31 Ağustos 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 34

KÖŞEDEN Tesislerden Şikâyet Gen hafta bazı gazetelerin arka sahibelerinde bir ha- ber yayınlandı: Devlet Plânlama Dairesi spor tesis- leri için yapılan yatırımların etüd mahsülü ciddi (o bir plâna dayanmadığından şikâyet ediyor ve hazırladığı ra- porda yapılan işleri acı bir dil ile tenkid edip daha büyük zararların önlenmesi için âcil tedbirler istiyormuş. Bu haber bütün ehemmiyetine rağmen, ne gençlik ve eğitim konuları üzerine eğilen başların ilgisini çekti, ne de basında her hangi kir tepkiyi davet etti. Bunun iza- hım haberin sütunlara aktarılışındaki tutumda aramak lâzımdır. İkinci derece maçların, veya değersiz dedikodu- ların sahifeler kaplayan manşetli yazılarının perdelediği sönük başlıklı beş satırlık bir haberi görmedikleri | için kimseyi kınamaya imkân yoktur. Görseler, düşündükle- rini ve bildiklerini söyleselerdi hiç şüphesiz iyi olurdu; ama olmadı. Şimdi mesele devlet sorumlularının ve mü- rakabe organlarının rapora gereken ilgiyi gösterip (o gös- termiyeceklerindedir. Bundan tam dokuz ay önce AKİS, spor tesisleri işi- nin ehemmiyetine işaretle "...plânın akla gelen işleri rast- gele sıralamak olmadığını, »Totonun geniş oOimkânlarını gösteriş, kapris veya politika oyunu ile hesapsızlıklar Uğruna yarına sirayet edecek sarf mecburiyetlerine bağ- edilemiyecek zararlarını" belirtmiş ve dayanması lamanın telafi bir spor tesisleri plânının hangi prensiplere lâzım geldiğini, bir öncelik sırasının tespitinin zaruri ol- duğunu açıklamıştı. Kısa bir süre sonra, ilgililer bu ika- za, yapılmakta olan tesisler ile yapılması tasarlanan iş- lerin bir listesini yayınlamakla cevap vermişlerdi. Durum açıktı. Spor teşkilâtının sorumluları plân ile listeyi ayırd- etmekte güçlük çekiyorlardı. AKİS 1 Ocak 1963 tarihin- de çıkan bir inceleme yazısında oObuna değiniyor ove: "..Öyle görünüyor ki saha ve tesis filerimizde korktu- gumuza uğramaktayız. Daha hiç bir şeyin adı açıkça konulmadan, kazmalar fişleyip malalar çalışmaya baş- lamış ve büyük paralar, neticesi şüpheli sarflara bağ- lanmış bile." diye yakınıyor, bu ölü doğmuş, ebedi verim- sizliğe bin defa mahküm işlerden örnekler veriyordu. Bu iyi niyetli uyarma da daha önceki gibi tesirsiz kalmış el- malı ki şimdi feryat Plânlamadan yükseliyor. Biz bu raporu henüz görmüş değiliz. Okuyup incele- dikten sonra beden eğitimine ve spora bütün bir ömür AKİS/34 Vildan Aşir SAVAŞIR Ancak kaç nok- ise bun- vermiş insan olarak görüşümüzü açıklayacağız. şimdiden üzerinde durulması mümkün olan bir ta yok değildir, tesislerin o verimliliği meselesi lardan biridir. Gerçi spor tesislerinin rantabilitesi sadece bunların işletmede getireceği maddi değerlerle ölçülmez. Bir çok- larının istifadesine konulacak şekilde inşa edilmiş o bir- okul spor salonu, bir mahalle sahası ve benzeri tesisler buna örnektir. Ama gelin görün, ki sorumluların açıkla- dıkları listede bu çeşitten tek tesis örneği yoktur. len tesislerin hemen tamamı nedeni ve niçini bilinmeyen ve sporcudan ziyade seyirciye hizmet eden âbide kılıklı ve tiyatro karakterli yapılardır. Bunların inşasına başlanmadan önce ne getireceği- nin hesap edilmiş olmasına şiddetle ihtiyaç vardır. Fakat yapılmamıştır. Bu, listenin tetkikinden hemen anlaşıl- maktadır. Spor Totonun gelirleri hudutsuz değildir ve sporun altın yumurlayan tavuğunun senelik randmanı aşağı ya- kan belli olmuştur. Artışın pek geniş hayalleri besliye- cek ölçüde olmadığı da ortadadır. İlk haftanın hasılatı bunu göstermektedir. 1963 — 1964 yılı ilk haftası genel geliri I milyon 809 bin 124 liradır. Geçen yıl I milyon 620 bin 208 liraydı. De- mek fark sadece 188 bin 916 liradan ibarettir. - O halde ne olacak? Bunun cevabım vermek için keha nete ihtiyaç yoktur; olacak şudur : Toto gelirlerinin tesislere ayrılan hissesi, (o İnşasına başlanan işlerin süresi içinde tamamlanmasına yetmi- yecektir. Nitekim spor işlerinin bir numaralı sorumlusu, bir ahpap sohbetinde bunu çekinmeden açıklamış ve laf arasında, önümüzdeki yapı yılı için tam 18 milyona ih- tiyacı olduğunu ve bunun ise muhammen hasılatın dı- şında bulunduğunu söylemiştir. Bu, kimse için bir müjde olmadığı gibi bizim için de sürpriz değildir. İnşası tamamlanan tesisler ilk günden itibaren ba- kım isteyecektir. Bunlar bir nevi işletmelerdir, masrafsız yürümezler. Ayrıca çiminden boyasına, duş muslukların- dan damına kadar her gün para bekler; vermezseniz işte bu olmaz. Asıl feci olanı Spor Toto hasılatının gelirinin bu haliyle tesislerin işte bu bakım ve işletme masrafları- nı karşılayamayacağıdır.