3 Ekim 1960 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 31

KİTAPLAR Seninle Ölmek istiyorum (Ümit Yaşar oOOğuzcanın şiirleri, Ümit pi rm P.K. 666, Ankara, 64 sayfa 400 kuruş). ÜN Yaşar Oğuzcan 13. kitabını da geçen haftalar içinde eyi “Seninle ölmek İstiyorum Oğuzcan, 27 Mayıstan önce kale- me alınıp da yayınlanamamış olan taşlamalarını stan hemen sonraki günlerde "Akıllı Maymunlar" adlı bir kitapta toplamıştı. "Akıllı Maymunlar", Oğuzcanın hemen bü- tün kitapları gribi büyük bir ilgi top- ladı. Hatta kitap, şiir yönü kadar espri ve taşlama yönü ile de ağır bastığı için Türkiyede pek az şiir kitabına nasip olan olağanüstü bir ilgi gördü. Oğuzcan, Akıllı May- munlar ile "heccav" yönünü ortaya koymuştu. Bunun ardından yayınla- nan "Seninle ölmek İstiyorum"da ise, Ümitin gerçek şair tarafı ortaya çıkmaktadır. Gerçi Ümit Yaşarın iyi bir şair olduğunu söylemek için bu son kitabının çıkmasını beklemek ge- rektiğini iddia etmek büyük bir hak- sızlık olur ama, son zamanlarda şiir- de espriyi fazlaca kullanması dolayı- sile Oğuzcanın şairliğine dil uzatan- lar, bu son kitabı gördükten sonra içlerindeki son itiraz kırıntılarını da bir kenara koymak zorunda kalacak- lardır. “Seninle Ölmek İstiyorum"da 27 şiir var. Bu 27 şiirinde Oğuzcan ser- best nazımla bütün türlerde şiir yaz- mış. Dört satırlık tekerleme mi, son- net mi, yarım hattâ bazan tam kafi- veli dörtlükler, mi, ne isterseniz hepsi bu kitapta var. Ama mühim olan, Ü- mit Yaşarın şiirin biçimi ile oynama- sı değil. Zira Ümit Yaşar, şimdiye kadar yayınladığı kitaplarında, aru- zun en güç kalıpları ile rubai yaz- maktan tutun da hece vezninin bütün gidişidir. lı kitabındaki şiirleri ile memleketi- mizin gerçekten nesli tükenmek üze- re olan iyi şairlerinden biri olduğunu isbat eden Ümit, son kitabı ile bu kanaati bir kere daha taçlandırıyor. Rahatça iddia edilebilir ki, "Seninle Ölmek İstiyorum"daki şiirlerden bir- kaçı son yılların en elle tutulabilir şi- irlerinden dir. Kitabın bütünü ise, ge- ne son yılların -ki bu son yıllan, son dört beş yıl olarak tasrih etmek ge- rekir- elle tutulacak üç beş kitabın- dan biridir Ümit Yaşarın kitabına şu üç mıs- racık ile giriliyor: "Beni şair ettin - AKİS, 3 EKİM 1960 Ümit Yaşar Oğuzcan Ümit küpü Beni adam ettin - Bana yazık oldu." Kitabın son şiiri ise dört mısracık ve adı da Son: "Doğdu, Ümit Yaşar - Yaşadı, Ümit Yaşar - öldü Ümit Ya- şar - Hani Ümit Yaşar." İşte Ümit Yaşarın kitabının başı ve sonu bu. Ancak, bu iki şiir dudaklarda tatlı tebessümler yaratsa da onun gerçek şair tarafını gösteren şiirler almak- tan uzak, hem de çok uzak şeyler. O bunlarla şair değil, olsa olsa güzel söz ustası, söz canbazı. Ümitin şairliği adıl, "İnsan bir kere ölüyor ne fena - Bu düzeni değiştirmeli - Bir kere ya- şamalı - Çok çok ölmeli" veya "İstan- bul dedim de seni hatırladım - Balık- çı tepsilerinde gümüş balıkları - Te- kir, barbunya, camda uskumru, lev- rek - İşte İstanbul - Kulaklarımda bir derin uğultu - Hiç bitmeyecek" dedi- ği zaman belli oluyor. Ümit Yaşarın son yılların en iyi şairlerinden biri olduğunu anlamak için, ondan birkaç satır okumak ye- ter. "Seninle ölmek İstiyorum"dan rastgele bir kaç mısra, Öyle birkaç mısra ki, şairin sâdece son kitabını değil, şimdiye kadar çıkmış bütün kitaplarını alıp okumak merakı u- yandıracak gerçek bir şiir örneğinin billörlaşmış bir kaç damlası: "Seni çağırıyorum başkası geliyor - Üze- rinde senin elbisen - Senin sevdiğin koku teninde - Dudaklarında aynı renk, -Saçlarında aynı ışık - O eski büyük denli fenerlerinden kalma ve yanıp yanıp sönen bir ilk çağ ye- şili gözlerinde e Tutup ellerimden bir yerlere götürüyor a - Bir karanlık zamanlara götürüyo Ben Sana Mecburum (Attilâ İlhanın şiirleri. Ataç Ki- tabevi yayınları 14, 1960 İstanbul Ekin Basımevi, 112 sayfa 309 kuruş) E en kaybedilen bir şair, Attila İl- nın "Duvar" adlı kitabı için yazlığı yazıda, "Yalnız bu kitaptaki şiirlere bakarak da, en genç neslin en cins şairini verdiği (söylenebilir Onun şiirlerini okurken, biraz konuş- tuğumuz gibi yazayım, İnsan bu ş- irde iş var diyor;" diyordu. Ziya Os- man Saba, bu yazıyı birkaç yıl önce yazmıştı. Onun ölçüsüne göre Attila İlhan en genç neslin en cins şairi idi Gene Ziya Osmanın ölçüsüne göre Attila İlhanda iş vardı. Orhan Veliler neslinden sonra Türk şiiri, altın çağını geride bırakıp birden bir çabalama ve çıkmaza gir- mistir. O gün bugündür de Türk şiiri bir türlü belini doğrultamamış, bir iki şairin dışında, dört başı mâmur şiirler verememiştir. İşte o günden u yana, eskisine göre çok daha az yazmasına rağmen, Türkiyede hâlâ iyi şiir yazılabiliyor dedirten şairler- den birisi Attila İlhan olmuştur., "Bu Şairde iş var" diyen Ziya Osman Saba da dahil, çok şair Attila İlhanın şiir Seviyesine hiç bir zaman erişememiş- lerdir. Bu gün ise Attila İlhan, tıpkı Ümit Yaşar gibi, kendi sahasında adı sayılabilecek iki veya üç şairden biri- dir. Bu kadronun dışında kalanlar ya kendi kendini tüketmiş bir zamanın iyi şairleri, ya da "İkinci Yeni" buh- ranının çıkmazları içinde bocalayan şiir müptedileridir. Orhan Veli nesli, şiirimize İkinci Dünya Savaşı Avrupası şiirinin ha- vasını getirmişti. Attila İlhan ise, he- men hemen tek başına, İkinci Dünya Savaşı sonrası Avrupasının şiir ha- vasını getirmiştir. Hem sâdece şiiri- nin de değil, romanının, tenkidinin, denemesinin ve gezi notlarının hava- sım da getirmiştir. Bir bakıma onun , Orhan Veli neslinin yaptığın- dan da Zordur. Zira Orhan Veli şiiri- mizde yaptığı büyük devrimi, arka- daşlarından bir kuşakla birlikte yap- mıştır. Orhan Velinin yanında bir Me- lih Cevdet, bir Oktay Rıfat, bir Ne- cati Cumalı, bir Behçet Necatigil, bir şu, bir bu yer almıştır. Orhan Velinin öncülüğünü yaptığı mücadele bir kadro mücadelesi olmuştur. Attila İl- han ise, daha bütün bu şairler ha- yatta ve altın çağlarını yaşarlarken, birazda isteyerek, onların karşısına çıkmış, mücadelesini tek başına yap- miştir. Gerçi zaman zaman Attila İl- hanın da etrafında bir şairler gruba 31