YURTTA OLUP BİTENLER rine telefon edilmiş ve kendileri sa- sat ll için Başbakanlığa dâvet edil- mislerdi! Nitekim, saat 10.30'da Başba- kanlığın önü basın Oomensuplarıyla doldu. Bekleyiş uzun sürmedi. Saat 10.45'de ilk lider göründü. A.P. nin meşhur Pala Paşası, yanında yâver-i hası Osma olduğu halde dâvete icabet ediyordu. Gümüşpala ve Osma kendi- lerini getiren mavi Buick arabadan aceleci adımlarla indiler ve gazeteci- lerin yüzlerine bile bakmadan, heye- canlı bir şekilde merdivenleri tır- manmağa başladılar. Gümüşpalanın soluk, Osmanınki i. Gümüşpala kapı- nın tam önünde siyah fötrünü eline aldı ve öylece içeriye girdi. Gazete- ciler şaşkınlıklarım yenememişlerdi ki, bir yeni lider çıkageldi. Bu, Enver Adakandı. Adakan da sinirli bir şe- kilde merdivenleri çıktı ve gazeteci- lere iltifat etmedi. Adakanın Başba- kanlık binasına girmesinden tam iki dakika sonra, yâni 10.56 sıralarında C.H.P. Genel Başkam İsmet İnönü lâcivert bir Ford'dan indi ve gazete- cilere nazar dahi atfetmeksizin mer- divenleri çıktı. Bu o sırada Alicanın meşhur Consul'ü Başbakanlığın önün de park ediyordu. Alican da telâşlı görünüyordu. o Yüzünde son derece şaşkın bir ifade vardı. O da diğerleri gibi alelâcele merdivenleri tırmandı. Basın mensupları bu garip toplantı- ya pek ilgi duymuş olmalılar ki he- men karargâhı orada kurdular ve toplantının sebebini araştırmağa ko- yuldular. O sırada Başbakanlık bina- sının ikinci katında Bakanlar Kuru- lu Toplantı Salonunda Kabine, Gür- selin başkanlığında bir toplantı yap- maktaydı. Liderlerin geldiği Gürsele haber verildi. Orgeneral, yerini yar- dımcısı Fahri Özdileke terkederek kendi odasına geçti ve siyasi parti liderlerini kabul etti. C.K.M.P. nin Genel Başkanı Osman Bölük başı bu toplantıya da iştirak etmemişti. Gürselin ve liderlerin (o hasbıhali 24 dakika sürdü. Galiba bugün, kısa görüşmeler modaydı! Öyle ya, 24 da- kikada beş yahut altı kişi ne konuşa- bilirdi ki?.. Saatin 11.25'i gösterdiği sırada dört lider bir arada Başba- kanlığın kapısı önünde ogöründüler Basın mensupları he- aldılar. İlk Hepsi ciddiydi. men liderlerin etrafım sual Alicana soruldu. Gazeteciler toplantının sebebini öğrenmek isti- yorlardı. Y.T.P. nin ak saçlı lideri bu suali bir cümle ile cevaplandırdı: "— Söyliyecek bir şeyim yoktur.' Sonra hızlı adımlarla Consul'üne doğru ilerledi ve hemen hareket etti. 25 Gazeteciler Alicandan bir haber ko- paramayınca bu defa Adakana koş- tular, fakat Adakandan da hayır yok- tu. Nitekim M.S.P. li Adakan: "— Bir şey söylemeğe selâhiyetli değilim" diyerek işi başından attı. Bu defa gazeteciler C.H.P. lide- rine yanaştılar. İnönü o sırada ara- basına binmek üzereydi. Bir muha- bir, sualini sordu. CHP. lideri se- vimli bir eda ile, fakat ciddi bir şe- kilde: "— Bir şey söylemiyeceğim" de- i. İnönünün de otomobili hareket etti. Geriye kala kala Pala Paşa kal- mıştı. Gazeteciler Gümüşpala ve Os- manın yanına yaklaşarak şanslarını bir kere daha denediler: — Efendim, acaba içeride neler konuşuldu?" Gümüşpala suali duymazlık- tan geldi ve ilerledi. Osmanın da su- ratı asıktı. A.P. lideri de yola revan olunca, gazeteciler tek haber kayna- gı Gürseli oObeklemeğe o koyuldular. Gürsel saat 11.50 de kapıda göründü. Lâcivert bir elbise giymişti. Gazete- ciler hemen suali yapıştırdılar: "— Neler konuştunuz? Yassıada ile ilgili mi?" ' Gürs — Her şeyi konuştuk" diye ce- vap verdi. u defa gazeteciler yeni bir ham- le ile ilk suallerini açtılar "— İnfaz ne zaman?" Gürsel bu suale de kısa bir cevap verdi: "— İlgililer biliyor. İstanbul İrti- bat Bürosu haber verecektir." Cadillac'ına binerek o Çankayaya yollandı. Hadiseler bağlanınca Ancak akşama doğru, bir başka ziyaretin ve ona tekaddüm eden bir telefon konuşmasının haberi An- kara kulislerinde oduyulduktan son- radır ki hadiselerin birbirine bağlan- ması suretiyle sabahki olaylara bir izah yolu bulundu. Öğrenildiğine gö- re Bayan Menderes sabahleyin İsmet İnönüye telefonla başvurmuş, müte- akiben de, yanında küçük oğlu bu- lunduğu halde kendisini Ayten So- kaktaki evinde ziyaret etmişti. İnö- nünün Gürseli ilk kısa ziyareti bu telefon konuşmasıyla Ayten Sokağa yapılan ziyaretin arasına tesadüf e- diyordu. İnönü evine dönmüş, orada Bayan Menderesi kabul etmiş, müte- akiben Gürselin dörtlü dâvetine ica- bet etmek maksadıyla yeniden Baş- bakanlığa gitmişti. Böylece, ilk kıs- mın esrarı e gözler için çözül- müş oluyor Peki, liderler toplantısı neden sâ- dece 24 dakika sürmüştü? O yolda- ki tahmin de gecikmedi: Demek ki toplantı bir başka konu ele alınmak üzere tertiplenmiş, fakat ortaya da- ha âcil bir durum çıkmış, onun üze- rine yeni vaziyet kısaca gözden geçi- rilmiş, liderler neticeye ointizaren Başbakanlıktan ayrılmışlardı. Başta İnönü, liderlerin infaz konusundaki tutumlarım (bilenler buna "son bir gayret" adım verdiler. liderlerin Başbakanlıktan ayrıl- malarından bir bucuk saat sonra An- kara Radyosu M.B.K. İrtibat Büro- sunun Zorlu ile Polatkanın sabaha karşı asılmak suretiyle idam edildik- lerini, ancak Menderesin, tekrar ko- maya girmesi dolayısıyla asılmamış olduğunu bildiren o tebliğini okuyor- du. Necatibey caddesindeki Edirne apartmanı "Kapalı Oturum" AKİS, 18 EYLÜL 1961