20 Mayıs 1967 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 25

AKİS lanmaktadır. Bunlar, Kırım savaşı- na katılan hafif süvari tugayının er- lerini ocanlandıran figüranlardır. Gözlerinizi bunlardan alınca, bu a- cayip, alışılmadık o üniformalıların arasında kendilerini çamura, yağ- mura, güneşe, rüzgâra karşı koru- mak üzere değişik ama günümüz kıyafetine bürünmüş "bugünün in- sanlarına rastlarsınız. Bunlar da filmin çevrilmesinde çalışan ingiliz ve türk teknisyenlerdir. Nihayet bir güneşliğin altındaki o "Panavision" alıcısının çevresine kümelenmiş bir kalabalık görürsünüz. Bunlar da genç ingiliz yönetmen Tony Ric- hardson ile yardımcıları, tercüman- lan ve alıcı ekibidir. Zaman zaman bu kümeden Önce ingilizce bir tali- mat, ardından bunun türkçe çevi- risi hoparlörlerden yükselir, çadır- lar arasında bir telâş, bir koşuşma olur, sonra derin bir sessizlik için- de çevirim başlar. Bir"süper - productlon" "Hafif süvarinin hücumu", geçen haftadanberi Saraycık köyünün yakınlarındaki tepelerde işte böyle çevrilmektedir, ama çok uzun bir hazırlık devresinden sonra... Film, İngilterenin "öfkeli gençler" toplu- luğu -şimdi öfkeleri epey yatış- mışa benzer: mensuplarından ünlü tiyatro yazarı John Osborne ile o- nun en tanınmış oyunu "LookvBack in Anger- OÖfke"yi önce sahnede, sonra da perdede yöneten Richard- son'un kurdukları "Woodfall Film" şirketinin yapımıdır. Bundan on yıl önce kurulan şirket daha çok vasat bütçeli filmler yapmaktadır. "Hafif süvarinin hücumu" ise, şirketin, 1963'te en iyi film ve en iyi yönet- men Oscar'larını alan "Tom Joncs"- ından sonra, ve ondan daha büyük çapta ilk "süper - production"u ola- rak hazırlanmaktadır. Richardson, filmin hazırlıkları- na bundan iki yıl kadar önce başla- mıştır. Bu arada karşılaştığı en ö- nemli mesele de, geçen yüzyılın or- tasında Sivastopol yakınlarında ge- çen olayın filmini nerede çevirebi- leceği olmuştur. Kırım savaşının ünlü çarpışmalarının geçtiği Balak- lava ve Alma gibi yerler şimdi Sov- yetler Birliğinin en gizli askeri ku- ruluşlarının bulunduğu, yabancıla- rın girmesine imkân olmıyan bölge- ler olduğu için, Richardson, filmi, olayın geçtiği yerlerde gevikmeen umudunu kesmiştir. İspanya, Por tekiz, Yugoslavya hükimetleni ve uzun görüşmelere girişilmiş, sonun- 20 Mayıs 1967 da, Kırım savaşında ingilizlerle fransızların müttefiki olan Türkiye- de karar kılınmıştır. 1965'te türk resmi makamlarıyla yapılan görüş- melerden sonra da filmin en geniş ve eh önemli bölümünün memle- ketimizde çevrilmesine karar veril- miştir. Asıl yer seçimi de bundan sonra başlamıştır. Kırım savaşının gravür ve fotoğraflarını -Kırım sa- vaşı, yeni bulunan fotoğrafın ve sa- vaş foto muhabirliğinin ilk uygu- landığı olaydır- inceliyen Richard- son ile yardımcıları, Ankara civa- rında Saraycık ile Peçenek arasın- daki upuzun ve geniş vadiyi görün- ce "Tamam!" demişlerdir, Richard- son'a göre bu bölge, savaşın geçtiği yerlere tıpatıp benzemektedir. Ama, böyle yerleri İspanya, Portekiz ve Yugoslavyada da bulmak mümkün- dü. O halde, Türkiyenin seçilmesin- de bir başka sebep aramak gerek- SİNEMA mektedir. Türk Hükümetinin gös- terdiği kolaylıkların bunda büyük rolü olmuştur. Ama Richardson'un Türkiyeyi seçmesinin asıl önemli sebebi, filmin belkemiğini meydana getiren hafif süvarileri canlandıra- cak en iyi yetişmiş süvarileri bura da bol bol bulmasıdır: "Hafif süva- ri hücumu"nun bütün ağırlığını Cumhurbaşkanlığı oMuhafiz nın süvarileri taşımaktadır. Türk Hükümeti, Ankara ve İstanbul ya kınlarında yapılacak çevirimde oni- ki hafta süreyle 3000 kişilik piyade ve 600 kişilik bir süvari birliğini in- giliz sinemacılarının emrine ver- miştir. Kurutulan bataklık Cimdi Saraycık köyüne yaklaşırken bu askerlerin kalmaları için ya- pılan barakalar, atların tavlaları daha uzaktan dikkati çekmektedir. Tehlikeli savaş sahnelerinde yarala- Senarist Charles Wood'un karısı ve oğlu Filmin figüranları 25