14 Temmuz 1959 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 21

DÜNYADA OLUP BİTENLER Irak Cumhuriyet 1 yaşında Fransızlar Bastille zindanının düş- tüğü 14 Temmuz gününü sokak- lar'da dansederek ve şarap içerek kut- lamaya hazırlanırken, k halkı daha büyük bir coşkunluk içinde genç cumhuriyetin 1 yaşını doldura- 4 mmuzu — beklemektedir. Kasım idaresi, bu yıldönümünün m azzam olması için geniş hazırlıklara girişmiştir. Hemen hemen — bütü memleketlerden heyetler çagırılmış— tır. İrak ihtilâlinin ilk günlerinde hissiyatını açıkça belli eden — Türk Hükümeti ve General Kasıma karşı birara amansız bir mücadeleye giri- şen Nâsır idaresi de dâvetliler ara- sındadır. Dış memleketlere gösterilen ya- kınılığın yanı sıra, ıçe e de havayı yumuşatmak gayesiyle, hapis ceza- larının yüzde 15 azaltılması karar- laştırılmıştır.. Memurlara yarım ma- aş nisbetinde ikramiye verilecektir. Kasımın — mütehassısları hurmadan şeker 1st1hsalı usulünü keşfetmişler ve halk bu "bol şeker" müjdesi ile sevindirilmiştir.Irakta hâlen esen havada neşe ve iyimserlik hâkimdir. Mamafih satıhta kalan bu neşe ve iyimserlik havası, sathın altında- ki homurtuları ve çalkantıları gizli- yememektedır Zira genç cumhuriyet, Nuri Said idaresinin ektiği kızıl to- humların bütün vatan sathında boy Vermesı tehlıkesıyle karşı karşıya- türlü fikri, tenkidi, ideali usturan Nu ri Said ıdaresı sâdece 4 sâdece "yeraltı"nda daha ıyı boy atan komünizmin ekmeğine yağ sür- tüştür. Nasıl Franco, komünizmin İspanyada — zaferini hazırlamakla meşgulse, Nuri Saidin amansız dik- atörlüğü de Irakı komünizmin eşi- tne getirmiştir. General Kasım an- liık son dakikada, komünizmin daha fazla gelişmesini Önlemeye matuf bazı tedbirler alma yoluna gidebil- Irakta komünizm Cumhurıyetın ilk günleri, General, Kasım ve komünistler arasında birbalayı havası içinde başladı. Nu- ri Said idaresi altında en cesurane mücadeleyi veren ve yegâne teşki- lat kuvvet olan komünistler, kayıtsız şartsız Kasımı destekliyor- lardı. Iİrakta duruma tamamiyle hâ- kim olamıyan Kasım da bu kayıtsız şartsız desteğe son derece muhtaç- tı. Nitekim ihtilâlkden hemen sonra, sabık İngiliz bakanı Nutting ile bir mülâkat yapan Kasım, komünistleri fethedıyor onların ve "samimi" olduklarım söylüyordu. Onların samımıyetlerını gördüm. Bu derece samimi insanların iktidarı ele içirmek için gizli plânları olamaz" diyordu. Kasımın bu sözleri, tam bir ancın ifadesi olmaktan çok ordu- nun içinde dahi nüfuz sahibi yegâ- AKİS, 14 TEMMUZ 1959 General Kasım Arap saçı!. ne teşkilâtlanmış politik kuvvetle i- yi geçinmek mecburiyetinde bulun- masının neticesiydi. Iraktaki demok- ratik milliyetçi gruplar dağınık ve teşkilâtsızdı. Hele Nasır taraftarla- nın Kasım devirmek için giriştik- leri teşebbüsler, Irakın 1 numaralı adamını, Nuri Said idaresinin ya— rattığı hıncı halk arasında en istismar etmesini bilen, Nasır aleyh - Nuri Said Sarayında İhtilalin ilk günü tarı komünistlere daha çok yaklaş- tırmaktan başka bir işe yaramadı. Bu arada kömünistlerin Irakta hâ- kim duruma geçmesinde başta Ame- idaresini şartsız desteklemesinin Irak üzerinde yarattığı menfi tesirler u- nutulmamalıdır. Batılıları, nefret et- tikleri kimselerin dostu görmeye a- lışan Irak halkının tabii olarak Rus- yaya, onunla birlikte — komünistlere kayması tabii idi. Komünistler kendi lehlerine olan bu havadan faydalanmasını çok iyi bildiler. Orada, — bilhassa alt kade- melerde nüfuzlarını arttırdılar. Hal- kı silâhlandırarak milis — kuvvetleri teşkil ettiler. Tabii müttefik saydık- ları İrak Kürtleri, üzerindeki haki- miyetlerini, hattâ basan silâh zoruy- a, kuvvetlendirdiler. Toprak refor- munun tatbikatında başrolü oynayan Köylü Dernekleri — Federasyonunun idaresini ele — geçirdiler ve toprak tevziinde — taraftarlarını — kayırarak koyluler arasında kudretlerini art- tırdılar Komünistler diğer taraftan, Ta- kiplerinin tasfîyesını temin maksa- dıyla amansız bir propagandaya gi- riştiler. Komünistlerin neşir organı İttihad-üi-Şaab'a göre "kökten te- mizlikler, her muzaffer ihtilâl için mutlak bir zaruretti ve ihtilâlin ga- yelerine içten bağlılığın ölçüsü" idi. Komünistlerin tasarladıkları tasfiye ameliyesi, Kasım — kabinesinin içine kadar uzanıyordu. Maliye Bakanı Muhammet Hadit, İçişleri Ahmet Yahya, Sosyal İşleri Bakanı Abdülhavap El Amin hoşa gitmiyen akanlar arasındaydı. — İttihad-ül- Şahab'â göre "bu bakanlıklar reak- siyonerlerin sığınağı" haline gelmiş- Dışişleri Bakanlığı da komünist- lerin başlıca hedeflerinden — biriydi, Dışışlerı Bakanı Haşim — Cevadın "sosyalist memleketler elçiliklerinin dâvetlerine icabetten kaçınmasını af- fedemiyor! ardı. Komünistler bilhassa dış memleketlerdeki elçilerin' "Nuri Said idaresinin zihniyeti içinde iş görmelerinden" şikâyetçiydiler. Gittikçe cüretlerini arttıran ko- münistler, yavaş yavaş General Ka- sıma bile cephe almaya başladılar. Albay Şavvaf'ın Musul isyanı ve da- ha evvel Raşit Ali Abdüssalem Arifin teşebbüsleri — sırasında İrak. Hükümetince tevkif edilmiş kimse- lerin Kasım tarafından serbest bıra- kılmasını açıkça tenkid - ettiler. Di- ğer taraftan cüretlerini daha da art- tıran komünistler, sosyalizan — Milli Demokrat Parti ile birlikte bir "Ya- tan Cephesı kurmayı denedıler Ka- sımın bir "emperyalist —ajanı" ilân edilerek, açıkça mücadelenin bağlı- yacağı gün yaklaşıyordu. Bu durum karşısında Kasım, is- ter istemez komunıst teşebbuslerını frenlemeye çalışmak uretini his setti. Komünistlerin sılahlandırdıkla— 21