17 Temmuz 1961 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 22

DÜNYADA OLUP BİTENLER mesinden veya Cezayir siyasetinden şikayetçi ? Şüphesiz ki, hayır! O halde Fran- sanın turizmden en çok kazanç bek- lediği bu aylarda traktörleriyle yol- ları kapayan, kasabaları basıp kay- makamlık dâirelerini tahrip eden bu Çiftçilerin zoru nedir? Sosyal adalet- sizlikten şikayeti.. Geçen yıl, da enginar ekicilerinin böyle bir ayaklanmasına tanık olun- muştu. Bu yıl patates fiyatlarının dehşet verici düşüğü Bretagne'da başlayan, fakat sonra yer yer bütün Fransa çiftçilerine yayılan mukave- met hareketlerine sebep oldu. Hükü- met bu ise çare bulmak için .el'an çeşitli çiftçi (oteşekkülleriyle halindedi a Morlaix'i basan çiftçilerin elebaşılarından ikisi Otev- kif edilip muhakeme olunduktan son- ra, Salıverilmişlerdir. Kararı bekle- mek için kasabaya toplanan büyük çiftçi kitlesinin tehditkâr larınla bu serbest bırakma kararın- da âmil olduğunu ansız gazeteleri de saklamamaktadırl: Ekiciler ne tiyrlar? Milli ge- . Buna karsı halinden şikâyetçidir." Sonra daha âlimane ilâve ediliyor: "Ziraat işçi- sinin emeği karşılığının diğer lerinkine nazaran azalması 19. asrın sonlarından itibaren başlamış ve 'ta- rihi bir akışla hızlanarak bugüne ka- dar gelmiştir. Bunun belki çâreleri vardır, fakat bu, bugünden yarına başarılacak işlerden değildir. Hesap- lı ve büyük envestisman ister, endüst- rinin ademi merkeziyetini gerektirir, münakale, tevzi sistemi vesaire..." Müstahsil . Müstehlik ittifakı Avcak bu galeyanın, sabotaj hare- ketlerinin, devlet otoritesine baş- kaldırmanın kaba bir çiftçi hiddetin- den ibaret olmadığını gösteren belir- tiler de vardır. Meselâ Saint- Nazaire de endüstri isçileri tarım nümayişlerine katılmışlardır. elde rakamlar vardır. Daha iki yıl evvel bir Bakanın şu gerçeği kabul ettiği tesbit edilmiştir: 700 milyar Fransız frankı tutarında perakende sebze meyva satışından müstah- siline sâdece 250 milyar frank geçmiştir. Aradaki fark ne olmuştur? Çiftçi nümayişlerine katılan endüst ri işçileri, yâni müstahsil ve müsteh- lik, müştereken bu paranın nereye gittiğini sormakta ve şöyle demekte- dirler: Yalnız endüstride değil, tarım- da da kapitalizm arz ve talep kanu- nunu iptal etmiştir. Pazarları tanzim edin, dağıtım sistemini hale yola ko- yun, parazitleri ortadan çıkarın, İh- racatı ayarlayın ve bize neyi, ne ka- dar ekmemiz gerektiğini söyleyin. Bunlar eskiden bert iyi kötü ifade edilmişti.ama hiç bir zaman De Ga- ulle idaresi karşısında ifade edildiği şiddette değil. Belki bu şiddet hare- ketlerinin bir sebebi de umumi efkâ- rn ifadesini bulacağı yama Ni nun susturulmuş olmasıdır Kongo Bir yıllık kaos Kongoda bağımsızlık Adı altında yaşanılan bir yıllık hercümerç- ten sonra nihayet Leopoldville Kon- gosunun Başkanı Kasavubunun parla mentonun toplanmasıyla ilgili karar- nameyi imzaladığı haberi geldi. Bir- leşmiş Milletler Güvenlik Konseyi- nin Kongo hakkında alabildiği tek müsbet kararın başlıca hükmü de bu idi. Gerçekten, 21 Şubat 1961 ta- rihli Güvenlik Konseyi kararının eh önemli maddelerinden biri, yabancı teknisyen ve müşavirlerin Kongoyu terketmeleri lüzumu ise, ikincisi de parlâmentonun o toplanmasıydı. Bu toplantı neden bir türlü yapılamadı ve neden bugün bile neticesi şüphe- li bir teşebbüs gibi görülmektedir? Halbuki Uluslararası teşkilât kara- rını verirken, aynı zamanda toplan- tının âzami güvenlik içinde oyapıla- bilmesini temin için tertipler de al- Leopoldville'e 15 kilometre mesafede bulunan Luvanium ni- versitesi yalnız Birleşmiş Milletler kuvvetini, tarafından korunacak, i- çerden dışarıya veya dışarıdan içeri- ye kuş uçurtulmıyaçaktır, Öyle ki, öldürülen Lumumbanın ve haftalar- ca mevkuf tutulan Çombenin başına gelenler diğer Kongoluliderlerin de başına gelmesin... HERKES OKUYOR AKİS - Reklam — 71 Birleşmiş Milletler kararını tamam lamak üzere geçen 19 Leopoldville ile Lumumba silâhtan tecrit edileceği de belirtilmişti. İşte bu son şârtın General Mobutu tara- fmdan bir türlü yerine getirilmemesi. işleri zorlaştırmıştır. Siyah zirve eopoldville hükümeti, parlâmento toplantısından evvel bir zirve top- lantısı yapılmasını istemektedir. Ka- tanga Başkanı Çombe de buna taraf- tardır. Stanleyville ise. doğrudan doğruya parlâmento tgplantısına gi- dilmesini ve gerek Güvenlik Konseyi kararına, gerekse Leopoldville-Stan-. leyville anlaşmasına harfiyen riayet edilmesini istemektedir. Birleşmiş Milletler de bu son görüşten yana- ekim, Kongodaki Birleşmiş Milletler Komutanının Kasavubuya müracaati ve geçen ay vadedilen 10 milyon dolar yardımı alabilmesi için parlâmentoyu derhal toplantıya ça- ğırması lüzumunu kendisine ihtar et- mesi üzerinedir ki Kasavubu, yuka- --da bahsedilen toplantı. kararname- sini imzalamıştır. Yoksa gerek Ka- savubu, gerekse Başbakan ileo ile Dışişleri Bakanı Bomboko. parlâ- mentoda çoğunluğun Lumbacılar- da olduğunu ve hattâ Kasavubunun onların desteğiyle başkan seçildiğini pekâlâ bilirler. Bu itibarla Leopoldville, bir zir- ve konferansında, Gizenga, Çombe ve Kaloncinin de katılacakları bir koalisyon hükümeti teşkil edip par- lâmento karşısına çıkıvermek ve bir oldu-bitti (Oyaratmak niyetindedir. Aksi takdirde Parlâmento, hesap sormaya baslarsa, bir kere dokuz ay meclisi toplamadığı için, sonra par- lâmentonun yetki verdiği Lumumba - yı düşürüp, Katangalıları teslim et- tiği ve ölümüne sebep olduğu için önce Kasavubudan hesap soracaktır. Arkasından katillerin ve ihlâllerin hesabı çorap söküğü gibi gelecektir. Mobutunun silâhlarını bırakmaması- sinin sebepleri kabahatleri ile bun- lardır. Parlâmento toplantısı, halde Kongoda kuvvet muvazenesini esaslı surette değiştirecektir ve da- ha pek çok sıkıntı ve ıstıraba yol açacaktır. Ne çâre, hakka ve adalete giden yol sarptır. Cefakeş Afrika bunu da sineye çekecektir: (o Güzel günlere kavuşmak ümidiyle... AKİS, 17 TEMMUZ 1961