı sıcağına almaktansa beklemeyi ve bekletmeyi tercih et- mektedirler. Fitaşın rem Da- vid Lean'in "The Bridge on the Ri- ver Kwai - Kwai Köprüsü": sü, Anato- le Litvak'ın "Inn of the Sixth Happi- ness - Azap Yolcuları"sı, Raoul Wal- sh'un "Sheriff of oFractured Jaw - 32 Silâhlı Dilber",i,, George Stevens'ın "The Dairy of "Anne Frank - Anne Frank'ın Hatıra Defteri"si, Delmer Daves'in "Cowboy - Kovboy"u, Ric- hard Brooks'un "The Cat on a Hot Tin Roof -Kızgın Damdaki Kedi"si, Jean Delannoy'un "Notre Dame de Paris - Notre Damın Kamburu"su ve Edward Dmytryk'in "The Young Lions - Genç Aslanlar"ı bunlar ara- sındadır. Listenin en göze çarpan Ö- zelliği, geçen yılın en ilgi çekici fil- mi Visconti'nin "Rocco E i Suoi Fra- telli - Rocco ve Kardeşleri"dir ki, bu yıl herhangi bir azizliğe uğramazsa seyircimiz (o Visconti'den başka bir Marcel Camus -"Orpheus Negro - Si- yah Orfe"-, bir Antonioni -"La Not- te - Gece"-, bir Alexandre Astruc -"Une Vie - Bir Hayat"- ve bir Ala- in Resnais -"Hiroshima, Mon Amo- bir - Hiroshima, Aşkım"- görmek fir- satına kavuşabilecektir. Bir çeki oduna karşılık Oscar Armağanı da kazanan ve çev- rildiği yılın en pahalı filmi sayı- lan David—Lean'in "The Bridge on the River Kwai . Kwai Köprüsü", yapı yönünden sağlam olmakla bera- ber, mesela bir Resnais'nin, bir Ca- mus'nün, bir Antonioni'nin yanında pek bir varlık olarak ortaya çıkamı- yacaktır. Baş rollerinde Alec Guin- ness, William Holden, Jack Hawkins ve Gofrey Horne ile Sesue Hayaka- wa'nın oynadıkları "Kwai Köprüsü", İkinci Dünya Savaşında geçen bir olayı ele alarak, savaşı ve savaş yo- bazlarını incelemekte ve Alec Guin- ness'in kişiliğinde fosilleşmiş ve ar- tık çağımızda yeri olmıyan bir as- kerlik anlayışını inceden inceye ala- ya almaktadır. Lean'in "Kwai Köp- rusü"ne kargılık bir ikinci savaş fil- mi de Edward Dmytryk'in "The Yo- ung Lions - Genç Aslanlar” 'ıdır ve Mr Dmytyk, a Branda Mont, Clift, Dean Martin Maximillen Schell ve May, Britt gibi Ri ve Ki adlara sırtını dayama. sına ri , Lean kadar da bir başa- rıya ia lir "Senso - Günahkâr Gönüller" ve "Notte Bianche - Beyaz Geceler"iyle Türk seyircisinin ER üzerine çe- ken Luchino Viscontü, filminin getirtici şirketler tarafından itiraz- sız listeye dahil edilmesini konusu- nun -anlatılanın ve anlatılmak isteni- lenin dışında- daha çok serüvene yat- kın oluşuna borçludur. Alain Delon, Renato Salvatori, oOAnnie Girardot, Katina Paxinou, Roger Hanin, Paola Stoppa, Suzy Delair ve Claudia Car- dinale'nin baş rollerinde oynadıkları "Rocco E i Suoi Fratelli - Rocco ve Kardeşleri" bir başka açıdan da bu üyük sinema o ustasının başlangıç yıllarındaki Yeni Gerçekçiliğe dönü- şünü örneklemektedir. Yoksul ve çok çocuklu bir aile -ana: Katina Paxi- nou ve çocukları; Spiros Focas, Re- nato Salvatori, Alain Delon, Max Cartier ve Rocco Vidolazzi-, babala- rının ölümünden kalkıp büyük şehire, Milanoya göçer- ler. Visconti'nin hikâyesi, bu küçük me büyük şehirdeki acı yaşa- ma serüvenlerini anlatmaktadır. Bü- yük ehir Rosaria ananın çocukları- nı türlü şekillerde etkileyecek ve akı- şa ayak uyduramama yüzünden aile darmadağın olacaktır. Visconti'nin nüyle -hikâyesi, işlenişi, toğraf bakımından- hiç şüphesiz mev simin görülmeye değer filmlerinin en başında yer almaya lâyık bir nite- liktedir. Tiyatrodan sinemaya Listede iki iyi rejisörün, Richard Brooks'la George oStevens'ın iki usta işi tiyatro sinema uygulaması da yer almaktadır. Brooks, Tennes- see Williama'dan sinemaya aktardığı "The Cat ona Hot Tin Roof - Damdaki Kedi"siyle -baş rollerinde Elizabeth Taylor, Paul Newman ve Burl Ives oynuyorlar- kötü bir Dos- toyevski uygulaması "Brothers Ka- ramazov . Karamazov Kardeşler"le sarsılan prestijini yeniden kazanma- ya çalışmakta, George Stevens ise uzun bir susma devresinden sonra Frances oGoodrich ve Albert Hac- kett'in ünlü tiyatro oyunları "The Diary of Anne Frank . Anne Frank'- ın Hatıra Defteri"yle yeniden ortay» çıkmaktadır. "Anne Frank'ın Hatıra Defteri", İkinci Dünya Savaşı sıra- sında Nazilerin yahudi katliamından AKİS, 18 EYLÜL 1961
