15 Eylül 1929 Tarihli Hayat Dergisi Sayfa 18

ları bile menolunmuştur. İşte bu sebepten, şairl r musiki- şinaslar ora cemiyetinin arzu ettiği çerçeve dairesinde haraket etmemişler, kendi arz ılarına tabi olarak köy, köy, kasaba, saba, (o dolaşmışlardır. Bu dolaşmışlardır edebiyatı, lisanı zenginleştirmiş, yalnız bir mev- zua inhisar eden monotonluk- tan kurtarmıştır. Bugün Senegallil r ecdatlarından kendilerine kalan lisanı çocuk- larına oöğretmektedirler. | Bu muharririn tetkiki gibi, diğer bir lisanivatçı da zenci edebi- yatının nasıl doğduğunu anlat- maktadıri: Bu izahata nazaran, zenci edebiyatı (tesadüflerin, düşünülmeden, işlenilmeden söy- İenilen şiir ve güzel parçalar- dan mürekkeptir. Zenci edbiys- tının efsane ve masal kısımla- rında kahramsnlar hep krallar muharipler yahut * La fontaine , de olduğu gibi hayvanattı. Ga- yet gariptir ki bu efsane ve masalların bır çoğu bizim lisa- nımızdak' efsane ve masallar- dan alınmış ve bunlar ibtidai bir şekle konulmuştur. Zaten zenci edebiyatında ki en mü- kemmel eser, en ibtidai olandır. Mamafi z>nci edebiyatı gün geçt kç», eski şeklin! gıyb t- mektedir. Çünkü ne eski krallar, ne de esk devrin efs nev va- kayi mevcuttu. Bu edebiyat meydana getirenler Yeeni haya- tında yabancısı olduklarından edebiyatını başka lir veche, başka bir şekil almas na imkân olınamaktadır. Kulisan ve edebiyat, memle- ketlerle insanların arasında bir kuvvet olarak bulunuyor. Bu edebiyathenüz g nüllerde kök salacak kadar kuvvet kazanmü- mıştır. Zaten o kudreti elde ettiği zaman, onun wlerine *Z çok hepimzde rast gelmek mümkün olurdu. Hikmet Şeuki Iktisadi bahisler: HAYAT, 18. Amerikada yeni büyük “Trust.ler Mustakbel Amerika tarihinin, büyük banker- ler ve büyük sanayi erbabı tarihi olacagı şimdi- den tahmin edile bilir! Amerika siyaseli günden gü- ne iktisadi zarureilerin hüküm ve nufuzu altına girmektedir. Bu vaziyet muvacehesinde müs- iakbel Amerika tarihinin büyük bankerler ve büyük sanayi er- babı tarıhi olacağı sualini şim- diden kendimize sorabiliriz. Zaten Amerikada iş adam- ları, siyasetç'leri idare ve onları intihap etmiyorlar mı? Bu günkü Amerikanın şayanı hasret te- rakki ve muvaffakiyetlerini tarih kime atfedecektir? Bu suallere düşünmed-n kolaylıkla cevap verilebilir. İş adamları istedik- leri kadar sah.enin arkasına saklanabilirler, fakat piyesin muharrirleri daima (on'ardır. Amerika tarihi belki bir gün onların t rihi olacaktır. İst ndardizasiyon, Amerika medeniyetinin bu esaslı vasfı bu güne kadar efkârı umumiye- yi sanayiin m haniki tahavvü- latı üzerine celbetmiştir. Fakat seri ş klindeki imalata, imal- edilen modellerin sadeliğine, adetlerinin tenakusuna ve ihti- sadi kudretin tezayüdüne diğer bir sadelik tekabül etmiştir ki o da teşkilat ve sermaye sade- liğidir. Medeilerin ıstandardi- zasyonu ticaret nazırı Mösyö Ho wer'in eseridir. e Aşağıya doğru olan bu istandardizazyon 1970'den 1928 senesi e kadar icra edilmiştir. Fakat bir kaç aydanberi yukarıya doğru bir ıslandardizazyona şahit olun- maktadır. Bu da şimdiye kadar birbirine rakip büyuk firmaların ve muhtelif sanayiin ani ve muazzam bir surette birleşmesi keyfiy. tidir ki bu mahiy-ite ik- lisadi bir hadiseyi cihan bu- güne kadar görmüş ve kaydet- miş değil iir. öylece New- Yorkun en bü. yük masazalarından biri olan Macy-Co New-York şehrindeki Bamb rger mağarasnı satin almak suretile üç yüz milyon dolarlık bir sermaye cemine muvaffak olmuştur. New-Yor- kun tanımı; bankalarının J.P. Morganın riy set ve idaresi al ında içtima ettiği haber veri: liyor. Diğer taraftan Standard Brands namı altında Royal Baking, Powder Co, Fleichman- Co, ve chase Co gibi en mühim mevaddı gıdaiye sanayii in bir- leştiği görülmüştür. Son dört sene zarında (OPostum Co (kafein imal eden fabrika ), İnglehetit, Walter Baker Co, Hellmain, Franklen € >, Cheek- Neal Coffee Co, France Manu facturinglo, Calmet Baking Co ve Certo Corporation gibi onbir büyük müessese birleşmiş ———— — — Gi