21 Ağustos 1961 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 33

SİNEMA Rejisörler Kayseri asıllı bir Amerikalı Ortaya yakın boylu, iri burunlu ve hareketlerinden yabancılık oakan adam, otelin holüne girdiğinde ken- disini bekleyen gazeteciler kalabalı- ğını görünce arkası sıra gelmekte o» lan Sok genç ve çok «arışın dilberi vakit geçirmeden yanından asan- söre doğru Adeta iterek uzaklaş- tırdı ve sonra hiç birşey olmamış gibi gülerek gazetecilerin arasına ka- rıştı. İstanbul gazetelerinin dil bi- len Beyoğlu muhabirleri, aralarına büyük bir samimiyetle (o karışıveren bu, YTP İl Başkanı ünlü F. K.G. den ancak bir parmak daha uzun boylu adama birbiri arkasına sorularını s1- raladılar. O da sorulanların yarısın- dan, çoğunu sudan karşılıklar o vere- rek geçiştirdi ve sonra özür dileyip dairesine sıkmak üzere gazeteciler- den ayrıldı. Hâdise, geride bıraktığımla hafta- nın başlarında, İstanbulda geçiyordu. İri burunlu, kısa boylu adamın adı da Elia Kazan'dı. Kayseri doğumlu ve Amerikalı sinema rejisörü, Türkiye- de Cecil B. De Mille'den sonraen az bir Marilyn Monroe veya bir Robert Taylor kadar üne sahip yegâne ikin- ci Hollywood rejisörüdür ve yılda bir değilse bile, iki yılda bir kere mut- laka Türkiyeyi ziyaret etmeyi gele- nek haline getirmiştir. Elia Kazan aynı günler içinde yakın ilgi duydu- gu Yassıada duruşmalarını da tâki- be gitmiş, Kayseriye, doğup büyüdü- gü şehre de geçtikten sonra yeniden İstanbula dönmüştür. Gazetecilerden bucak bucak kaçırdığı çok genç ve çok sarışın kadının kim olduğu ise bir sır olarak kalmış, bir türlü üze- rindeki gizlilik perdesi (o kalkmamış- tır. Çok sıkıştırıldığında Kazan, "ar- kadaşım canım" demi gazeteci- lerin işi daha fazla deşmelerine mey- dan vermemiştir. Kazan, bu defaki gelişinde Yassı- ada duruşmalarının dışında Türk sinemasıyla da yalandan ilgilenmiş, fakat tek bir Türk filmi görmediği şeker renk sayılan Kazan, işsiz günlerini "arkadaş"ı çok genç ve çok sarışın dilberle o ülke senin bu ülke benim dolaşmakla ge- çirmekte, çokluk da Jules Dassin'in açtığı yoldan giderek Yunanistanlı prodüktörlerin gözüne çarpmaya ça- lışmaktadır. Elia Kazan deyinc Sinema rejisörü Ol mndel önceleri Broadway sahnelerinde ( tiyatro rejisörlüğü yapmakta olan Elia Ka- AKİS, 21 AĞUSTOS 1961 zan'ın ilk filmi, 1944 yılında çevirdi- gi "A Tree Growsin Brooklyn-Bir Genç Kız Yetişiyor"dur. Yazar Betty Smith'in aynı adlı romanından sine- maya uygulanan bu filmin baş rolle- rinde Dorothy McGuire, Lloyd Nolan, James Dunn, Jean Blondell ve Feggy Anne Gardner oynamaktadırlar. Bro- oklyn şehrinin kenar köşe omahalle- lerindeki yaşama şartlarını ve o Zor- luklar içinde bir kus çocuğunun ço- cukluktan genç kızlığa geçişini, o sı- ralar Hollywood'da pek alışılmamış bir gerçekçilik havası içinde Kazan'ın öbür rejisörlerden ayrılan yanı, ince ayrıntılara da son derece dikkatle eğilişidir. 20 th Century Fox adına çevirdiği " A Tree Grows in Brooklyn-Bir Genç Kız Yetişiyor"un başarısı şirketi Elia Kazan'la bir i- kinci film için anlaşmaya götürmüş- tür. Kazan'ın, birincisine taban taba- na zıt ikinci filmi "Sea of Grass-Ye- şil Ufuklar" -1946- da bu defa wes- tern türüne el attığı görülmektedir. Konu yine bir romandan alınmıştı, ve Kazan, Spencer Tracy, Katherine Hepburn ve Robert Walker gibi usta oyuncularla çalışmıştı. Bütün bunlara karşılık, "Sea of Grass-Yeşil o Ufuk- lar" beklenen başarıya ulaşamadı ve Kazan, yeni bir filme başlıyabilmek için tam onbir ay boş oturmak Zo- runda kaldı. Hollywood ile bir Süre için bağlarını koparıp yeniden Bro- adway'e dönen rejisör, bu arada Gü- neyli bir beyaz kızla zenci bir aşk serüvenlerini hikâye eden sayılır o derecede cesurca (işlenmiş) "Deep Are the Roots" adlı oyunu sahneye koymuş ve ırkçıların yaylım ateşine hedef olmuştur. "Deep Ara the Roots" hem güçlü bir oyundur, hem de Kazan'ın adını ustaya çıka- ran bir mizasenle sahneye konulmuş- tur. Aynı yıl Kazan, Arthur Miller'in neye koymuş ve ii ile de sinemaya dönmüştü "Boomerang", yargıladığı bir tu- nun savunmasını sonuna kadar götür- düğünün hikâyesidir. Baş rollerinde Dana Andrews ve Jane Wyatt oyna- maktadırlar. Böylece Kazan, Broad- way sahnelerinde "Deep Are the Ro- ots" oyunuyla adımını attığı kavgacı plâtformda Boomerang'la bir sağlam adım daha atmakta ve üçüncü ve da- ha ciddi adımı olan "Gentleman's Ag- reement-Centilmen Anlaşması"yla da gözüpek bir rejisör olduğunu ortaya koymaktadır. Elia, Kazan "Baby Doll - Taş Bebek'in çekimi sırasında 33