2 Nisan 1962 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 22

ŞEHİRCİLİK kamlık yılları Niyazi Akıya idari ba- kımdan bir çok tecrübeler kazandır- mıştır. 1947 yılında İçişleri Bakanlığı bazı kaymakamları tetkik ve tahsil i- in yurt dışına göndermek üzere im- tihan açtı. Niyazi Akı bu imtihana girdi ve aralarında Turgut Göle, Or- han Öztrakın da bulunduğu 13 arka- daş ile birlikte muvaffak olarak 2,5 yıl için Amerikaya gitti. Niyazi Akı- nın Amerikadaki ilk altı ayı İngilizce yi öğrenmekle geçti. İngilizce öğren- mek için gördüğü küre bitince Spring- field şehrinin Belediye Başkanına takdim edildi. 1948 yılına kadar bu tekirde kalarak mahalli idareyi tet- kik eden Niyazi Akı daha sonra Ame- rikanmn her eyaletinde mahalli idare- ler ayrı olduğu için California'ya geç- ti ve burada 1949 yılına kadar kaldı. 1949 yılında ise Washington'a gele- rek Federal Devletin, kuruluşunu in- celemeye başladı ve Amerikalıların “Civil Service Commission" ile “İm- migration and Naturalization Office e aka çalıştı. Niyazı Akı Ame- iken iki seçimde bulundu ve öm kampanyaları sırasında parti- lerin nasıl çalıştığını tetkik etmek fırsatını da elde etti. Yeni vazifeler, yeni sahalar A merikada bir hayli usun süren tet- kikten dönünce İçişleri Bakanlığı Niyazi Akıyı tetkik kuruluna tâyin etti. Hemen sonrada 1950 seçimlerin- de D. P. iktidarı iş başına geldi ve valiler arasında yaptığı değişiklik ni- rasında Niyazi Akıyı Tunceli Valili- gine tâyin etti. 1950 yılı ile başlıyan Niyazi Akının valilik hayatı muvaf- fakiyet ve dürüstlük örnekleri ile do- lu bir devredir. 1950 den 1951 Temmu- zuna kadar Tunceli, 1951 den 1953 yı- lına kadar da Kars valiliği yaptı Kars- Valiliği sırasında 1952 yılında ..ar- kadaşının akrabası olan emekli . yiz üyelerinden Sakıp Kımoğlunun kı- zı Melek Kınoğlu ile evlendi. Melek Kınoğlu Ankara Fen Fakültesi Fi- zik bölümünün ilk kız mezun öğren- cisidir ve Niyazi Akı ile evlenmesi Fakülteyi bitirebilmesi için bir yıl te- hire uğramıştır. Akı ailesi Karsdan ayrılmadan bir de erkek çocukları ol- du. Çocuklarına Niyazi Akının Çanak- kalede şehit düşen babasının Mehmet verildi. Niyazi Akı Karsdan sonra Kastamonuya tâyin olundu. Bu- rada da Esin adını verdikleri bir kız- evlâda sahip olan Niyazi Akı 1955 yı- lında Erzuruma tâyin edildi ve Do- gunun bu önemli ilinde 1957 sonuna kadar kaldı.. Erzurum Valiliği sırasın- da Niyari Akı, gazetecilerin daveti ü- zerine o ana kadar hiç bir Valinin ce- saret edemediği bir şeyi yaptı ve Ka- sım Gülekin de bulunduğu C. H. P. İl 22 Kongresine gitti. O zamanlar Niya- zi Akının bu hareketi çok takdirle karşılanmıştır. Erzurumdan sonra A- kı Antalya valiliğine tâyin ve 27 Mayıs Devrimine kad da kaktı. Turizm bölgelerinden biri o- lan Antalyaya Niyazi Akı çok şeyler dırmıştır. 27 Mayısta valiler arasında yapı- an tasfiyede dokunulmayan valiler- den birisi de Niyazi Akı oldu. Sadece yeri değiştirildi ve Diyarbakıra tâyin edildi. Diyarbakırda 8 ay kalan Akı, oradan Amasyaya tâyin olundu. Bu- rada 14 ay vazife gördükten sonra.; hiç beklemediği bir sırada İstanbul valiliğine getirildiğini gazetecilerin telefonundan öğrendi, İstanbulun yeni valisi Akı 13ün kademi Dürüst bir idareci Niyazi Akı bütün valilik hayatı sı- rasında hiç bir zaman partizan ol- mamış ve siyaset dışı kalabilmeyi ba- şarabilmiş nadir idare adamlarından biridir. Akı iç politikanın en hararet- li günlerinde dahi politikanın dışında kalmasını bilmişti. Halen de hiç bir siyasi ihtirası yoktur. Sadece bir ida- re adamı olarak hizmet ettiği halkı, hiç bir fark görmeksizin memnun et- meye çalışır. Muvaffakiyetinin surı da buradadır. Durmak yorulmak bil- mez bir çalışma enerjisi vardır. Bu- nun yanında boş zamanı prim ailesi- nin yanında ve başında geçirmeyi is- ter. Gece hayatından ve eğlenceden hoşlanmaz. Memleket meselelerinin tartışıldığı meclisler onun için cazip- tir ın bir hususiyeti de çok mü- tevazı ve gisi gönüllü bir insan ol- masıdır. Kısa zaman içinde fethedemi- yeceği kalb yoktur. Hizmet ettiği yerlerde adı daima iyilik ve saygı ile anılır. Bir hürmet otoritesi olarak da gerekli bütün vasıfları üzerinde topla- mıştır. Bunun son örneğini geçen haf- ta pazar günü Kıbrısta bazı mabetle- rimiz tahrib edildiği gün göstermiş- tir. Hâdise Ankaradan kendisine ha- ber verildiği zaman hemen makamı- na gitmiş ve hiç telâşa kapılmadan gerekli emniyet tedbirlerim almıştır. Bu serinkanlılıkla alman tedbirler ne- ticesidir ki o gün İstanbulda hiç bir taşkınlık olmamış ve hâdiseler gayet normal geçiştirilmiştir. Niyazi Akının olağanüstü bir me- rakla durduğu konu turizm ve Or- mancılıktır. Akı turizmin memlekete' hem maddi, hem de manevi bakımdan büyük faydalar getireceğine inanmış- tr. Bu alanda inandığı başka bir ko- nu da orta sınıf Avrupalı için ucuz, fakat temiz ve konforlu turizm tesis- lerinin bu alanda çok hizmet 12304 gibi memleket turizminin 1 numaralı bölgesinde, bu alanda çok hizmet et- mek emelindedir. Niyazi Akıma ikin- ci bir merakı da ormanlardır. Tabiat- ta yeşilin her türlü görünüşüne hay- randır. Bir ağaç dikmeyi bir okul in- şa etmek kadar önemli sayar. İstan- bulda yapacağı işler arasında aklın- dan geçirdiklerinin başta geleni şeh- rin ağaçlandırılmasıdır. Turizm ala- nında ise ele alacağı ilk yerlerden birisi Çamlıca olacaktır. İstanbulun yeni valisi turist ade- min artmasında başlıca rolün turis- te rahatlık ve emniyet sağlamak ka- dar ucuzlukda olduğuna inanmakta- dır Akı valiliği sırasında muhtelif de- falar Türkiyeyi temsilen yurt dışına çıkmıştır. 1956 yılında Amerikaya, 1958 yılında ise İngiltereye bazı Vali- ler ile birlikte davetli olarak gitmiş- tir. 1967 yılında ise Belçikada top- lanışı Beynelmilel idari İlimler Ensti- tüsü kongresinde Türkiyeyi temsil et- miştir. Niyazi Akı özel hayatında son de- rece sakin ve iyi bir aile babasıdır. Eşi Melek Akı da, her bakımdan ko- casına ayak uydurmuş kültürlü ve vatansever bir . Antalyada doğan son çocukları Celâl ile birlik- te üç evlât sahibidirler. Akı mecbur olmadıkça içki içmez. Sigaraya da fazla düşkünlüğü yoktur. İşlerinin dı- şında an çok sevdiği sev seyahat et- mektir. Müziği sever, folklor dansları ve halk müziğine de çok meraklıdır. AKİS, 2 NİSAN 1962