18 Eylül 1961 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 16
YASSIADA DURUŞMALARI fi. Zira kararın tamamı uzundu okunması günler sürecekti, Başkan Başol, hemen altında o- an spikerlere hükümleri okuma- lı bildirdi. Koca salonda bir si- nek uçsa, kanadının sesi muhakkak duyulurdu. Spiker "Celal Bayar" Başkan Başol, okunacak ola- rakhüküm fıkrası olduğunu, onun i- çinayağa kalkarak dinlenilmesi ge- ldiğini bildirdi. Sanıklar ve avukat- laryerlerinden doğruldular. Saat sonu 15.20'de alınacak olan kimlerin otefhimi" faslı böylece kanıtlamış oldu. cezalar Celâl Bayar, hakkındaki hükmü sü- rünet içinde, heyecanlı, fakat va- dinledi. Kulaklıklarını takmıştı. ama kalın camlı gözlüklerinin (is- len bakıyordu. İlk ölüm cezası hava içinde ilân olundu. Bayar, iki suçtan hüküm giymiş- Rezilane köpek satışı hikâyesin- den dolayı Divan kendisine oy birli- giyle 4 sene 2 ay hapis cezası takdir etmişti. Topkapı, Kayseri, İstanbul kara olayları dâvaları, Anayasa- ihlali suçunun unsurları sayılmış- bu ayasanın ihlalinden dolayı ise , gene ittifakla, D. P. rı iki başından birincisini Kanununun 146. maddesinin 1. maddesı gereğince ölüm cezasına mahsi alıyordu. V. C. hikâyesi, etmişti, Salonda derin bir sessizlik oldu. şaşkınlık havan, aniden etrafı sardı. ölüm cezası tahmin edilme- yen bir karar değildi. Buna rağmen, bilhassa sanıkların ve avukatların donup kaldıkları hissedildi. o Avukat- ların çoğu müvekkillerini ve yakın- larını hep başka hülyalarla avutmuş olduklarından heyecanla doğruldular. Bayar derecesinde mesul kimselerin Bayarın aldığı cezayı aldıklarım tah- min etmek için bir hukuk âllâmesi olmaya zerrece lüzum yoktu. Göz- leri o Menderesin politikacı oavukatı Tâlât Asalı arayanlar, eski D. P. nin transfer okiymetlerinden olup yeni Y.T. P. ye "Menderesin avukatı" kartvizitiyle dahil olmuş bulunan "siyasi vâris"in huzursuzluğunu ko- laylıkla gördüler. Başkan, 2 numaranın sahibi Men- derese ait cezanın alâkalı rapor gel- diği zaman açıklanacağını bildirdik- ten sonra spiker "3 numarada kayıtlı Medeni Berk..." dedi. Eski devrin Başbakan Yardımcısı, kendini en iyi muhafaza etmiş sanıklardan biriydi. Divan onu da, ama oy çokluğuyla, 146/1'e lâyık görmüştü. Ancak, heyet hapishanelerde omahkümların "vic- dan takmak" adını verdikleri ve Hâ- kimlere cezayı otakdiren hafifletme hakkı veren 59. maddeyi de uygula- mış ve ölüm cezasını müebbet hapse çevirmişti. Bu, Anayasanın ihlali su- çuna tekabül eden cezaydı. Bu yüz- den Medeni Berk, 1 ay da hücre hap- Anayasa- nın ihlali hâdisesinin bir başka un- suru sayılmıştı. İpar dâvasından do- layı ise Divan, eski Başbakan Yar- dımcısına 1 yıl hapis vermişti. Erker Beraet Köymen Özçoban Edenler Sırrı Turanlı - Arif Demirer - Kemal Özçoban - Kasım Küfrevi - Mehmet Ak - Atillâ Konuk - İbrahim Subaşı e Faik Ocak - Fuat Onat - Nurettin Barut - Müfit Erkuyumcu - Hulüsi Köymen e Mehmet Kara- san - Tahsin Cahit Çubukçu - Mehmet Hüsrev Ünal - Rasih Gürkan - Osman Ali Hocagil - Şevki Erker - Abdulkadir Eryurt - Münip Özer - Fethullah Taşkesenlioğlu - Sadık Altınca - Ali Naci Duyduk - Mazhar Şener - Fahrettin Ulaş - Faruk Nafiz Çamlıbel - Sedat Çetintaş - Rüş- tü Güneri - Aleksandros Akdoğanlı - Şükrü Esen - Servet Hacopulos - Necmi Nuri Yücel - Muzaffer Hacıpaşaoğlu - Şekip Bakay - Ali Fahri Ağaoğlu - Orhan Ocakoglu - Cevdet Özgirgin - Münip Hayri Ürgüplü . ramış - Osman Nuri Lermioğlu - Osman Turan . Naci Berkman - Sabri Dilek - Mahmut Gologlu - Fikri Ka- Hüseyin Ulus. 4 ve 5 numaraların sahipleri t» zet Akçal ile Celâl Yardımcının ay- nı âkibete uğradıkları görüldü. Müeb- bet hapis, eski Devlet Bakam Akça- lı tarifsiz sevince garketti. Nitekim salondan ayrılırken avukatına "teb- rik" mânasına gelen bir el işareti yapmaktan kendini alamadı. ni kurtarmış olmak eski Devlet Ba- kam için bir mazhariyet olmak ge- rekti. Buna mukabil Celâl Yardımcı, başını sessizce önüne eğdi. 6 numaranın sahibi Ethem Men- deres daha talihli çıktı. Cezası 146. maddenin 1. değil, 3. fıkrası gereğin- ce verilmiş ve 10 yıl olarak takdir e- dilmişti. Fıkra 5 ilâ 15 yıl arasın- da ceza dağıtıyordu. Karar oy birli- ğiyle değil, oy çokluğuylaydı. Bir kı- sım hâkimler 5 yılı kâfi görmüşler, bir kısmı ise beraat, taraftarıü olmuş- lardı. Fakat o görüşler ekalliyette kalmıştı. Bu cezayı, oy birliğiyle (o alınmış iki ölüm cezası takip edince salonda- ki tansiyon derhal arttı. Bu cezaya müstahak görülenler Fatih (Rüştü Zorlu ile Hasan Polatkandı. Eski Dı- şişleri Bakanı "Bay Yüzde On" ayrı- ca İpar dâvasından dolayı 1 sene, 6/7 Eylül için 6 sene hapse mah- küm edilmişti. Polatkanın ise Vini- leksten 7 sene hapis, 550 bin lira pa- ra cezası, iki ayrı dâvadan 3 ve 6 aylık iki mahkümiyeti daha vardı. İki ölüm cezasının en büyük tesi- ri Tevfik İleri üzerinde oldu. D. P. ik- tidarının müfrit Bakam dudaklarım ısırıyordu. Boynunu gerip ileri doğ- ru uzatıyor, sanki ipin soğukluğunu hissediyordu. Benderlioğlunun oy çok- luğuyla 10 yıla mahkümiyetinden sonra spiker "10 numaraya kayıtlı Tevfik İleri.." dedi. Bütün nazarlar, hâlâ uzun beyaz saçlarının altında çökmüş, bitmiş olan D. P. i nın bu azılı, fakat hırsız partizanına çevrildi. Di 146/1'e müstahak görmüş, fakat 59. maddenin ilavesiyle ölüm cezasını müebbet hapse tahvil etmişti. Bir gü- lüş, daha doğrusu sinir dolu bir sırıt- ma İlerinin yüzüne yayıldı. Eva tutamadı ve sevinçten daha sü- re, kendi kendine güldü. Sanki "dün yalar onun olmuştu. Karar, oy birli- Siyleydi. İki küçük dâvadan 6 ve 3 ay alan Hayreddin Erkmenin Anayasayı ihlal suçu 10 seneye lâyık görülmüştü. Ha- di Hüsman ve Nedim Ökmen gibi.. Ancak Ökmen Köpek Dâvasından 5, Arsa Dâvasından 5 yıl daha ceza a- lıyordu. Bakanlar arasında en az ce- zayı Şem'i Ergin aldı. Meşhur Hatı- ra Defterinin sahibini Divan 146/3'e göre ve bir teşdit sebebi görmeksizin mahküm ediyordu. Verilen ceza 5 seneydi. Fakat Divan ayrıca 59. mad- AKİS, 18 EYLÜL 1961
