29 Aralık 1956 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 31

SİNEMA Filmler "Günahkâr Gönüller" Fılmın takdim yazıları — gösterilir- ken kamera Verdi'nin "İl Trova- tore" operasının üçüncü perdesini temsil eden vokalistlere ağır ağır yaklaşır. Manrico sevgilisi Leonora' ya veda etmek üzeredir. Yazılar biter, kamera sahnenin içindedir. Manrico sahneden ayrılacağı — sırada dehşete düşer, kılıcım çekerek sahnenin Önü- ne ilerler, kamera onunla birlikte ha- reket ederek dinleyicileri — görüntü- nün içine alır. Venedik'teki Fenice tiyatrosunun Ön sıraları — Avusturya işgal ordusunun bembeyaz üniforma- li subayları ile dolmuştur.. Manrico kılıcını onlara doğru sallayarak, Tıtreyın ey zalimler." diye haykı- üyük İtalyan sinemacısı Luchino Vıscontı 1866 Venedik'inin durum nu, Avusturya 1şgalını halkın tepkı— sini filminin daha ilk bölümünde or- taya koyuyor. İtalyada mıllı birliğin kurulması hareketi başlamıştır. Rı— sorgimento — taraftarları — Avustur işgalinde bulunan yer altı faalıyetle— rini genişletmekte ve Garibaldi kuv- vetlerine katılmaya hazırlanmakta- dırlar. Halk yeni İtalyanın kurulaca- ğı günleri şevkle beklemekte, fakat mıllı birlikle beraber hakımıyetlerı— ni kaybedecek olan aristokratlar is- tikbale endişeyle bakmaktadır. Ama bunun kaçınılmaz bir sonuç olduğunu sezen aristokratlar, halk arasında şimdiden yerlerini almışlar, ihtilâlin önderi olmuşlardır Devrın degıştıgı— ni farkedemiyenleri, yeni düzene ken- dilerini uyduramıyanları hüsran bek- lemektedir. Kontes Livia Serpieri (Alida Valli) kocasından oldukça gençtir. tokrasi icabi, sevdiği mevkii ve serveti olan lenmiştir. Ama asalet ka lerini unutmasına kâfi değildir. Uzun zaman tatmin edilmeyen, içinde gö- mülü kalan bu hisler, güçlü bir tah- rikle onu şehvet gırdabı içine sürük- leyebılır Livia devrin değişmekte ol- uğunu da anlamıştır. Hattâ ihtilâl önderlerinden kuzeni marki Ussoni'- yi destekler. Ama' değişiklik zor ol- masına rağmen, istikbalin neler ge- tireceğini kestirememesi onu karar- sız ve endişeli yapmıştır. Operada ta- nıştığı Avusturyalı genç ve yakışıklı teğmen Franz Mahler (Farley Gran- ger) Livia'nın gizli kalmış hislerini körükler. İlk defa kadınlığını tatmin edebilen Livia ideallerini, aynı gaye için çarpışan insanları unutur, kendi zevkine dalar. Ona hiçbir şey verme- yen geçmişi hafızasından — silmeye, karanlık olan istikbali düşünmeme- ye gayret eder. Bu da ancak Franz'ın tattırdığı zevklerle kabil olmaktadır. Franz ise parlak üniformalar için- de bir zavallıdır. İtalyadaki değişik- liğin az sonra Avusturyada da olaca- ğım, Habsburg şatafatma, gösterişli üniformalara veda edeceğini kestirir. Yaklaşmakta olan devir onu da kor- kutmakta, o da egosunu tatmine uğ- raşmaktadır Livia Franz'ı elinde tu- tabilmek için ideallerine ihanet eder, ihtilâlciler için toplanan parayı ona ı nahî<âr Gönüller'den bir sahne Tariht filmlerde AKİS,29 ARALIK 1956 bir. dönüm noktası Alıda Vallı - Farley Granger İhanete götüren aşk Visconti kahramanlarının sonunu, sosyal determinist — görüşe baglıyor Cemiyetin değişmekte olan düzenine uyamıyanların trajedilerini Stend- hal'in tarihi-gerçekçiliğiyle — işliyor. Livia'nın Jigolosu , tarafından terke- dilmesi, Franz'ın sevgilisi tarafından ihbar edilerek kurşuna dizilmesinin kaçınılmaz bir sonuç olduğu filmin aha başlarında — kendini hissettiri- Tarihi dokümanter Vısconti 'Senso"da değişmekte olan birçağın sadece olaylarım değil, sosyal şartlarım, Belirli psikolojilerini — göstererek apılan — tarihi en güzellerindenj birini Filmin,' olayların geçtiği çekılmesı esere dokümanter ğer kazandırıyor. Sahnelerin ha- zırlanmasında arok zevkine — va- ran titizlik ve derinlik G. R. Aldo ve Robert —Krasker'in technico- lor fotoğraflarıyla filmin iki saat lik devamlı bir tablo olmasını sağlı- yor. Custoza savaşı gayet kısa ola- rak gösterilmesine Tağmen —büyük ustalıkla tertiplenmiş çerçeveler ve nefis renkler Visconti'nin bir kere daha ortaya müziğinin — seçilişi bile "Senso"nun hazırlanışındaki dokümanter kay- giıların bir örneğidir. 7'nci senfonisi fon müziği olarak kullanılan Bruck- ner, olayların geçtiği cağda yaşamış Avusturyalı bir bestecidir. Zamanı- nın musiki anlayışına uyamaması gölgede kalmasına sebeb olmuş, de- ğeri daha sonra anlaşılmıştır. Musi- ki tarihçileri değişen dünyaya ken- dini uyduramayan Anton Bruckner'- in bu ızdırabını bestelerinin duyur- duğunu sö Kontes Lıvıa rolunde Alida Valli'- 31 zümrelerin şimdiye fılmlerin yaratıyor. yerlerde de-