23 Ocak 1961 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 20

YASSIADA DURUŞMALARI Dâvalar Yaklaşan son Bitirdiğimiz hafta Yassıadaya gi- enler, Başkan Başolun sık sık tekrarladığı bir cümleyi işittiler. Ba- şol, "Gereği ogörüşüldü" odedikten sonra, dosyanın, mütaleasını hazır- laması için iddia makamına verilme- sinin karar altına alındığını bildiri- ordu. Bunun mânası, duruşmanın fülen bittiği, gelecek (o celsede Baş- savcı Egeselin iddianamesini okuya- cağı, onu müdafaaların takip edece- ği ve hükmün arkadan geleceğiydi. Bitirdiğimiz hafta, bol şahitli Top- kapı ve Geyikli olaylarıyla alâkalı dâvalar böylece sonuçlandırıldı. Yassıadada bunlar olup biterken başkentin bir çok çevresinde, İkinci Cumhuriyete ve onun normal idare- sine geçebilmek için Yüksek Adalet Divanıma esas kararım vermesi bek- leniyor, bu yüzden acele ediliyordu. Hakikaten, Yassıadadakilerin akı- beti rejimin üzerine konmuş bir han- dikaptı. Adalet hükmünü verdikten ve bükümlerin infazına geçildikten sonradır ki siyasi bayat tamamile açılacak, korkunç OD.P. iktidarı bir acı hatıra olanak Türk tarihine geçe- cek, yani fiilen tasfiye (muamelesi tamamlanacaktı. Kararların infazı ki türlü olacaktı. İdam cezalarının dışındaki hükümler otomatik olarak, Divan tarafından açıklanır açıklan- naz yürürlüğe girecekti. Mahküm- lar, başka suçluların cezalarını çek- tikleri hapishanelere gönderilecekler ve Yassıadanın vazifesi sona erecek, lenizciler oOoraya tekrar oyerleşe- ceklerdi. İdam bükümleri ise, bir tasdikten geçecekti. İlk Geçici Ana- yasada belirtilen, bu tasdik makamı- mı M.B.K. olduğuydu. Sonradan, Seçici OAnayasa, bilhassa Kurucu Meclisle birlikte yeni (değişikliklere uğradıama, idam cezalarını tasdik edecek makam değişmedi. İdam hü- kümleri. Anayasayla alâkalı dâva ona erip te bütün cezalar açıklandı- gındaM.B.Kndeele alınacak ve ka- tara bağlanacaktır. İdamdan gayri cezaları affetmek Oo yetkisi kimsede bulunmadığı gibi, idam hükmünü de müebbet hapise tahvilden başka im- kân yoktur. İhtilâlci subaylar bu ta- rihi görevi kendi sırtlarında muhafa- a etmekle hem siyasi tesirlerin bir adalet hükmü üzerinde rol oynama- nasını sağlamışlar, hem de bütün mesuliyeti muhafaza etmişler, böy- lece vatanseverliklerinin yeni delili- ni vermişlerdir. Eski devrin mesulle- rinin Türk milleti adına cezalandırıl- nası işi, böylece İkinci Cumhuriyetin 20 değil, iki Cumhuriyet arasındaki in- tikal devrinin eseri olacak, İkinci Cumhuriyet taptaze temeller üzeri- ne oturtulacaktır. Bundan dolayıdır ki Yüksek A- dalet Divanının elini mümkün nisbe- tinde çabuk tutması başkentte yay- gın bir arzu halindeyken Başsavcı Egesel bir teklifte bulundu. Topkapı dâvası, esas itibariyle (Anayasanın ihlâli mahiyetindeydi. DP. iktidarı vatandaşa Anayasayla tanınan seya- hat hakkım tahdide tutmuş, yol kes- mişti. Nasıl Radyonun bir DP. bora- zanı haline getirilmesi oOAnayasanın ihlâli halinin vasıtalarından ve tabii delillerinden biriyse Topkapı alayla- rı dosyası da pek âlâ meşhur | nu- maralı dosyayla birleştirilebilir ve böylece iş süratlendirilirdi. e Tahlif alâkayla karşılandı ve kararın bitir- diğimiz haftanın perşembe günü a- çıklanması kararlaştırıldı. Perşembe günü, Divanın bu tek- life iltifat etmediği ve düpedüz hu- kuk neyi emrediyorsa onun, hiç ace- leye getirilmeksizin ifasını oUuygun gördüğü anlaşıldı. Divanın, daha ev- velki tutumundan belli olan şuydu: Divan bir kazai organdı. İhtilâlden sonra cezalar bir İhtilâl Mahkemesi vasıtasıyla (oOderhal o verilebilirdi. O yola gidilmemişti. Bundan sonra git- mek bahis konusu olamazdı. Yük- sek Adalet Divanı sâdece Türk tari- hi karşısında değil, dünya hukuk ta- rihi karşısında da mesuliyet yüklen- mişti. Kararlar inceden inceye, ada- let hissi hiç bir noktada rencide edil- meksizin, suçluların suçluluk derece- leri dikkatle (araştırılarak Oo verile- cekti. Sürat mefhumu, mevzuatın müsaadesi nisbetinde o gözetilecek- ti. Zaten, gözetiliyordu da.. Ama duruşmaların sistemi o değiştirilme- yecekti. AKİS, 23 OCAK 1961