2 Mart 1960 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 31

ın bayağı esprısıne kıyasla daha mu- teber bir sebepti ununla beraber Burinin ayrılı- şının basındaki tepkileri, Paar'ınki- ne nazaran çok farklı olmuştu. AKİS dışında, — Burinin istifasını — haber veren gazete ve mecmua olmamıştı. Oysa Paar'ın istifasını Amerikan radyo ve televizyonları günlerce dil- lerine dolamışlardır. Türkiye radyo- larında ise, böyle bir mevzuun mik- rofonda bahis mevzuu edilmesini ak- lına getiren idarecinin günlerce uy- kusu kaçar. Paar'ın RCA ile kontra- tı bulunmasına rağmen RCA idareci- leri, mahkemeye — müracaat etmiye- ceklerini, ünlü program takdimcisi- nin kararını değiştirip programlarına yeniden başlamasını arzu ettiklerini ilan etmişlerdir; hattâ Paar'ın istifa Erdem Buri Atlatılan adam kararını televizyon yayını sırasında ilân etmesine ve yayınını yarıda bı- rakıp gitmesine kimse engel olma- mıştır. Burinin beraber çalıştığı ida- reciler ise bu istifadan sonra Burinin bir daha radyoların kapılarından içe- ri adımını atamıyacağını etrafa du- yurmakta kusur etmemişlerdir. Hat- ta Burinin radyodan istifa etmediği, fakat kovulduğu yolunda menşei meç- hul havadisler de dolaşıp durmuştu. Bütün bunlar, en basit tefsiriyle, memleketimizde kişiye değer veril- mesine bir türlü alışılamamış ve fert- lerin isimsiz insanlar olarak şartlan- masında gerçekten büyük bir başarı gösterilmiş olduğunun bir başka gö- rünüşüdür. AKİS, 2 MART 1960 Bir Fırsat Da ha Kaçıyor İlhan K. MİMAROĞLU Bir fırsat ele geçtiğinde bundan nasıl faydalanılamaz, gelin görelim! Fırsat, Türk Haberler Bürosunun New York'un WOXR istasyonun- da yayınlanmasını sağladığı Türkiye programlarıdır. Bu programlar ayda bir kere antene çıkarılacaktır. Adı geçen büronun bundan önce New York'un başka radyo istasyonunda - WABC'de- bir başka progra- mı vardı. Bu programlar bir müddettir kesilmiştir. Türk Haberler Bü- rosunun WOXR'da sağladığı yeni yayın serisi, Büro hesabına bir ba- şarı olduğu gibi, Türk kültürünün batıda daha iyi tanınmasını istedi- ğimiz değerlerinin yayılabilmesi için, en uygun —mahreçlerden biridir. Çünkü WOXR New York'un, bu milyonlarca insanlık şehrin, dünyanın kültür merkezinin, programlarının yüzde yüze yakın bir nisbeti klâsik musikiye ve kültür yayınlarına hasredilmiş iki radyo istasyonundan bi- ridir. New York'lu musikisever radyosunu açtığı zaman kadranı WOXR'a çevirir. Bir yandan başarının, öte yandan fırsatın büyüklüğü takdir ediliyor, değil mi? Ne yazık ki, New Yorktaki Türk Haberler Bürosu bu başarının tadını çıkaracak, bu fırsattan faydalanacak durumda değildir. Çünkü elinde malzeme yoktur. Ne malzemesi? Anlatalım: Türk Haberler Bü- rosu, yayınlarının büyük bir yüzdesi batı musikisi yayınlarına ayrıl- mış bir radyo istasyonunda elde ettiği programını devam ettirebilmek için bu istasyonun değer ölçülerine uygun program malzemesi vermek zorundadır. WOXR'ın değer ölçülerinde kılı kırk yardığı sanılmasın. Hayır, WOXR sadece, medeni dünyanın musiki icracılığı ve musiki ic- ralarını plâk veya şerit üzerine kaydetme tekniğinin orta seviyesine uyan malzeme istemektedir. İşte New York'taki Türk Haberler Büro- sunun elinde bulunmayan da budur. Türk Haberler Bürosunun elinde bugün Türk musikisi olarak sa- dece, "Türk Beşleri" denen gruba dahil bestecilerin birkaç eserinin son- derece kötü icraları ve birkaç saniye bile dinlemiye tahammül edilmi- yecek derecede bozuklukta plâğa geçirilmiş kayıtları vardır. Tabii ki bunların büyük bir çoğunluğu Ankara Radyosunda, bir kısmı İstanbul radyosunda yapılmış kayıtlardır. WOXR'ın program ve musiki şefleri ilk ağızda bunları reddetmişlerdir. Geriye, Türk sanat musikisinin Ame- rikada icraları ve kayıtları yapılmış, Amerikada Ticari olarak yayın- lanmış plâkları kalmaktadır: İlhan Usmanbaş'ın bir eseri, bir de Arif Mardinin birkaç saz parçası... Bunlarla iki program ancak idare edile- bilir. Öyleyse ne olacak? New York'taki Türk Haberler Bürosu basın Yayın ve Turizm Umum Müdürlüğüne bağlı bulunduğuna, Basın Ya- yının New Yorkta bir haberler bürosu açmaktaki maksadı Türkiyenin Amerikada propagandasının yapılmasının sağlamak olduğuna göre, ta- bii ki Basın Yayın derhal seferber olacak, Ankara ve İstanbul radyo— se, Ankara ve İstanbul Radyolarının Türk sanat musikisi arşivlerinde nelerin mevcut olduğunu bildirelim. İstanbul ve Ankara Radyolarının Türk sanat musikisi arşivlerinde hiçbir şey yoktur. Daha doğrusu, New York'taki Türk Haberler Bürosunun deposunda bulunan ve WOXR is- tasyona idarecilerinin münakaşa bile etmeden reddetmiş bulunduğu o tahammülfersa plâkların kopyalarından başka bir şey yoktur. Bugüne kadar, geniş ve her bakımdan çağdaş ölçülere uyan bir Türk sanat musikisi arşivinin meydana getirilmesi meselesini kendine dert edinmiş radyo mensuptan bir şeyler yapmıya — gayret etmişler, fakat karşılaştıkları cesaret kırıcı ilgisizlik yüzünden hemen hemen hiçbir şey yapmaya muvaffak olamamışlardır. Basında defalarca bu ihtiyaca işa- ret edilmiş, fakat her tenkidi ya öfkeyle, ya da alaycı bir gülümsemey- le karşılamayı huy edinmiş sorumlular söylenenlere yan çizmişlerdir. Vazifelerinin şümulünü ve teferruatını idrak etselerdi, haydi etmediler, kendilerine vazifeleri hatırlatıldığında, kimbilir hangi "beşeri" kaygıy- la, ikazlara kulak tıkamasalardı, yabancı memleketlerde Türk propa- gandası bugün bir kere daha muhakkak bir hezimetin arifesinde bulun- mazdı. 31