14 Temmuz 1959 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 14

Bhayatıne kadar cephede Kalmış ve mütareke esna- irinci tümen komutanı Yarbay Guhr bey harp ni sında Alman kuvvetleri üzerinde ehemmiyetti vazife- ler almıştır. Kıymetli ve tecrübeli bir askerdi, Cephe- de resini ve hususit münasebetlerimiz güven ve riayete dayanırdı. Guhr bey Haziran sonunda Almanyaya izin- li gitmiş ve Temmuz nihayetinde cepheye dönmüştür. Kendisini merakla bekliyordum. larda Avrupa Batı cephesinde büyük Alman taarruzları olmuştur. Al- manlar uzun zamandanberi hazırlıklarının son tecrübe- sini büyük fedakârlıkla yapıyorlardı. Marttan itiba- ren başlayan Alman hareketleri karşı cephenin mühim bir eksiğini meydana çıkarmıştı. İtilâf devletleri Gene- ral Foch emrinde kumanda birliğini tesis etmişler ve az müddet içinde Foch'a Başkumandan ünvanını vermiş- lerdi. İtilâf Cephesinin muhtelif kısımlarına yeni usul- lerle taarruzlar yapıldı. Martta başlayan taarruzlar fa- sılalarla Temmuz sonuna kadar devam etmiş, bizim uzaktan girebildiğimize Köre hepsi akamete uğramıştı. Yeni Amerikan ordularının muharebelere katılması da bu devreye tesadüf eder. Son ümitlerin toplandığı ha- reketler hitam bulduktan sonra teşebbüs ve karsı ta- arruz devri itilâf ordularının eline geçmiş oluyordu. "İşte benim tümen komutanım Guhr bey bu Temmuz ayının sonunda bizim cepheye ' dönmüş bulunuyordu. Gelir gelmez kolordu karargâhında göründü, İki yakın vazife arkadaşı olarak tehallükle görüştük. Kendi bu- lunmadığı zaman bizde geçen hâdiseleri, kendi tümeni- nin halini ve vazifelerini anlattım. Kendısıyle alıştıgı— mız veçhile umumi askeri vaziyeti konuşurken cephesini öğrenmek istedim. Uzun müddet yabancı dı— yarda kaldıktan sonra memleketine sılaya gitmiş olan yorgun asker ailesi dışındakı muhitten az haberdar ol- muş görünüyordu. n kendisine vaziyeti 1y1 görmedi- ğimi, sonun başladığı devre girdiğimizi, harpt ,sonra Almanyada çekeceklerinin bizde gorduklerını unuttura— cağını yarı şaka varı ciddi söyledim. Itıraz etti. Konuş- ma bir gülüşmeyle biterek unutuldu gitti. "Harpten sonra Guhr bey yazdığı hatıratında benim unuttuğum bu hikâyeyi bir ehemmiyetli mesele gibi nakletmiştir. Benim sözlerime pek hıddetlenmış oldu- ğunu, benim yanımdan ayrıldıktan sonra kendi kendi- ne söylendiğini anlatır ve harp sonunda — Alınanyaya döndüğü zaman benim sözlerimi — hatırlıyarak hikâye- sini "Bu adam bir Peygamber gibi bizim harpten son- raki hazin durumumuzu daha evvel — görüp soylemıştı şeklinde mübalağalı bir övgü hükmüne bağlar " r bey ile konuşulan hâdiselerden biri de enf- lasyon meselesıydı Suriyı bizim idaremizi fena gösteren sebeplerin bir ehemmıyetlısı hu, —yani garip enflasyon olayıydı. 40 sene — önceki "kaime” musibeti hatırlanıyor, aşırı derecede korkuluyordu. Almanlar da alışmadıkları tabiatta enflasyon manzaralarını şiddetle tenkid ediyorlardı. Memleketin, büyük ük, hiç bir tabakada tecrübesi olmadığı için alman şiddet tedbirleri inanılmaz derecede cahilane idi. "Resmen bir banknot bir altın lira idi. Gerçekte bir altın 5-6 lira değerindeydi. Kim böyle bir muamele- de görülürse, hayatına kadar tehlikeye düşüyordu. En fenası orduya hem kağıt para hem altın para veriliyor- du, maaşlarda ve alışverışlerde kanunca müsavi değer- lerde olan altın ve kâğıdı birbirinin yerine koymak ve kullanmak bir korkunç suistimal mekanizması idi. Enf- lasyon devirlerinde gözdelere resmi fiyat üzerinden dö- viz vermenin bütün kötülükleri bir başka şekilde ve harp zamanında cemiyeti amansız bir surette tahrip 14 İstibdattan SON Demokrasiye gn ee a Gonıml Guhr Guhr Beyin hatıratının kapağı ediyordu. Ordunun "temiz unsurları bu fenalıkları ken- di aralarında serbestçe konuşurlardı. "Birinci tümen komutanım Guhr bey ile de bu enf- lasyon manzaraları, diğer kumandanlarla olduğu gibi, tabiatıyla konuşulurdu Gariptir ki enflasyon tahribatı asil Almanyada, harpten sonra dehşetli nishetlere çık- mış, Türkiyede ise para değeri, suni şiddet usulleri kalk- tıktan sonra, kendiliğinden normal dalgalanma yoluna girmişti. Guhr bey harp zamanı Almanyada enflasyon felâketlerini hiç aklına getirmezdi. "Tümen komutanı Guhr bey General olarak ikinci Cihan Harbinde de Türkiyeye — gelmiştir. —Emekliyken hizmete alınmış ve harp esnasında içerde bir bölge ko- mutanlığı yapmıştır. Eski harp — arkadaşı hususiyeti içinde Ankarada buluşup görüştük. Tecrübemiz olduğu için İkinci Cihan Harbi ihtimallerini gözden geçirdik. Vatansever, temiz, — emekli general — teessür içindeydi. Goruştugumuz zamanlar. Alman Doğu cephesinde uzun ricatların başladığı devre rastlar. MÜNFERİT MUHAREBELER «l 9nlins Md ocağı İ mışlardır. Kuvvetli süvari ile ileri atılmışlar, piyade ki- AKİS, 14 TEMMUZ 1959