22 Mayıs 1961 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 38

SİNEMA Yıldızlat "Kahraman Şerif" öldü Ge armağanlarının dağıtıldığı törenin ortalarına doğru mik ofondi Gary Cooper'in adı du- yulduğu anda, açık hava tiyatrosunu dolduran binlerce kişi ayağa kalkarak alkışlamaya başladı. Projektörler yıl- dırım hızıyla sahneye doğru, yerinden kalkarak ağır ağır yürüyen uzun boylu, zayıf ve sarışınca bir adamın üzerine çevrildi. Dünya sinema seyir- cilerinin yakından tanıdığı James Ste- wart, projektörlerin keskin ışığı al- tında ve heyecan içinde sahneye gel- di, uzatılan küçük Oscar heykelciği- ni aldı. Sahnenin bir kenarında 1960 yılı filmlerindeki başarıları dolayısıy- la çeşitli Oscar'larla değerlendirilen- ler-en iyi rejisör Billy Wilder, en iyi erkek oyuncu Burt Lancaster, en iyi kadın oyuncu Elizabeth Taylor, en iyi yardımcı erkek Peter Ustinov ve en iyi yardımcı kadın oyuncu Jones-duruyorlardı. James ile Billy Wilder, bir anlığına göz göze söylemek istediği zaman da» güçlük- le: "— Gary ağır hasta yatıyor. Ar- mağanını onun adına ben alıyorum" diyebildi ve bütün zorlamasına rağ- men gözlerinden boşanan yaşlara mâ- ni olamadı. Olaydan tam bir ay sonra, bir cu- martesi günü saatlerin 21.17 yi gös- terdikleri bir sırada, Hollywood efsa- nesinin en büyük dayanaklarından biri olan Gary Cooper, vücuduna hız- la yayılan kanserden kurtulamıyarak hayata gözlerini kapadı vs sinema dünyası bir "kral"ını daha kaybetti. Büyü bozuluyor Savaş sonrasının ve savaş öncesinin son on yılında Hollywood'u Holiy- wood yapan, dolayısıyla yıkılmaz gi- bi görünen ünlü efsanesini sürdüren oyuncular, 1957 den bu yana acı bir yaprak dökümüne uğramaktadırlar. Bir yıl arayla Humphrey Bogart'tan sonra Hollywood, en güvenilir dalla- rından İyrone Power'i, Errol Fiynn'i, Clark Gable'ı ve son olarak Gary Co- oper'i kaybetmiştir. Kadın oyuncula- ra karşılık daha geç eskiyip daha güç yıpranan bu erkek oyuncular Holly- -ood için hertürlü sinema tehlikesine cesaretle göğüs germişler vs sine- yan efsanesini güç belâ sürdürebilmiş- tir. Bugün için artık bu büyülü efsa- ne, son savaşçı Garrv Cooper de ö- lümüyle tamamen çözülmeye bağla- 34 mıştır. Ölümü karşısında Jack Kra- mer'in "O, Birleşik Amerikanm ve sinema dünyasının büyük bir kişisiy- di" demesi boşuna değildir. Holiy- wood, bu yorgun savaşçılardan kuru- lu sâdık ordusunun fertlerini kaybet- menin endişesini en gerçek bir şekil- de duymaktadır. Yorgun savaşçılar kuşağından sonra gelen orta ve yeni kuşak oyuncuları, Hollywood kanun- larının dışına çıkarak kendi başlarına buyruk iş görme yolunu seçen bir çe- şit âsiler ordusu durumundadırlar. Prodüktörlerin bir türlü söz ve diş geçiremedikleri âsi oyuncular, kendi adlarına şirketler kurmakta, rejisör tutup senaryolar yazdırarak filmler lerdemek değildir. Endüstri ne birlik- te Hollywood kendi büyülü efsanesini de kurmuş, Rudolph Valentino'lar, Mary Plekfordlar, Douglas Fair- banks'lar, Jonh Barrymore'lar, Chap- lin'ler, John Shearer'lerle başladıgı- nı-öbür ülke sinemalarına karşı su- yun altına indirdiği savaşında- Bo- gart, Power, Eiynn, Gable, Stewart ve Gary Cooper'lerle devam et- tirmiştir. Ama Cooper'in de ölü- müyle eski kanat tamamen çök- savaşçılardan şim- kaç kişi ayakta kalmıştır. Orta kuşak da yıpranmaya doğru hızla gitmektedir. Cooper'ler- den sonra gelenlerden bir Burt Lan- caster'in, bir Kirk Douglas'ın, bir Marilyn Monroe'nun-biraz daha geri- lere gidilirse Bop Hope, Bing Crosby, Dorothy Lamour, Joan Crawford ve Gary Cooper "Maceralar Kralı'nda Kovboylar kralı öldü çevirmektedirler. Hollywood, artık o eski rüyalar ülkesi Hollywood olmak- tan çıkmıştır. Televizyondan gelen çeşitli rejisör, yazar ve oyuncularla Broad-way'den gelen oyuncular ve re- jisörler de âsiler kuşağına katılınca, iş sarpa sarmış ve Hollyw. can havliyle yorgun fakat sâdık eski o- yuncular kuşağını öne sürmüştür. Yeniler, prodüktörü hiçe sayıp kendi başlarına filmler yapmaya kalkışmış- larsa da, bir yere kadar gelmiş ve oradan öte yorgun, sâdık ve saygılı eskiler karşısında tutunamayıp silâh- larını indirmek zorunda kalmışlardır. Hollywood elbette ki Tony Curtis'ler, Jack Lemmon'lar, Rock Hudson'lar, John Gavin'ler ve Anthony Perkins'- Betty Crable'ların-efsaneye yatkın görünüşlerine aldanılmış ve prodük- törler saltanatına karşı ilk isyan bay- rağını yine onların maya air Müziğe lerek acı bir yanılmaya uğ tır. Kadınlar, devirlerini dar anla lar ve büyükannelik çağlarını rahat- ça sürdürmek- gayesiyle sinemadan ellerini eteklerini çekmişler, açıkgöz ve asla sadık olmayan erkekler ise, kazandıklarını harcamayıp şirketler kurarak patronluklarını ilan etmiş- lerdir. Son savaşçı Ger Cooper, 7 Mayıs 1901 de doğ- muş ve | Mayıs 1961 de -tam altmış yaşma bastığı lerde- ölmüştür. İlk gençlik AKİS, 22 MAYIS 1961 gün- yıl-