9 Temmuz 1962 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 24

DÜNYADA Cezayir Kaynayan kazan er haftanın başlarında bir- yir, thaia Ben Hedda!" sesleri ortalığı çınlattı. Mağrur, sevinçli, fakat bir hayli de düşünceli olduğu gözden kaç- mayan adam Ben Yusuf Ben Hedda idi ve sürgündeki Geçici Cezayir Hü- kümetinin Başkanı bulunuyordu. Haf- tanın başında 6 milyon Cezayirliden yüzde 99,56 sının katıldığı oreferan- dum sonuçları 132 yıllık Fransız ege- çe dökülmüş Başbakan Yardımcısı Bel Kasını Kerim duruyor, onu di- ğer Bakanlar takip ediyordu. Ben Hedda ile Geçici Hükümetin Bakanlarını o salı günü Cezayire ge- tiren uçaktan Geçici Hükümet üyele- rinden birinin çıkmayışı dikkati çek- ti!. Bu, Başbakan Yardımcısı Ahmet Eten Bella idi. Ben Bella, Ben Hedda ve diğer Bakanlarla birlikte Cezayi- re dönmek istemediğini açıklamış ve Libyadan Kahireye geçmeğe hazır- lanırken Cezayire daha sonra döne- ceğini bildirmişti. Ben Bellanın bu davranışı, sen bir müddetten beri Geçici yir Hükümeti-G.P.R. A. - içinde an- laşmazlıklar olduğu yolundaki (o söy- lentileri, oTunustaki resmi Cezayir kaynaklarından yapılan yalanlama- lara rağmen suyun yüzüne çıkardı. Bağımsızlığa kavuşuşunun daha ba- sındayken çıkan bu anlaşmazlık A- KİS'in geçen sayısında söz konusu e- dildiği gibi, Cezayirin gelecekteki si- yasi karakterini tâyin edecek şekil- de ve itiraf etmeli ki oldukça vahim bir surette gelişmektedir. Meselenin aslı esa- Cezayir Milli Kurtuluş Cephesinin iki kuvvetli adamı arasındaki bu ihtilafının patlak vermesine sebep o- lan hâdise, bitirdiğimiz haftanın ba- sında cereyan etti. Tunustaki Geçici Cezayir Hükümeti, Cezayir Milli Kurtuluş Ordusu -A. L. N. - Genel Kurmay Başkanı Albay Bumedien ile iki yüksek rütbeli subayı -Süleyman ve Mencel- tasfiyeye tâbi tuttu ve bu üç kumandanın ordudan atılmasına karar verdi. Cezayir Milli Kurtuluş Ordusu içinde büyük itibara sahip oldukları su götürmez olan Albay Bu- 24 General de Gaulle Dediği dedik medien ve iki kumandanın “ayırıcı, bozguncu ve cinai faaliyetlerinden do- layı" taredilmeleri Cezayir Geçici Hü- kümeti üzerine yıldırımları çekti. İlk tepki Ben Balladan geldi. Ben Bella. Başbakan Yardımcısı bulunduğu Ge- çici Hükümetin bu kararına katılma- dığını belirtti ve bunun Cezayir için "vahim neticeler" O doğurabileceğini söyledi. o Aşırı Arap Milliyetçisi gibi görünen Ben Bellanın "üç subay o- layı" dolayısıyla meydana çıkan is- yancı tutumunun doktriner sebeplere bağlanmasının daha doğru olacağı söylenebilir. Zira Ben Bella, 17 Hazi- randa, Gizli Ordu temsilcisi Susini ile Milli Kurtuluş Cephesinin Rocher - Noir'deki Milli Kurtuluş Cephesi tem- silcisi Dr. Şevki Mustafai arasında yapılan gizli görüşmelere Geçici Hü- kümet içinde muhalefet etmiş ve bu- nun Tunusta yapılan kabine toplan- tısında faşistleri tanımak demek ola- cağını ileri- sürmüştür. Gizli için ileri sürdüğü şartların kabulüne karşı gösterdiği uzlaşmaz tutum Ban Bella ile Ben Hedda arasındaki köprü- leri atmıştır. 17 Mart Evian Anlaş- maları sırasında, bulunduğu cezaevin- den fikri alınmış olan Ben Bellanın bu anlaşma gereğince Fransa ile işbirli- gine devam edilmesi tezine de muha- lefet ettiği söylenmektedir. Aşırı sola meyyal Ben Bella, Sovyetlerle Ko- münist Cinden devamlı olarak askeri yardım gören Cezayir Milli Kurtuluş Ordusu içindeki koyu Fidel Castro ve- a Mao Tse Tung hayranlığı ile ken- di düşünceleri arasında bazı Ortak OLUP BİTENLER noktalar bulmakta güçlük çekmemiş- tir. Nitekim 25 Mart günü Fas sını- rındaki Udjada Cezayir Milli Kurtu- luş Ordusunun yaptığı gösterilere ka- rağmen "ihtilâlin devam etmekte ol- duğunu" söylemekten, çekinmemiş- tir Esasen Batılı müşahitleri endişe- lendiren, sadece Cezayir birliklerinin Sovyet damgalı tanklar ve komünist Çin mamulâtı silâhlar ve malzeme i- le teçhiz edilmeleri değil, Ben Bella- nın bu sözleri olmuştur. Albay Bu- medien ise, Ben Bellanın yanında yer almıştır. Fırlak elmacık kemikle- ri, zayıf ve ihtiraslı yüzü ile, Le Mon- de yazarı Jean Lacoutoure'un "Malra ux'nun roman kahramanları"na ben- zettiği Albay Bumedien'in tehlikeli bir tip olduğu herkesçe kabul edilmekte- dir. Ahmet Ben Bellanın, Cezayiri Ba- tıllıların nüfuz alanının dışında, dış görünüşüyle Nâsırcı nötralist, fakat müfrit ve mutaassıp nasyonal sosya- lizm çizgisine bağlama gayretleri için Albay Bumedien'e yakınlaşması, Ud- jadaki bu gösteriden sonra olmuştur. Cepheler beliriyor Ben Bellanın Nasır stili askeri bir hükümet darbesiyle iktidarı ele ge- çirme hayali için biçilmiş kaftan ola- rak kabul ettiği aşırı sol eğilimli Bu- medien ile anlaşması güç olmamıştır. Bununla beraber sağduyulu, devrim- ci ve Batılı, manasıyla bir sosyalist olan Ben Heddanın başkanlığındaki Geçici Cezayir Hükümeti, Ben Bel- la ve Buümedien ikilisinin karşısına cesaretle çıkmıştır. Bağımsızlık için ilk mücadele yıllarının eski silâh ar- kadaşları, Ben Heddanın, mutedil Bel Kasım Kerimin, Budiafın ve Bussufun yanında yer almışlardır. Geçici Ceza- yir Hükümeti içinde sağduyunun za- feriyle sonuçlanan bu durum üzeri- ne Ben Hedda, Bel Kasım Kerim ve Budiaf ekibi ilk plânda Cezayir Mil- li Kurtuluş Ordusunun "Kuvvetli A- dam"ı sayılan Militan Albay Bumedi- en'i sert bir tebliğle ordudan tardet- mekte tereddüt etmemişlerdir. Ta- bii bu arada Cezayirdeki bazı aske- ri bölgelerde de destek sağlanmıştır. Fakat Tunus sınırındaki Cezayir Mil- li Kurtuluş Ordusu Karargâhı ile Fas sınırındaki Milli Kurtuluş Ordusu Ka- rargâhı Bumedien'in emirlerine itaat etmekte devam edeceklerini o açıkla- mışlar ve Geçici Hükümetin kararını tanımadıklarını bildirmişlerdir. Sı- nırdaki askeri birliklerin Ben Bellacı tutumu üzerine Tunustaki hü- kümet küçük bir taktik kullanmış ve Ordu Bakanı Bussufu Rocher - No- ira göndererek I Temmuzdan sonra AKİS, 9 TEMMUZ 1962