Cilt: XXII, Sayı: 373 AKİS HAFTALIK AKTÜALİTE MECMUASI 21 AĞUSTOS 1961 YURTTA OLUP BİTENLER Millet Partilerin durumu Bitirdiğimiz (o hafta ağızlarda tekrar dolaşmaya (obaşlayan (Yuvarlak Masa Konferansı, millet tarafından bu konferansa katılacak partilerin durumlarına ciddi bir göz atmaya ve teşhis koymaya lüzum hissettirmek- tedir. Şu anda memlekette, son onbeş yıldır olduğu gibi iki büyük siyasi kuwet vardır. Bunlardan birincisi, toplu halde duran C.H.P. dir. İkinci- si İse, dağınık D.P. dir. Yeni ve eski küçük siyasi partilerin, A.P. nin, Y.T. .nin, .K.M. in su anda kendi aralarında yaptıkları mücadele, D.P. kuvwetinin hangi siyasi takımın idaresi altında yeniden, toplu halde politika hayatına çıkarılmasıyla ilgi- lidir. Yoksa üç partiyi birbirinden ne fikirleri, ne programları, hattâ ne de müşterileri oayırmaktadır. Her üç parti de, dağılmış D.P. yi kendi bay- rağı altında iktidar savaşına sokmak için çırpınmaktadır. Di yüzdendir ki iki yeni parti, A. e Y.T.P. memleket haritası üze- rinde iki blok halinde belirmiştir. A. P. elini Batıda ve Karadeniz kıyıla- rında çabuk tutmuş, eski D.P. nin oradaki teşkilâtını kendi saflarına aktarıvermiştir. Buzla mukabil Y.T. P. doğuda D.P. mensuplarını çekmiş vs oralarda bir nisbet dahilinde ge- lişmiştir. . ye gelince, Da kavruk parti D.P, mirasını ancak ta Anadolunun bazı noktalarında el de edebilmiş, diğer taraflardaki ka- zançları pek mahdut kalmıştır. Şimdi, görülen manzara şudur: Sâdece bir tek parti, memleket ça- pında kuvvet, teşkilât ve itibara sa- hiptir: C.H.P, C.H.P. nin yanında ba- tı ve kuzeyde A.P., doğuda Y.T.P. Orta Anadoluda C.K.M.P. bulunmak- tadır. Seçimler üzerinde bir tahmin yürütmek gerekirse denilebilir ki: .H.P., aşağı yukarı Referandumda kendini belli eden nisbet ve kuvvet ayrılısı dahilinde Millet Meclisinde ekseriyeti alacaktır. Bu nisbet, yüzde 60 ile 60 arasındadır. Butta mukabil, ekseriyet sistemiyle yapılacak Sena- to seçimlerinde C.H.P. pek az iskem- le kaptıracaktır. Geliştikleri bölgele- rin nüfusları ve çıkaracakları mil- 4 yuvarlak masa Günün konusu letvekili sayısı itibariyle D.P. kuv- vetlerinin başında, en kuvvetli Mu- halefet Partisi olarak A.P. yer ala- caktır. Onu, Y.T.P. ile C.K.M.P. pek geriden ve Her halde atbaşı beraber tâkip edeceklerdir. Bu, başındaki li- derin ayırıcı, bölücü, dağıtıcı hüvi- yeti » “m C.K.M.P. bilinmez ama, .T.P. yi isteristemez ve birincinin “ider takımının hakimi- yeti altında yanyana getirecek, böy- lece bir müvazene kurulmuş olacak- tır. C.H.P. gi üç siyasi parti- nin gayreti, D.P. kendi bayrağı altında politika Ni tekrar sok- maktan ibaret bulunduğuna göre Yuvarlak Masa Toplantısından hari- kalar beklemek imkânsızdır. Siyasi teşekküllerin canlı varlıklar olduğu, liderin bir işaretiyle harekete geçen robotlar sayılamayacağı bilinen bir hakikattir. Bu bakımdan, en iyi şart- lar altında, Yuvarlak Masadan yu- varlak lâflar ihtiva eden bir dekla- rasyon çıkacak ve gene her şey, eş- yanın tabiatı icabı cereyan edecek. istikamet alacaktır. Bu istikametin memleket bayrına olmasının artık tek teminatı, seçme- nin ve dolayısıyla milletin sağduyu- sundan ibarettir. unu hulüs ile kabul ettiği gün kendini gerçek- ten rahatlamış hissedecek ve herkesi de rahatlatacaktır. Demokrasi Masanın yuvarlağı İsmet İnönü, ilk defa girdiği odada etrafına şöyle bir bakındı, sonra sordu: "— Burası neresidir?" Karşısında, ayakta kendisini as- kerlere has zarif saygıyla selâmlayan, yedi kurmay vardı. Yanında, parti- sinin Genel Sekreteri İsmail Rüştü sal bulunuyordu. Oda, yeni Mec- lis binasının M.B.K. Başkanlık Diva- nına ait odaydı. Yedi kurmay, Albay sman Koksal, Albay Ekrem Acu- ner, Albay Sami Küçük, Albay Sezai Okan, Yarbay Ahmet Yıldız, Yarbay Selâhaddin Özgür ve Yarbay Kadri Kaplandı. İnönü genç subayların te- ker teker ellerini sıktı, sonra küçük salonun sağ tarafına rastlayan kol- AKİS, 21 AĞUSTOS 1961