13 Temmuz 1960 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 16

OKUYUCU MEKTUPLARI İnkılâp hakkında AY in, hürriyet ve demokrasi şa- nda e e zle etlerini Me m e her pze etesinde, Mecliste, C.H. Partisin- , bir günde, bir ayda ol- müş değil elbe a, Bir genler | a lâl. Bir oluşun Pirimi Ni Banim ii. bunca, Salı fikir sav: lan be ısın ak g geçesine ayla m şey değil ki. içinden kendini ken gür duyman, alnı açık, bası dik ya- saması. idir. an olmanin en değerli ar- a s Soruşturma Komisi şt syonu- nun ai başlama sı ile urdun üstüne çöken si çini: anlaşılan, biz ülkücüler bilet irimiği SİNCAN mez, anlıyamaz olmuşuz. isan dan 27 Mayısa kadar, reşmi görevi nin ve bana verilen özel ödevlerin basında, ve peşini idim. Hizmeti- min değer ölçüsü, İnönünün, yakar Gürler. Kemali Bayazıt, Lure ut GÖ- le arkadaşlarımın ve çevremde beni izleyen öteki ülkücülerin Bilgilerin- de ve takdirlerindedir. Olur mu, böyle olur mu: Kardeş, kardeşi vurur mu? Abdürrahman Konak Müdürlüğünden ayrılmadan önce at- mış olduğu son imzanın semeresini topluyordu: Başbakanlığa (o Tinber- gen'in getirtilmesini tavsiye eden İ- nandan başkası değildi idi İş bu kadarla da kalmadı. Birleş- miş Milletlerin Türkiye Temsilcisi, Dışişleri ile Devlet Bakanlığına baş- vurmuştu. 27 Mayıs inkılâbının bü- » tun dünyâda yarattığı sempati on- ları da harekete getirmişti. Her ne kadar teknik yardım için yıllık mü- racaat müddetleri sona ermiş ise de temsilci Birleşmiş (Milletler (oGenel Sekreterliğinin, başta büyük iktisat- SI Genel Sekreter Mr."H"-Ham- marskjöld- olduğu halde, Türkiyenin plân uğrundaki gayretlerine yardım- cı olacağını bildirmişti. Genel Sek- reterlik omüddete falan bakmadan Türkiyenin müstakbel plâncıları için de burs temin edecekti, iş yalnız Bir- leşmiş Milletlerle de bitmiyordu, in- kılâbın bütün dünyada uyandırdığı sempati öylesine büyüktü ki yeryü- zünde ilmin ilerlemesi için uğraşan büyük vakıflar da Tütrkiyeye başvu- ruyor ve plânlama mütehassıslarını seferber oOetmeğe hazır olduklarını bildiriyorlardı. İlk olarak Ford Fo- undation müracaat etmiş ve meşhur Kanadalı plan eksperi Mc Leod'u Türkiyeye yollamak kararında oldu- 16 tunu açıklamıştı. Bu teklif İnan ta- rafından büyük memnuniyetle kabul edildi. İnan, sonbaharda tekrar An- karaya dönecek olan Tinbergen'den ayrıca Birleşmiş (Milletlerin teklif ettiği eksperleri seçmesini de iste- mişti. Bu suretle, muhtemelen Myr- dal, Kuznets, Chenery gibi büyük ik- tisatçıların memleketimize gelmele- ri, Plân Dairesinin kurulman ve ilk çalışmalarıyla ilgili (hazırlıklara il- min en son safhasının damgasını basmaları beklenebilirdi. Şefik İnan, Tinbergen'in muhtı- rasını aldıktan sonra, memleketimi- zin realitelerine uydurmak için üze- rinde bizzat çalışmağa başladı. İnan bu konuda evvelâ devlet teşkilâtımı- zın bilgi ve personel durumunu ve bu teşkilâta hâkim olan ruhi esasla- rı nazara alıyordu. Şimdiden ideal bir Plân Dairesi kurmak imkânsızdı. Bunun için lüzumlu kalitede ve sayı- da eksper Türkiyede mevcut değildi. Sabık İktidar bu konuda on yılı heba etmişti. Bu durumda yapılacak şey, plânlama teşkilâtının ilk onüvesini kurmaktan ibaret kalacaktı. Yeter ki bu nüve kuvvetli olsun ve etrafa dal- budak salmasına imkân verecek sağ- lam bir temel üzerine oturtulsun. İ- kinci nokta, Plân Dairesinin mevcut Bakanlık, daire ve teşekküllerin il- lerine fazla müdahele etmemesinin teminiydi. Aksi halde, herkesin pek alıngan olduğu Türkiyede plân mef- humunun gözden düşmesinden kor- kulurdu. Madem ki plân demokratik usüllerle oyürütülecekti, o yapılacak şey, bu fikri halkoyuna ve basma mal etmek ve ilgili resmi memurları bir araya toplamak suretiyle birlikte ve koordone şekilde hareket etmek olmalıydı. Tabii, icabında gereken müdahaleler de yapılmalıydı. Fakat, bu müdahaleler Plânlama Dairesi- nin filânca veya falanca daireye ka- rışması şeklinde olmayacak, tavsi- yelerin Başbakan tarafından Bakan- lar Kuruluna getirilmesi suretiyle yürütülecekti. Plânlama Dairesi Devlet Bakanının hazırladığı tasarı- ya göre, İktisadi Planlama Daire- si Başbakanlığa bağlı olacak ve Baş- bakan bir Devlet Bakanını kendi adı- na bu daireyi yürütmekle görevlen- direcektir. Plânlama Merkez Daire- sinin başında (Bakanlar Kurulunca tâyin edilecek bir Başkan bulunacak- tr. Bu Merkez Dairesi umumi ikti- sat plânının ana hatlarını ve genel istikametlerini tesbit edecektir. U- mumi plan çerçevesi içinde muhtelif iktisadi faaliyet kolları ve icabında bunların tali dalları için İhtisas Grupları teşkil edecektir. Bölge plân- larının yapılmasını (o kararlaştıracak ve hazırlanmış bölge plânlarını İhti- sas Gruplarında incelendikten sonra umumi plân çerçevesi içine alacaktır. Umumi plânın ve tali plânların icra seyrini takip etmek üzere devamlı surette bilgi toplayacak ve bu bilgi- lerin ışığı altında plânda gereken a- yarlamaları yapacaktır. Nihayet, ge- rekli istatistik bilgilerin sağlanmalı için Başbakanlık İstatistik Genel Mü- dürlüğüyle sıkı işbirliğinde buluna- caktır. Bu İhtisas Gruplarında Her- kes Dairesinin en az bir mensubu de- vamlı surette yer alacaktır. Böylelik- le Merkez Dairesinin -tıpkı milletler- arası teşekküllerin sekretaryaları gi- bi- İhtisas Gruplarında olup bitenler- den dalma haberdar olman ve bu grupların çalışmalarını birbirleriyle ahenkleştirmesi imkân dahiline gire- cektir. Bu İhtisas Gruplarına yaban- cı eksperler de tam üye sıfatiyle ka- tılabileceklerdir. Merkez Dâiresi, plâ- nın icra seyrini takip etmek ve gere- ken bilgileri toplamak için ilerde, personel durumu müsait olunca, her Şefik İnan eşiyle birlikte Aile saadeti AKİS 13 TEMMUZ 1960